مقدمه:
یکسوکننده برق یا رِکتیفایِر (Rectifier) وسیلهای است که جریان متناوب (AC) را به جریان مستقیم (DC) تبدیل میکند.
یکسوساز، یک مدار است که معمولاً در آن از چهار دیود (پل دیودی) استفاده میشود.
دیود، جریان را تنها در یک جهت عبور میدهد و از عبور آن در جهت مخالف جلوگیری میکند.
البته گاهی به جای دیود از وسایل دیگری مانند تریستور و ماسفت وIGBT و… استفاده میشود.
یکسوساز تکفاز، بسته به کاربرد و اهمیت، معمولاً شامل یک، دو یا چهار نیمهرسانای یکسوساز غیرقابل کنترل مانند دیود، یا یکسوساز قابل کنترل مانند تریستور است.
برای کاهش ریپل (Ripple) یا نوسانات ناخواسته ولتاژ DC در خروجی مدار، خازن موازی و برای کاهش نوسانات جریان DC در خروجی، سلف سری اضافه میشود.
استفاده از یکسوسازهای سهفاز یکی از راههای کاهش ریپِل خروجی است.
با اضافه شدن تعداد فاز، تعداد یکسو کنندههای نیمههادی مدار هم اضافه خواهد شد.
در نوع پیشرفته یکسوسازهای قابل کنترل، از آیسیهایی که به این منظور ساختهشدهاند استفاده میشود.
مدارهای یکسوساز جدید از روش سوییچینگ استفاده میکنند.
ابتدا با تبدیل ولتاژ ورودی متناوب به ولتاژ تنظیمنشدهٔ DC با یکسوساز دیودی، و سپس قطع و وصل کردن (سوییچینگ) این ولتاژ به روش PWM و فیلترکردن آن، به مقدار ولتاژ DC تنظیمشده (Regulated) موردنظر میرسند.
از یکسو کنندهها در دستگاههای مختلفی استفاده میشود از جمله:
– منابع تغذیه DC
– سیگنالهای رادیویی یا آشکارسازها
– منابع قدرت به جای تولید جریان
– سیستمهای انتقال توان با ولتاژ بالا
– بسیاری از لوازم خانگی مانند نوت بوک یا لپ تاپ ها، سیستمهای بازی ویدیویی و تلویزیون از یکسو کنندههای توان استفاده میکنند.