مقدمه:
سروموتور (به انگلیسی: Servo motor) یا موتور کنترل (به انگلیسی: Control motor) نوعی از موتورهای الکتریکی است که با هدف بکارگیری در سیستمهای کنترل فیدبک طراحی میشود. لختی (اینرسی) در این موتورها پایین بوده و در نتیجه تغییر سرعت در این موتورها بسیار سریع است. سروو برگرفته از کلمه یونانی Servus به معنی خدمتکار است و شاید به این دلیل یه این نوع از موتورها و سیستمهای کنترلی سروو گفته میشود که مثل یک خدمتکار تحت کنترل بوده و با دقت به فرامین پاسخ میدهد.سرو موتورها در محدوه کسری از کیلووات تا صدها کیلو وات مورد استفاده قرار میگیرند،سرو موتورهای با توانهای پایین اغلب در اتومبیل ها،ماشینهای ابزار و انواع مختلف شیرهای کنترلی استفاده می شود در حالی که سرو موتورهای با توان بالاتر در ماشینهای نورد کاغذ، بالابرها، آسانسورها، ماشینهای تعلیق جرثقیل ها و… مورد استفاده قرار میگیرند.سرو موتورهای با توان کمتراز یک کیلو وات برای ماشین های خاص استفاده می شوند،البته ناگفته نماند که استپرموتورها و موتورهای خطی نیز جزو موتورهای سرو محصوب میشوند. معمولاً قطر این موتورها کم اما درازای آنها زیاد میباشد. اما نسبت به موتورهای معمولی قیمت بالاییدارند. توان نامی این موتورها بین چند دهم وات تا چندصد وات متغیر است.
سرووموتورها در دو نوع ساخته میشوند:
- سرووموتورهای جریان مستقیم (دیسی)
- سرووموتورهای جریان متناوب (ایسی)
کاربرد سرو موتور:
از سرو موتور در تمام پروسه های کنترلی و عمومی که نیاز به موتور الکتریکی میباشد میتوان استفاده کرد ولی به دلیل قیمت بالای این موتورهای از لحاظ اقتصادی به صرفه نمیباشد تا از آنها استفاده نمود ولی در بعضی پروسه ها باید فقط و فقط از سرو موتور استفاده کرد زیرا دقت بسیار بالا،سرعت و عکس العمل سریع ،گشتاور متغییر و بالا نسبت به سایر موتورهای دیگر را دارد ،به همین دلیل از سرو موتور در موارد زیر استفاده میشود:
ماشین آلات تولید قطعات الکترونیکی،انواع ماشین آلات cncفلزات، ماشین آلات cncطلا و چوب، ماشین آلات بسته بندی و دوخت پلاستیک، ماشین آلات نساجی،انواع ماشین آلات چاپ، انواع روباتهای صنعتی، روبات های تجهیزات پزشکی، شبیه ساز خودرو، سینمای ۵ بعدی و ۳ بعدی،ماشین آلات تزریق پلاستیک و …
برای کنترل بهینه سیستم های تولید و ماشین آلات صنعتی گوناگون که شامل بهینه سازی در مصرف انرژی، وقت و هزینه های مختلف فرایندهای تولید، ماشین ابزارها و غیره می شود، از حالتهای کنترلی به شرح زیر استفاده میشود.
۱-کنترل موقعیت
۲-کنترل سرعت
۳-کنترل گشتاور
۴-کنترل دستی
طریقه راه اندازی سرو موتور:
جهت راه اندازی موتور های سروو باید از درایور آنها که به سرو درایو معروف هستند استفاده نمود.سرو درایو یا به صورت تکفاز و یا به صورت ۳ فاز ارائه میشوند، سرو درایو دارای مزایای زیر میباشد:
۱-ورودی تکفاز و خروجی ۳ فاز
۲-پشتیبانی و خواندن تمامی انکودرهای موجود در بازار
۳-قابلیت شبکه شدن درایو ها با چندین درایو و یا کنترلر دیگر از طریق شبکه Modbus,Can,FieldBus
۴-حذف لرزش بار در سرعت های بالا و کارهای دقیق با فانکشن های تخصصی
۵-پاسخ زمانی بسیار بالا
۶-ایجاد سرعت ثابت در دور های بسیار پایین
۷-تحمل اضافه بار تا ۳۰۰%
۸-داشتن ارتباط همزمان از طریق ۲ شبکه ارتباطی برای کاربردهای حرفه ای
۹-ایجاد homingبر روی درایو با تعیین آفست موقعیت پس از پالس
۱۰-ایجاد مدهای کنترل speed,position,torqueو قابلیت تغییر مد به صورت داینامیک
۱۱-دقت بسیار بالا
۱۲-داشتن گیربکس الکترونیکی داینامیک و امکان تغییر مقادیر به صورت آنلاین