مقدمه:

وظیفه سامانه ارتینگ این است که هر جریان الکتریکی که وارد این سیستم شد را به طور کامل به زمین منتقل کند.

سامانه ارتینگ متشکل از چاه ارت و سیم متصل به چاه میباشد.

اگر ما بدنه تمام دستگاههای برقی اعم از صنعتی و مخابراتی و خانگی و…و یا به طور کلی هرنوع مصرف کننده برق را توسط یک رشته سیم به سیم اتصال به زمین متصل کنیم، یک سامانه ارتینگ ایجاد کرده ایم.

هدف از ایجاد این سامانه  این است که اگر هریک از سیم های فاز و یا سیم نول به هر طریقی به بدنه دستگاه اتصال یابد و مدار الکتریکی مورد نظر دچار نشتی جریان شود؛ این نشتی جریان توسط سیم ارت به زمین منتقلشود.

و از برق گرفتگی و یا در مواردی اتصالی دستگاه جلوگیری می شود.

بنابر این سامانه زمین یا گراندینگGROUNDING  یا ارتینگEARTHING  عبارت است از اتصال الکتریکی ( با سیم ) تجهیزاتی که:

–  با برق کار می کنند و بدنه فلزی دارند

–   با برق کار نمی کنند ولی بدنه فلزی و هادی دارند

–   حتی در بعضی موارد و در کاربردهای خاص با برق کار نمیکنند و بدنه فلزی هم ندارند و عایق هستند

به درون زمین جهت:

-۱٫ تامین حفاظت جانی انسانها

-۲٫عملکرد مناسب دستگاهها

-۳٫ کنترل نویز

در مواردی به اشتباه بدنه مصرف کننده های خانگی را به لوله های آهنی آب و یا گاز و یا حتی به اسکلت ساختمان اتصال می دهند.

این کار بسیارخطرناکی است که منجر به برق گرفتگی های کشنده میشود.

درهنگام اتصال کامل سیم های فاز به سیم ارت فیوز مربوط به آن فاز عمل کرده و جریان را قطع می کند.

و در هنگام اتصال کامل سیم نول به سیم ارت اگر مدار ارتینگ دارای فیوز محافظ جان (FI)باشد،این فیوز از ۳۰ میلی آمپر نشتی جریان به بالا را قطع می کند.

و باعث قطع کامل جریان فاز و نول می شود.

بنابراین سیم ارت و سیم نول به ظاهر از نظراینکه بی برق هستندبه همدیگر  شبیه هستند.

ولی در عمل دوسیم مستقل از هم وعملکردی متفاوت از یکدیگر دارند.

و هیچگاه نمی توان از یکی بجای دیگری استفاده کرد.

سیستم ارتینگ امروزه کاربردی همانند خود برق را داراست و از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است.

چنانکه در مخابرات به سیستمهای ارتینگ بسیار حساس و دقیق برای جلوگیری نویز در شبکه نیاز است و نیز در شبکه های انتقال و توزیع برق کاربرد فراوان دارد؛شبکه های برق گیر بدون سیم ارت عملا بلا استفاده هستند.

سامانه ارتینگ ماتریسی:

اکثر سایتهای مخابراتی -راداری و رله های انتقال تصویر صدا وسیما در مناطق کوهستانی و قله کوه های مرتفع احداث میشود.

با توجه به مشکلات حفاری در زمین های سنگی جهت بر خورداری از سیستم ارت مناسب در این مکان ها بایستی چاره ای اندیشید.

بنا براین لازم است جهت رسیدن به مقاومت اهمی مناسب بجای چاه های عمقی از چاه شبکه ماتریسی استفاده میشود.

 دلیل اصلی این انتخاب مشکل حفاری در عمق میباشد.

  حفاری در عمق با توجه به سنگی بودن بسیار مشکل و هزینه بر است.

کاربرد دیگر سامانه ارت ماتریسی:

در پستهای برق فوق توزیع جهت کاهش ولتاژ گام از شبکه ارت ماتریسی(گرید) استفاده میشود.

انواع الکترود زمین:

۱- لوله آب فلزی مدفون

۲- شبکه های فلزی ساختمان که بطور موثر در زمین قرار گرفته است

۳- میلگردهای داخل بتن

۴- شبکه های مسی موسوم به رینگ زمین