مقدمه:

سیستم ارت میله ای در مکانهایی به کار می رود که امکان حفر چاه ارت وجود ندارد.

به علاوه در تمامی سازه های فلزی اعم از:

دکل های برق و مخابرات،

منبع های هوایی،

راه آهن و غیره جهت انتقال جریان ناخواسته برق به زمین و جلوگیری از خطرات برق گرفتگی و سایر خسارات احتمالی از میله های ارت در قطر و طول های مختلف استفاده می کنند.

که به طریق کوبش در زمین فرو می روند سپس با کمک یراق آلات و یا جوش احتراقی مربوطه به سیم ارت اتصال می یابند.

سیستم ارت میله ای به دو دسته تقسیم میشود که بشرح زیر توضیح داده شذه اند.

صاعقه گیر آذرخش

الف) الکترود میله‌ای نوع اول:

این الکترود معمولاً یک میله‌ی فولادی نوک‌تیز است که بدنه‌ی آن گالوانیزه شده و یا آن را با لایه‌ای از مس (کاپر باند) پوشانده‌اند تا دوام آن در زیر خاک افزایش یافته و از پوسیده شدن سریع آن جلوگیری شود.

برای نصب این الکترود نیازی به حفر چاه نیست و آن را در زمین دست نخورده به طور عمودی می‌کوبند.

ساختار آن نیز برای کوبیدن طرح شده است.

مغز فولادی آن سخت و محکم بوده و با وارد شدن ضربه، در خاک فرو می‌رود.

انتهای سخت میله نیز قادر به تحمل ضربه‌های چکش است.

گاهی نیز یک قطعه‌ی فولادی بسیار سخت را به انتهای میله متصل می‌کنند تا از تغییر فرم آن در اثر ضربه‌های چکش جلوگیری شود.

نوک میله را نیز برای فرورفتن بهتر، تیز کرده‌اند و یا یک قطعه فولادی نوک تیز و سخت به سر آن متصل نموده‌اند.

طول این میله‌ها حدود۵/۱ تا ۳ متر است.

میله‌های بلندتر ممکن است به هنگام کوبیده شدن در زمین‌های سخت، کج شوند.

گاهی این میله‌ها را طوری می‌سازند که بتوان پس از کوبیدن یک میله، به کمک یک قطعه‌ی واسطه، میله‌ی دوم را به ته آن متصل کرد و کوبیدن را ادامه داد.

سپس میله‌ی سوم را به همان روش به ته میله‌ی دوم متصل و این عمل را تکرار می‌کنند.

به این ترتیب، با اتصال میله‌های متعدد می‌توان الکترود بلندتری به دست آورد و آن را بدون کج شدن تا عمق‌ بیش‌تری در زمین فرو کرد.

منتها این اشکال وجود دارد که همین قطعات واسطه که ساختار آن‌ها شبیه پیچ و مهره است، اغلب تحمل ضربه‌های لازم برای فروکردن میله در زمین‌های بسیار سخت را ندارند.

و در اثر ضربه ممکن است لق شده و اتصال میان میله‌ها دچار اشکال شود.

از این رو الکترود میله‌ای نوع اول بیش‌تر مناسب کوبیدن در خاک‌های نرم یا در زمین‌هایی‌ست که رطوبت در نزدیکی سطح آن قرار دارد.

کوبیدن این الکترود در زمین‌های سخت، ‌حتی در همان عمق کم نیز خالی از دردسر نیست.

مهمترین حسن این نوع الکترود، آسانی اجرا و ارزان بودن آن است.

زیرا هزینه‌ی حفر چاه و خرید الکترولیت را ندارد و قیمت آن هم ارزان است .

اما اساساً مقاومت بیش‌تری نسبت به الکترود صفحه‌ای دارد.

از همین رو، برای حصول مقاومت کم باید چند عدد از آن‌ها را نصب و به همدیگر متصل کرد،

که با توجه به لزوم رعایت فاصله‌ی مجاز میان الکترودها، به زمینی بزرگ نیاز است.

بنابراین، به دست آوردن مقاومت کم در یک زمین کوچک به کمک این نوع الکترود، مشکل است.

ضمن آن که افزایش بیش از حد تعداد الکترودها می‌تواند هزینه‌ی تهیه‌ی سیم و ترانشه‌کنی مورد نیاز برای ارتباط دادن آن‌ها و نیز هزینه‌ی اتصال سیم‌های ارتباطی به الکترودها را افزایش داده و مزیت اقتصادی استفاده از این نوع الکترود را از بین ببرد.

این میله‌ها در طول‌های از۵/۱ تا ۳ متر و قطرهای ۱۶، ۲۰ و ۲۵ میلی‌متر ساخته می‌شوند.

قطر میله تأثیر چندانی در مقاومت ارت حاصل از آن ندارد و با افزایش قطر، صرفاً استحکام مکانیکی میله افزایش می‌یابد.

و می‌توان آن را برای زمین‌های سخت‌تر به کار بُرد.

صاعقه گیر آذرخش

این میله‌ها باید مشخصه‌های زیر را دارا باشند:

۱- ضخامت لایه‌ی گالوانیزه نباید کم‌تر از ۷۰ میکرون باشد. چون ایجاد لایه‌ای با قطر ۷۰ میکرون با روش گالوانیزاسیون سرد امکان‌پذیر نیست، حتماً باید از روش گالوانیزاسیون گرم استفاده شود.

۲- ضخامت میله‌ی فولادی نباید کم‌تر از ۱۶ میلی‌متر باشد.

۳-سطح مقطع روکش مسی نباید کم‌تر از ۲۰ درصد سطح مقطع مغز فولادی باشد.

۴- حداقل خلوص مس مورد استفاده برابر ۹۹/۹ درصد باشد.

۵- لایه‌ی مسی باید به روش جوش مولکولی (آب‌کاری الکتریکی) روی بدنه‌ی میله قرار گیرد.

در بازار اغلب میله‌های ارزان قیمتی به فروش می‌رسد که با فروکردن یک میله‌ی فولادی درون یک لوله‌ی مسی هم اندازه با آن ساخته شده‌اند.

صاعقه گیر آذرخش

این الکترودها دارای اشکالات زیر می‌باشند و به کارگیری آن‌ها توصیه نمی‌شود.

۱-در اثر وجود فواصل ذره‌بینی میان روکش مسی و مغز فولادی، رطوبت و املاح خاک به این فواصل نفوذ کرده و پیل الکتریکی تشکیل می‌دهند که موجب خوردگی سریع میله می‌گردد.

۲-به علت یکپارچه نبودن روکش مسی و مغز فولادی آن، در موقع کوبیدن میله ممکن است روکش مسی جدا شده و همراه میله در خاک فرو نرود.

۳-هنگام ساخت این الکترودها، میله‌ی فولادی تا دمای زیادی داغ می‌شود.

و این موضوع می‌تواند بر روی خواص متالورژیک میله تأثیر گذاشته و از استحکام آن بکاهد.

و در نتیجه گاه شاهد کج شدن الکترود در هنگام کوبیدن آن خواهیم بود.

شایان ذکر است که رعایت نشدن نکات فوق موجب پوسیدگی سریع و زودتر از موعد الکترود خواهد شد.

صاعقه گیر آذرخش

ب) الکترود میله‌ای نوع دوم

نوع دوم الکترود میله‌ای برای نصب در چاه‌های کنده شده با دستگاه حفاری به کار می‌رود.

این نوع الکترود را در چاه قرار داده و اطرافش را با الکترولیتی مناسب (مثلاً دوغاب بنتونیت) پُر می‌کنند.

که در این حالت نیازی به میله‌ای محکم با مشخصات نوع اول نیست و به جای آن می‌توان از سیم یا تسمه‌ی مسی یا گالوانیزه و یا حتی از لوله‌ی گالوانیزه آب نیز استفاده کرد.

(استفاده از این نوع الکترود در چاه‌های کنده شده با دست، به علت زیاد بودن عرض چاه و نیاز به مقدار زیاد الکترولیت توصیه نمی‌شود.)

مهم‌ترین حُسن این روش آن است که بر خلاف روش نخست می‌توان با عمیق‌تر کردن چاه، ‌الکترود را تا عمق دلخواه در زمین وارد کرد و مقاومت آن هم به دلیل عمق بیش‌تر و استفاده از الکترولیت، کم‌تر از روش نخست می‌باشد.

در عوض، هزینه‌های حفر چاه و خرید الکترولیت به سایر هزینه‌ها افزوده می‌شود.

مشخصات مهمی که این الکترودها باید داشته باشند، عبارت‌اند از:

۱- حداقل ضخامت تسمه‌ی مسی ۲ میلی‌متر و حداقل سطح مقطع آن ۵۰ میلی‌متر مربع باشد.

۲- حداقل سطح مقطع سیم مسی چند مفتولی ۳۵ میلی‌متر مربع و حداقل قطر هر مفتول آن ۸/۱ میلی‌متر باشد.

۳- حداقل خلوص مس مورد استفاده برابر ۹۹/۹ درصد باشد.

۴- حداقل ضخامت تسمه‌ی فولادی (گالوانیزه) ۳ میلی‌متر و حداقل سطح مقطع آن ۱۰۰ میلی متر مربع باشد.

۵-ضخامت لایه‌ی گالوانیزه نباید کم‌تر از ۷۰ میلی‌متر باشد. استفاده از گالوانیزاسیون گرم برای این نوع الکترود نیز اجباری‌ست.

۶-قطر لوله‌ی گالوانیزه نباید کمتر از یک اینچ باشد. دوباره تأکید می‌شود که رعایت نشدن نکات فوق، موجب پوسیدگی سریع و زودتر از موعد الکترود خواهد شد.

صاعقه گیر اکتیو آذرخش

مقدمه:

بیش از ۱۰ سال از تاسیس سازمانها و شرکتهای مرتبط با بهینه سازی مصرف انرژی در کشور شامل:

سابا،

سانا،

شرکت بهینه سازی مصرف سوخت،

و تدوین مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان که بر بهینه سازی انرژی در ساختمان تاکید دارد، می گذرد.

برچسب انرژی برای بیشتر محصولات انرژی بر تدوین و الزامی شده و همچنان در مورد برخی از محصولات با وجود الزامی بودن اجرای استاندارد برچسب انرژی و الصاق آن روی محصول، متاسفانه برخی از شرکتها بدرستی رعایت نمی کنند.

در رسانه ها از اهمیت صرفه جویی انرژی می شنویم، تقریبا همگان تبلیغات گسترده وزارت نیرو و شرکت ملی گاز ایران را در رسانه های مختلف دیده یا شنیده ایم و با پیامها و توصیه های رسانه ای بهینه سازی مصرف انرژی آشناییم.

از سوی دیگر چند سالی از طرح و تدوین استاندارد برچسب انرژی ساختمان می گذرد ولی هنوز آن هم بدرستی رعایت نمی شود.

در این مقاله روشهای بهینه سازی برق در زمینه سیستم روشنایی و سیستم های گرمایشی – سرمایشی که بیشترین تلفات برق را در آنها شاهدیم توضیح داده شده است.

صاعقه گیر اکتیو آذرخش

بهینه سازی مصرف برق در سیستم روشنایی:

۱) چنانچه محدود به استفاده از لامپ‎های رشته‎ای هستید، سعی کنید روشنایی مورد نیاز خود را به جای استفاده از چند لامپ رشته‎ای کوچک، با یک لامپ رشته‎ای بزرگتر تأمین نمایید.

به طور کلی بازده لامپ‎ها و از جمله لامپهای رشته‎ای با افزایش توان (وات) آنها افزایش می‎یابد.

به عنوان مثال روشنایی ایجاد شده توسط یک لامپ ۱۰۰ وات رشته‎ای معادل روشنایی ۲ لامپ ۶۰ وات یا ۴ لامپ ۴۰ وات است، اما مقدار مصرف برق آن کمتر است.

۲) به جای استفاده از لامپهای رشته‎ای معمولی، حتی‎الامکان از لامپ‎های فلورسنت و لامپ‎های کم‎مصرف و ال ای دی استفاده کنید.

۳) برای تأمین روشنایی در طول روز حتی‎الامکان از نور طبیعی استفاده کنید.

۴) مقدار روشنایی محیط را متناسب با دقت مورد نیاز کارهایتان انتخاب کنید.

۵) برای انجام کارهایی مانند مطالعه، به جای روشن کردن کل محیط، از روشنایی موضعی چراغ مطالعه، آباژور و … استفاده کنید.

صاعقه گیر اکتیو آذرخش

بهینه سازی مصرف برق در سیستم گرمایش و سرمایش:

۱. لوله‎های آب گرم را در مسیرهایی که امکان اتلاف گرما وجود دارد ، عایق‎کاری کنید.

۲. هنگامی که درجه حرارت بیرون ساختمان از دمای داخل کمتر است، با باز کردن پنجره‎ها به تهویه طبیعی ساختمان کمک کنید.

۳. در روزهای خیلی گرم، با بستن در و پنجره‎ها و کشیدن پرده‎ها از ورود حرارت و گرمای بیشتر به داخل ساختمان جلوگیری کنید.

۴. سیستم‎های سرمایش خود را به طور منظم تمیز کرده و به ویژه گرد و خاک روی کویل‎ها و فن‎ها را پاک کنید.

۵. تنها آن قسمت از ساختمان را سرد کنید که احتیاج دارید.

۶. هنگام ترک ساختمان در طول روز، سیستم سرمایش را خاموش کنید.

۷. کولر و سایر اجزاء سیستم سرمایش را حتی‎الامکان از معرض تابش مستقیم نور خورشید دور نگهدارید.

این کار را می‎توان با اختصاص مکانی مناسب برای نصب این تجهیزات یا استفاده از سایه بان انجام داد.

۸. مسیرهای عبور هوای سیستم سرمایش را در کانال‎ها و دریچه‎های ورودی و خروجی به طور مرتب تمیز کرده و از عدم وجود موانع در این مسیرها اطمینان حاصل نمایید.

۹. با عایق‎کاری مناسب دیوارها و سقف، از اتلاف انرژی سرمایی ساختمان جلوگیری کنید.

۱۰. کانال‎های سیستم تهویه مطبوع را نشتی‎گیری کرده و آنها را در مسیرهای گرم و تهویه نشده عایق‎کاری کنید.

۱۱. از فن (پنکه) های سقفی برای گردش آرام هوا (تولید نسیم مصنوعی) استفاده کنید.

این کار باعث می‎شود تا احساس خنکی‎ای که در هوای راکد در ۲۵ درجه سانتیگراد به شما دست می‎دهد، در این حالت در ۲۸ درجه سانتیگراد اتفاق بیافتد.

به این ترتیب مصرف انرژی برای سرمایش ساختمان کمتر می‎شود.

۱۲. در آشپزخانه و حمام از فن‎های تهویه برای تخلیه هوای گرم و دم کرده به بیرون ساختمان استفاده کنید.

۱۳. اگر فقط به گرمایش یک اتاق احتیاج دارید، به جای استفاده از سیستم گرمایش مرکزی از سیستم‎های گرمایش محلی و کوچک (قابل حمل و نقل) استفاده کنید.

۱۴. از بسته بودن در و پنجره‎ها در هنگام استفاده از وسایل گرمایش مطمئن شوید.

۱۵. در روزهای ابری، با کشیدن پرده‎ها ( که در واقع یک لایه عایق در مقابل پنجره محسوب می‎شود) از هدر رفتن انرژی گرمایی جلوگیری کنید.

۱۶. در روزهای آفتابی، برای استفاده از انرژی گرمایی و نور خورشید، پرده پنجره‎ها را کنار بزنید.

۱۷. برای توزیع بهتر انرژی گرمایی که به علت سبکی هوای گرم در زیر سقف انباشته می‎شود، از فن (پنکه) های سقفی استفاده کنید.

۱۸. تنظیم ترموستات روی درجات بالاتر باعث سریع‎تر گرم شدن اتاق‎ها نمی‎شود و چنانچه ترموستات روی همین درجه تنظیم باقی بماند، سبب اتلاف انرژی خواهد شد.

صاعقه گیر اکتیو آذرخش

مقدمه:

روغن ترانسفورماتور بخش تصفیه شده روغن معدنی می باشد که در دمای بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ درجه سانتی گراد به جوش آمده است .

این روغن پس از تصفیه از لحاظ شیمیایی کاملاً خالص بوده و تنها شامل هیدرو کربنهای مایع می باشد.

روغن ترانسفورماتورهای قدرت نقش بسیار مهمی در عملکرد ترانسفورماتورها دارند.

نقش عایق کنندگی، خنک کنندگی و تشخیص عیب از جمله مهمترین وظایف روغن می باشند.

با پیرشدن ترانسفورماتور ، روغن این دستگاه بعضی از خصوصیات شیمیایی و الکتریکی خود را از دست می دهد.

از جمله مهمترین این خصوصیات می توان به خصوصیات الکتریکی که حائز اهمیت می باشند، اشاره نمود.

صاعقه گیر آذرخش

روغن ترانسفورماتور دو وظیفه اساسی بر عهده دارد:

۱-بعنوان عایق الکتریکی عمل می نماید

۲-حرارت های ایجاد شده در قسمتهای برقدار ترانسفورماتور را به خارج منتقل می کند.

صاعقه گیر آذرخش

دلایل اصلی سیرکولاسیون روغن ترانسفورماتورهای قدرت:

۱) افزایش ذرات معلق در روغن

۲) وجود آب به مقدار زیاد در روغن

۳) وجود آلودگی های شیمیایی مانند اسیدیته و…

مسائل فوق باعث تغییر پارامترهای متعدد می شوند. به عنوان مثال افزایش ذرات معلق و وجود آن باعث کاستن قدرت دی الکتریک روغن و افزایش اسیدیته، باعث خوردگی کاغذ و اجزای داخلی ترانسفورماتور می شود.

برای بهبود روغن ترانسفورماتوری که دچار ضعف های متعدد شده است می توان از فیلتراسیون استفاده نمود.

با فیلتر نمودن روغن می توان ذرات معلق آن را جدا نمود و در نتیجه ولتاژ شکست را بالا برد. می توان با خلاء نمودن روغن ، آب را بصورت بخار از روغن جدا نمود.

از یاد نبریم که این چرخش روغن (سیرکولاسیون ) فقط قادر به حذف آلودگی های فیزیکی می باشد و حذف آلودگی های شیمیایی فقط با کمک فیلترهای شیمیایی ممکن است.

از جمله مهمترین آلودگی که روغن ترانسفورماتور را تحت تأثیر قرار می دهد وجود آب به مقدار کم در داخل روغن است.

جدا نمودن آن در داخل ترانسفورماتور به راحتی امکان پذیر نمی باشد. علت این مسأله وجود مقادیر بسیار زیاد آب داخل کاغذ ترانسفورماتور می باشد که با جدا نمودن آب روغن دوباره جایگزین آن می شود.

صاعقه گیر آذرخش

 روشهای سیرکولاسیون روغن ترانس:

الف) روشهای Off-line

از زمانهای دور برای بهبود کیفیت عایقی روغن ترانسفورماتورهای قدرت از روشهای فیلتراسیون هنگامی که ترانسفورماتور خاموش بوده است استفاده می کردند.

در این روش هنگامی که ترانسفورماتور خاموش می باشد به مدت چند شبانه روز به صورت پیوسته روغن را توسط دستگاه سیرکوله چرخانده و آلودگی های آن را تحت فیلتراسیون و خلاء به منظور جدا نمودن ذرات معلق و آب محلول قرار می دادند.

این روش دارای معایب فراوانی است از جمله لزوم داغ نمودن روغن ترانسفورماتور و همچنین لزوم خاموش نمودن ترانسفورماتور را می توان نام برد.

ب) روشهای نوین ـ روشهای در حین کار یا on-line

برای جدا نمودن آب به صورت بهینه، لازم است که از فیلترهای در حین کار استفاده نمود. مهمترین مزایای فیلترهای (خشک کن) های در حین کار خشک نمودن بهینه ترانسفورماتور در طول زمان و همچنین عدم لزوم خاموشی ترانسفورماتور را می توان عنوان نمود.

اصول عملکرد این فیلترها  است که در آن روغن از مخزن تحت فشار خارج شده و در مسیر آن یک فیلتر فیزیکی قرار می گیرد.

در اینجا ذرات معلق فیلتر شده و تحت تاثیر خلاء آب محلول در آن گرفته می شود. روغن فیلتر شده به وسیله پمپ به ترانسفورماتور برگردانده می شود.

این چرخه با دبی پایین در حدود ۲۵۰ لیتر در ساعت به صورت پیوسته از چند ماه تا چند سال با توجه به وضعیت تست های  ترانسفورماتور صورت می گیرد.

صاعقه گیر آذرخش

مزایای خشک کردن On-Line روغن و کاغذ عایقی ترانسفور ماتورهای قدرت توسط دستگاه K85 و K105

۱ـ رطوبت زدائی از روغن ترانسفورماتور بصورت On-Line

۲ـ افزایش ولتاژ شکست روغن عایقی

۳ـ رطوبت زدائی از کاغذ عایقی ترانسفورماتور

۴ـ کاهش میزان ذرات معلق داخل روغن ترانس

۵ـ کاهش میزان ضریب تلفات عایقی روغن

۶ـ کاهش میزان اسیدیته موثر روغن

۷ـ افزایش قابلیت بارگیری ترانسفورماتور

۸ـ افزایش عمر باقیمانده ترانسفورماتور

۹ـ عملکرد مطمئن و عدم تأثیر سو بر بهره برداری عادی از ترانسفورماتور

۱۰ـ گاز زدائی از روغن ترانسفورماتور با استفاده از روش                De-Gassingدر مدل k85

۱۱ـ اعلام آلارم و خروج ترانسفورماتور از مدار در صورت تشکیل مقدار زیاد گاز

صاعقه گیر آذرخش