مقدمه:
کلیه تجهیزات مورد استفاده جهت تشخیص و مکان یابی خطا و همچنین ایجاد فرمان برای برطرف کردن خطا از سیستم قدرت جزو وسایل حفاظتی محسوب می شوند.
ونیز بر همین مبنا وسیله ای را که برای تشخیص قسمت معیوب تاسیسات الکتریکی و یا برای تولید سیگنال خطر در حالت وقوع خطا یا شرایط غیرعادی طراحی شده باشد، رله حفاظتی می نامند.
یا به عبارتی رله اصولاً به دستگاهی گفته می شود که در اثر کمیت الکتریکی و یا کمیت فیزیکی مشخصی، تحریک می شود و موجب به کار افتادن دستگاه یا دستگاه های الکتریکی دیگری می شود.
همچنین ترکیبی ازوسائل حفاظتی که درشرایط غیرعادی برای ارسال فرمان قطع عنصرمعیوب ویا دادن سیگنال آلارم یا هر دو استفاده می شود، سیستم حفاظت نامیده می شود.
طرح حفاظتی مجموعه ایستگاه:
به چند سیستم حفاظتی هماهنگ شده می گویند که برای حفاظت یک یا چند عنصر سیستم بکار می رود.
ویژگی های یک سیستم حفاظت به اختصار:
۱٫ اطمینان بخشی:
قابل اطمینان بودن وسایل حفاظتی یا اطمینان ازعملکرد درست آن.
۲٫ انتخابگری:
توانایی تشخیص یک خطا و قطع نمودن کمترین تعداد کلید برای برطرف کردن خطا.
۳٫ سرعت کافی:
از آنجا که سرعت عمل اثرمستقیمی بر پایداری کلی سیستم دارد، سیستم حفاظتی باید بتواند در کمترین زمان ممکن عمل کرده و خطا را برطرف کند.
۴٫ ثبات:
پایداری سیستم حفاظتی.
۵٫ حساسیت:
سیستمی که جریان عملکرد آن پایین باشد.
در یک ایستگاه برای حفاظت از تجهیزات و همچنین خطوط انتقال بطور کلی دو نوع حفاظت وجود دارد.
اول حفاظت اصلی که وظیفه آن قطع کردن کلید قدرت روی قسمت دچار خطا شده با سرعت هر چه تمامترمیباشد،
دوم حفاظت پشتیبان که هدف آن کمک به حفاظت اصلی است،
البته وقتی که به هر دلیل حفاظت اصلی عمل نکند، هنگام بروز اتصالی به طور معمول رله های اصلی و پشتیبان با هم بکار می افتند ولی انتظار می رود رله های اصلی کلید مربوطه را قطع و جزء معیوب را از سیستم جدا کند.
بنا براین رله های پشتیبان باید با تاخیر زمانی کافی به کار افتد تا در صورتی که حفاظت اصلی عمل نکرد به عنوان پشتیبان عمل کند.
به عنوان مثال درژنراتورها از رله دیفرانسیل به عنوان حفاظت اصلی و از رله های امپدانس زیاد) ref (یا رله اضافه جریان(over current) (برای حفاظت اظافه جریان)، ((back up به عنوان پشتیبان استفاده می شود.
بطور کلی اتصال کوتاه به چهار صورت رخ می دهد:
۱ــ اتصال کوتاه سه فاز
۲ــ اتصال کوتاه دو فاز
۳ــ اتصال کوتاه دو فاز به هم به زمین
۴ــ اتصال کوتاه فاز به زمین
اصولاً برای تشخیص و در نتیجه حفاظت از سیستم در مقابل خطای اتصال کوتاه از رله استفاده می شود.
رله دستگاهی است که به موقع خطا را تشخیص داده وبه وسیله دادن آلارم ویا قطع یک دیژنگتور قسمت معیوب را ازمدارخارج می کند (صدور فرمان تریپ به قسمت های مختلف قدرت).
اجزای تشکیل دهندۀ سیستم حفاظت در ایستگاه معمولاً شامل:
۱ــ CT 2ــPT 3ــ سیستم برق dc
۴ــ انواع رله ها ۵ــ انواع فیوز ها ۶ــ انواع دیژنگتورها
۷ــ بوبین ها می باشد.
انواع رله های مورد استفاده در پست جهت حفاظت نیز شامل :
۱ــ رله ریکلوزر
۲ــ رله دیستانس
۳ــ رله حرارتی
۴ــ رله ولتاژزیاد
۵ــ رله جهتی
۶ــ رله فشاری
۷ــ رله آمبولانسی
۸ــ رله اضافه شار
۹ــ رله جانسون و رله بوخهلتس
۱۰ــ ارت فالت وغیره می باشد.
رله های شبکه برق و انواع ان