مقدمه:

همه ما با اصطلاحاتی مانند برق دو فاز شده است و یا سیم نول قطع شده و یا تقارن فازها به هم خورده است آشنا هستیم.

خطرات آن را نیز می دانیم در گذشته در مدارات حساس بصورت کنتاکتوری برخی عیوب مشخص می گردید.

چراغ ها و زنگ های آلارم فعال می گردید و برق شبکه قطع میگردید.

ولی این مدار اولاً نمی توانست کلیه عیوب راتشخیص دهد از طرف دیگر قابل استفاده درکلیه اماکن وتابلوهای برق نبود .

با پیشرفت علم الکترونیک این عیوب مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت دستگاههای به نام رله کنترل فاز ساخته شد.

رله کنترل فاز متناسب با شرکت سازنده مجهز به امکانات کمتر یا بیشتر می باشد.

صاعقه گیر آذرخش

رله کنترل فاز باید عیوب زیر را تشخیص دهد: 

۱- قطع شدن فازها ( یک فاز ، دو فاز و یا هر سه فاز )  یا سیم نول

۲- تغییر توالی فازها

۳- افزایش یا کاهش بیش از حد مجاز ولتاژ

۴- عدم تقارن بیش از حد ولتاژ سه فاز

۵- شوک های ناشی از قطع و وصل برق 

رله های کنترل فاز دارای یک بوبین می باشند که در صورت صحت کلیه شرایط عمل نموده و تیغه باز خود را می بندد ، در نتیجه این تیغه باید در مسیر مدار فرمان قرار گیرد .

برای تشخیص رله از وضعیت برق شبکه باید هر سه فاز و سیم نول وارد رله کنترل فاز گردد ، در نتیجه به یک رله کنترل فاز حداقل ۵ سیم متصل است .

معمولا رله کنترل فاز دارای ۳  رنج تنظیم می باشد که به ترتیب عبارتند از :

۱- زمان تاخیر در وصل :

که از ۱ تا ۳۰ ثانیه قابل تنظیم است و بر روی هر زمانی که تنظیم شود.

در صورت صحت کلیه موارد بعد از زمان انتظار ( زمان تنظیم شده  )  رله عمل خواهد کرد و چراغ R روشن می شود .

این متن برگرفته ازسایت مهندسی برق قدرت و شبکه های انتقال و توزیع مهندس هادی حداد خوزانی می باشد.

 ۲- زمان تاخیر در قطع :

زمان عکس العمل رله (قطع رله) در موارد بروز عیب بر اساس زمان تنظیم شده توسط این رنج تنظیم ، مشخص می شود .

این زمان در این مدل رله از ۱ تا ۱۵ ثانیه تنظیم می شود . 

۳- حساسیت قطع فاز :

با این درجه تنظیم می توان نامتقارنی و ولتاژ برگشت را جهت قطع خروجی انتخاب نمود .

در این مدل رله ، حساسیت  از ۳ تا ۳۰  قابل تنظیم می باشد .

در اکثریت موارد حساسیت بین ۱۵ تا ۲۰ درصد مناسب می باشد .

 در موتورهائی که ولتاژ برگشت زیادی دارند می توان از حساسیت ۵ % استفاده نمود.

و در صورتی که عدم تقارن ولتاژ موجود در شبکه مزاحم عمل عادی رله باشد می توان از حساسیت های ۲۵% تا ۳۰ % استفاده نمود .

صاعقه گیر آذرخش

 نحوه عملکرد رله و تست رله :

در صورت اتصال صحیح فازها و سیم نول ابتدا چراغ سبز U روشن می شود.

و در صورت  متقارن بودن ولتاژها ، صحیح بودن توالی فازها و تنظیم بودن حساسیت متناسب با موتور الکتریکی بعد از طی زمان تنظیمی On Delay چراغ سبز Rروشن می شود که معرف عملکرد رله می باشد.

در همین زمان کنتاکت ۱۵ رله از ۱۶ قطع و به کنتاکت ۱۸ وصل شده و اجازه عمل به کنتاکتور اصلی را می دهد .

در نتیجه بعد از عملکرد رله ترمینال های ۱۵ و  ۱۸ کنتاکتهای بسته در مدار فرمان و ترمینال های ۱۵ و  ۱۶ کنتاکتهای باز در مدار فرمان خواهند بود .

صاعقه گیر آذرخش

مقدمه:

آمار می گوید که حدود ۵۰۰۰ بار صاعقه در زمین به طور همزمان با خطر برای افراد، و سازه ها  اتفاق می افتد. متوسط شدت یک فلاش رعد و برق ۲۰۰۰۰ آمپر برآورد می شود، اما شدت رعد و برق تا ۲۰۰۰۰۰ آمپر نیز ثبت شده است.
هر ساله حدود دو میلیون  رعد و برق در سراسرجهان رخ می دهد، که باعث مرگ  افراد و حیوانات بسیار زیادی شده و در صنعت نیز آسیب و خرابی ناشی از رعد و برق در محدوده هزاران میلیون دلار برآورد می شود.
فرکانس و شدت رعد و برق در یک منطقه با ویژگی های منطقه تعیین می شود، با این وجود احتمال رعد و برق در یک منطقه خاص ممکن است متفاوت باشد. دانش در مورد مناطق دارای رعد و برق بالا یک اطلاعات مهمی است که به طور موثر تعیین کننده مناسب ترین نوع حفاظت از رعد و برق است.
اثرات رعد و برق را می توان با سکته های رعد و برق مستقیم یا به علت غیر مستقیم تولید کرد. در حالی که اصابت مستقیم صاعقه می تواند عواقب فاجعه بار برای ساختارها، افراد و حیوانات ایجاد کند، اثرات غیر مستقیم توسط رعد و برق اغلب  باعث زیان های اقتصادی زیادی می شوند. اثرات غیر مستقیم از رعد و برق در زمانی که رعد و برق اصابت  نزدیک به یک ساختار دارند مشاهده شده و توسط ولتاژ افزایش القایی در هادی های الکتریکی می شود.

صاعقه گیر کره ای از نوع ESE با مارک SK3 :

پایانه هوایی برقگیر مولد برق اولیه (ESE) و برقگیر امیتر تپشی (Pulsating emitter lightening) از طریق دستیابی به معبر صاعقه، و گرفتن آن قبل از هر عامل دیگری در درون منطقه تحت حفاظتشان با هدف هدایت جریان صاعقه به سمت زمین از طریق یک مسیر ایمن، شناخته می‌شوند.

نام استاندارد این دستاورد، «زمان پیشرفت» (Dt) می‌باشد. این دستاورد شعاع حفاظت پایانه هوایی را تعیین می‌کند و باید توسط مسئولین و البته آزمایشگاه‌های مستقل تست و تایید شود. لازم است که از این تست‌ها به وسیله تست‌های مقاومت جریان صاعقه محافظت شود، هدف از انجام این تست‌ها اثبات این است که پایانه هوایی بی دوام و فانی نیست و بعد از صاعقه‌های بسیار همچنان کار می‌کند.

همچنین یک برقگیر مولد برق اولیه (ESE)باید بتواند در شرایط آب و هوایی بد نیز کار کند چون ممکن است در اثر اختلاف مقاومت الکتریکی ناشی از باران از کار بیفتد. این سیستم مجهز به محافظ سیستم عایق سه تایی، انباشتگر بار الکترواستاتیکی مدرج، ژنراتور الکترونیکی استیمر عمودی و چندین دهانه جرقه می باشد. کلاً از فولاد ضد زنگ از نوع AISI-316 ساخته می‌شود، نیازی به یک منبع انرژی غیر طبیعی ندارد.

نصب سیستم حفاظت در برابر صاعقه باید مطابق با استاندارد UNE 21186 صورت گیرد (حفاظت از ساختمان‌ها، سازه‌ها و محوطه‌های باز به وسیله پایانه‌های هوایی برقگیر مولد اولیه برق صورت می گیرد)، حفظ فواصل ایمن، استفاده از مواد مناسب و همواره پیدا کردن ایمن‌ترین و مستقیم‌ترین راه برای هدایت جریان‌های صاعقه از سیستم آنتن برقگیر به سیستم برقگیر زمینی. سیستم برقگیر زمینی باید بتواند به سرعت جریان‌های فراوان صاعقه را پراکنده کند، بنابراین مقاومت کم و مشخصات پایایی پایینی ایجاد می‌کند.

قطعات مورد نیاز در سیستم صاعقه گیر SK3

– صاعقه گیر الکترونیکی ، جنس بدنه استیل ضد زنگ
– پایه نصب صاعقه گیر با پوشش ضد زنگ
– کلمپ اتصال تسمه به صاعقه گیر
– کلمپ اتصال صاعقه گیر به پایه
– کلمپ مخصوص اتصال سیم مسی به پایه صاعقه گیر
– کلمپ مخصوص اتصال تسمه مسی به پایه صاعقه گیر
– بست مخصوص سیم مسی به بدنه سازه
– بست مخصوص تسمه مسی به بدنه سازه
– تسمه مسی
– سیم مسی
– جعبه تست مقاومت زمین به انضمام سکسیونر قطع زمین
– شمارنده صاعقه
– دریچه بازدید چاه ارت چدنی
– مواد شیمیایی کاهنده مقاومت زمین
– صفحه مسی
– راد مسی