مقدمه:

وظیفه سامانه ارتینگ این است که هر جریان الکتریکی که وارد این سیستم شد را به طور کامل به زمین منتقل کند.

سامانه ارتینگ متشکل از چاه ارت و سیم متصل به چاه میباشد.

اگر ما بدنه تمام دستگاههای برقی اعم از صنعتی و مخابراتی و خانگی و…و یا به طور کلی هرنوع مصرف کننده برق را توسط یک رشته سیم به سیم اتصال به زمین متصل کنیم، یک سامانه ارتینگ ایجاد کرده ایم.

هدف از ایجاد این سامانه  این است که اگر هریک از سیم های فاز و یا سیم نول به هر طریقی به بدنه دستگاه اتصال یابد و مدار الکتریکی مورد نظر دچار نشتی جریان شود؛ این نشتی جریان توسط سیم ارت به زمین منتقلشود.

و از برق گرفتگی و یا در مواردی اتصالی دستگاه جلوگیری می شود.

بنابر این سامانه زمین یا گراندینگGROUNDING  یا ارتینگEARTHING  عبارت است از اتصال الکتریکی ( با سیم ) تجهیزاتی که:

–  با برق کار می کنند و بدنه فلزی دارند

–   با برق کار نمی کنند ولی بدنه فلزی و هادی دارند

–   حتی در بعضی موارد و در کاربردهای خاص با برق کار نمیکنند و بدنه فلزی هم ندارند و عایق هستند

به درون زمین جهت:

-۱٫ تامین حفاظت جانی انسانها

-۲٫عملکرد مناسب دستگاهها

-۳٫ کنترل نویز

در مواردی به اشتباه بدنه مصرف کننده های خانگی را به لوله های آهنی آب و یا گاز و یا حتی به اسکلت ساختمان اتصال می دهند.

این کار بسیارخطرناکی است که منجر به برق گرفتگی های کشنده میشود.

درهنگام اتصال کامل سیم های فاز به سیم ارت فیوز مربوط به آن فاز عمل کرده و جریان را قطع می کند.

و در هنگام اتصال کامل سیم نول به سیم ارت اگر مدار ارتینگ دارای فیوز محافظ جان (FI)باشد،این فیوز از ۳۰ میلی آمپر نشتی جریان به بالا را قطع می کند.

و باعث قطع کامل جریان فاز و نول می شود.

بنابراین سیم ارت و سیم نول به ظاهر از نظراینکه بی برق هستندبه همدیگر  شبیه هستند.

ولی در عمل دوسیم مستقل از هم وعملکردی متفاوت از یکدیگر دارند.

و هیچگاه نمی توان از یکی بجای دیگری استفاده کرد.

سیستم ارتینگ امروزه کاربردی همانند خود برق را داراست و از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است.

چنانکه در مخابرات به سیستمهای ارتینگ بسیار حساس و دقیق برای جلوگیری نویز در شبکه نیاز است و نیز در شبکه های انتقال و توزیع برق کاربرد فراوان دارد؛شبکه های برق گیر بدون سیم ارت عملا بلا استفاده هستند.

سامانه ارتینگ ماتریسی:

اکثر سایتهای مخابراتی -راداری و رله های انتقال تصویر صدا وسیما در مناطق کوهستانی و قله کوه های مرتفع احداث میشود.

با توجه به مشکلات حفاری در زمین های سنگی جهت بر خورداری از سیستم ارت مناسب در این مکان ها بایستی چاره ای اندیشید.

بنا براین لازم است جهت رسیدن به مقاومت اهمی مناسب بجای چاه های عمقی از چاه شبکه ماتریسی استفاده میشود.

 دلیل اصلی این انتخاب مشکل حفاری در عمق میباشد.

  حفاری در عمق با توجه به سنگی بودن بسیار مشکل و هزینه بر است.

کاربرد دیگر سامانه ارت ماتریسی:

در پستهای برق فوق توزیع جهت کاهش ولتاژ گام از شبکه ارت ماتریسی(گرید) استفاده میشود.

انواع الکترود زمین:

۱- لوله آب فلزی مدفون

۲- شبکه های فلزی ساختمان که بطور موثر در زمین قرار گرفته است

۳- میلگردهای داخل بتن

۴- شبکه های مسی موسوم به رینگ زمین

مقدمه:

تابلو برق یک محفظه برای نصب و سیم بندی تجهیزات الکتریکی یا الکترونیکی است که کلیدها و قطعات کنترلی و حفاظتی و لوازم نمایشگر (ولتاژ، جریان، فرکانس، توان، کسینوس فی و …) روی آن نصب می‌شوند.

همچنین تابلوهای برق جهت جلوگیری از وارد شدن شوک الکتریکی به کاربرانِ تجهیزات و حفاظت تجهیزات در برابر عوامل محیطی استفاده می‌شوند.

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

شرایط فنی ساخت تابلو:

مندرجات نشریه ۱۱۰ سازمان برنامه و بودجه به عنوان مرجع حقوقی پایه؛ استانداردهای موجود درموسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی کشور در مورد تاسیسات و تجهیزات الکتریکی جهت رعایت در تطبیق مشخصات فنی طرح با استانداردهای IEC و VDEاستانداردهای داخلی و استانداردهای بین المللی در ساخت تابلوها و تجهیزات الکتریکی ملحوظ گردیده است.

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

طراحی و تهیه نقشه های اجرائی در این مرحله و از ابتدای مذاکرات با کارفرما و ارائه پیشنهاد تا شروع کار خط تولید موارد ذیل توسط واحد فنی – مهندسی و فروش این شرکت صورت خواهد گرفت :

الف- دریافت و مطالعه اسناد و نقشه ها (در صورتیکه کارفرما فقط اکتفا به ارائه مشخصات فنی و اطلاعات کلی نماید واحد مهندسی این شرکت اقدام به طراحی و تهیه نقشه های تک خطی نموده و جهت تائید و کنترل نهایی آن به کارفرما عودت می نماید.)

تیپ آنها و همچنین تهیه نق شه های جانمایی تابلوها؛ برآورد قیمت

ب- بررسی نقشه ها و مشخصات فنی فهرست لوازم و تجهیزات بطور دقیق با توجه به  مارک و ارائه پیشنهاد.

ث- مذاکره با کارفرما و مشاور پس از عقد قرارداد و دریافت نظریات و خواسته های فنی آنها

ت- بررسی تطابق نقشه ها و اسناد ارائه شده با استانداردهای معتبر و خواسته های کارفرما و مشاوره و انجام اصلاحات (در صورت نیاز) جهت ارائه طرح مطمئن برای دستیابی  به محصول مرغوب در حداقل زمان.

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

تهیه نقشه های اجرائی شامل :

(CUBICLE) – نقشه ایزومتریک

(LAYOUT) – نقشه جانمائی

– نقشه مدارهای قدرت و فرمان با شماره گذاری سیم ها و ترمینال ها (WIRING DIAGRAM)

– ارائه نقشه های اجرائی بهمراه فهرست لوازم و تجهیزات به کارفرما جهت تای ید و عودت آن به کارخانه جهت استارت تولید.

– برنامه ریزی جهت قسمتهای مختلف خط تولید به پروژه های در دست انجام و یا در حال مذاکره

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

ساختمان عمومی تابلوها:

الف- کلیه تابلوها (اعم از دیواری و ایستاده فشار ضعیف؛ توزیع؛ فرمان) از ورق روغنی به ضخامت  ۱٫۵- ۲٫۵ میلیمتر ساخته خواهند شد

ب- اسکلت تابلوهای ایستاده فشار ضعیف از ورق فولادی و روغنی به ضخامت ۲ میلیمتر ساخته می شود.

پ- بدنه تابلوها از دو قسمت شاسی و بدنه (پوشش) که بوسیله پیچ و مهره بهم اتصال  می یابند ساخته می شود.

ت- تابلوهای چند سلولی از سلولهای مجزا ساخته شده که بوسیله پیچ و مهره به همدیگر اتصال می یابند.

ث- کلیه سلولها از قسمت جلو دارای درب مجهز به قفل و لولا و پیچ و مهره بود که در کنار درب تابلوها محل مناسب جهت نصب لاستیک تعبیه می گردد.

ج- سلولها طوری ساخته می شوند که دارای فضای کافی بوده و عمل بازرسی و تعمیرات و دسترسی به لوازم و تجهیزات و شینه ها به سهولت انجام پذیرد و ضمنا در هر زمان امکان توسعه داشته باشد.

چ- قسمت پشت سلولها بوسیله ورق روغنی به اسکلت سلول پیچ و مهره میگردد.

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

و در صورت تقاضای کارفرما درب لولا مطابق مشخصات بند (ث) نیز قابل اجرا می باشد.

در دو حالت امکان دسترسی به تجهیزات و لوازم داخل تابلو به هنگام بازرسی و تعمیرات به سهولت انجام خواهد گرفت .

ح- به لحاظ جلوگیری از صدمات احتمالی قسمتهای نصب تجهیزات اصلی کنترل؛ اندازه گیری و محل ورود و خروج کابلها حتی الامکان مجزا از هم انجام می گیرد.

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

لوازم اندازه گیری در جلو سلول و در قسمت بالای آن نصب خواهد شد؛ بطوریکه براحتی قابل رویت و استفاده باشد.

سلول مربوط به ورودی با توجه به نیاز پروژه در یک سمت و سلولهای مربوط به خروجی در سمت دیگر قرار می گیرد.

محل استقرار شینه های اصلی (فازها) در بالا و قسمت عقب سلولها و شینه نول و ارت در پائین سلولها و در سرتاسر تابلوها خواهند بود.

خ- بدنه تابلوها به گونه ای ساخته می شود تا هر گونه تغییرات در تابلوها بدون نیاز به جوشکاری و نقاشی مجدد امکان پذیر باشد.

(پیش بینی سوراخهای مناسب و جابجائی با پیچ و مهره)

د- در قسمت بالای تابلو قلاب مناسب جهت حمل تابلوها پیش بینی میگردد.

ر- در تابلوهای ایستاده پل کابل جهت کابلهای ورودی و خروجی پیش بینی خواهد شد.

مراحل رنگ کاری تابلو:

۱ -چربی زدایی

۲ – زنگ زدائی

۳ – فسفاته کاری

۴ – رنگ کاری

چربی زدایی:

روغن ، چربی، گریس و غبار موجود که باعث ممانعت نفوذ آب روی سطح قطعه می گردد به سه طریق زیر زدوده و تمیز می گردند:

الف) بصورت سرد با محلولهای خنثی نظیر پرکلراتیلین – تری کلراتیلین- نفت و بنزین

ب) بصورت گرم با محلولهای قلیایی نظیر هیدروکسید سدیم و کربنات سدیم

ج) بصورت الکتریکی ، کاتدی و آندی ، روش اولتراسونیک

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

* نکته :

طریقه شستشوی گرم با مواد قلیایی ،‌بدلیل کم هزینه بودن ، سرمایه گذاری اولیه کم و غیره در صنایع فلزی بیشتر مورد توجه بوده و امروزه در صنایع تابلو سازی متداول می باشد.

چربی گیری به روش غوطه وری:

در این روش از وان های پر شده از محلول مواد چربی گیر قلیایی ، استفاده می شود.

با تعبیه یک مدار گردشی روی وان ، محلول را مداوم به هم زده ، تا علاوه بر ایجاد یکنواختی در محلول باعث تسریع عملیات چربی گیری گردد.

زمان عملیات چربی گیری :

در روش غوطه وری قطعه باید ۱۲ الی ۲۰ دقیقه در وان بماند .

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

زنگ زدائی :

برای زنگ زدائی قطعه از روشهای زیر استفاده می شود:

الف ) زنگ زدائی با برس سیمی:

در این روش بیشتر برای زنگ زدایی موضعی ، نقاط جوشـکاری شده و شرایط محدود تعمیرات بکار برده می شود.

ب) زنگ زدایی با سمباده:

سمباده و دیسک مکانیکی برای سطوح کوچک بکار می رود.

ج) زنگ زدایی به روش شیمیایی:

در این روش از محلولهای اسید سولفوریک ، اسید کلریدریک یا اسید فسفریک استفاده می شود.

‌قطعه زنگ زده در این محلول قرار گرفته و زنگ زدایی می شود .

این روش، روش بسیار خوبی است لیکن کنترل خورندگی بایستی بطور دقیق انجام شود و قطعه پس از زنگ زدایی ، خیلی خوب با آب شستشو گردد.

معمولا مقداری بازدارنده به محلول اضافه می شود.

با توجه به ضخامت کم تابلوها ،‌ محلول اسید سولفوریک با غلظت ۳۰ درصد حجمی و بازدارنده ، مناسب است .

در این روش اول محلول اسید فسفریک به محض اینکه از زنگ می گذرد در برخورد با آهن فعالیتش متوقف می شود و پس از آن نیز اگر فسفاته کاری مورد نظر باشد ، این لایه اسیدی باعث بهتر شدن عملیات فسفاته کاری می گردد.

  از نیتریت سدیم بعنوان بازدارنده قطعه ، از زنگ زدگی پس از اتمام ای مرحله استفاده می شود .

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

 فسفاته کاری :

سطح فلز چربی گیری و زنگ زدایی شده ، ‌با محلول نمک های اسید فسفریک و اسید نیتریک تحت شرایط بخصوص ، شروع به ایجاد کریستال ، در کلیه سطوح فلز می نماید.

که این کریستال ناهموار، زمینه مناسبی برای پذیرش رنگ بوجود آورده و چسبندگی رنگ را به حد خوبی می رساند.

خواص و فواید فسفاته کاری:

۱) جلوگیری از زنگ زدن فلز

۲) تقویت چسبندگی فلز

۳) سهولت کار با قطعات فسفاته شده در پرسکاری

۴) ایزوله نمودن قطعات از جریان الکتریسیته

ویژگیهای فسفاته کاری بصورت غوطه وری:

سرمایه گذاری سنگین نیاز ندارد

هزینه نگهداری و تامین انرژی کم است

فضای بسیار کمی را اشغال می کند

مناسب برای هرگونه ظرفیت تولید می باشد

قطعات بسیار ریز در این سیستم قابل فسفاته کاری هستند

پوشش ضخیم تر و درشتتری ایجاد می کند

زمان عملیات فسفاته کاری زیاد است

 انواع فسفاته کاری:

۱) فسفاته کاری روی آهن

۲) فسفاته کاری روی روی

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

*نکته ۱:

بطور کلی قطعاتی که پس از فسفاته کاری رنگ می شوند ، بهتر است فسفاته کاری بطریقی انجام شود که دانه های کریستال ، ریز و کوچک باشند.

چون هر چه کریستال کوچکتر وریزتر باشد پیوند آن به فلزورنگ محکمتر است.

*نکته ۲:

دمای فسفاته کاری در نوع غوطه وری محلول باید ۵۵ الی ۶۰ درجه باشد و نباید بیشتر از ۶۵ درجه گردد چون باعث سیاه شدن ویا به اصطلاح سوختن ورق می گردد.

رنگ کاری :

پس از اجرای چربی گیری ، زنگ زدایی و فسفاته کاری بایستی با انتخاب رنگ مناسب و استفاده از روش صحیح رنگ کاری ،‌ طول عمر تابلو را بیمه نمود.

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

برای انتخاب رنگ مناسب ، در شرایط جغرافیایی معین ، اطلاعات زیر مورد نیاز است:

آیا تابلو د ر فضای باز یا در فضای بسته مورد استفاده قرار می گیرد؟

آیا تابلو در اماکن عمومی قرار می گیرد؟

آیا تابلو توسط افراد غیر حرفه ای ، مورد بهره برداری قرار می گیرد؟

آیا رنگ آمیزی مکرر فصلی در محل استقرار تابلو ، میسر است؟

آیا تابلو در شرایط کاری سخت استقرار می یابد؟( مثل معدن و کارخانجات صنایع شیمیایی و غیره)؟

آیا تابلو در محل استقرار از صدمات احتمالی در امان است؟

آیا تابلو بصورت قطعه ای (منفصل) مونتاژ می شود یا بصورت یک تکه جوش می شود؟

آیا تابلو پس از تولید یکسره در محل استقرار  نصب می شود یا برای مدت زیادی انبار شده و بتدریج مصرف می شود، در صورتیکه انبار می شود مشخص شود که در فضای سرپوشیده انبار می شود یا در فضای باز؟

برای تابلو با توجه به شرایط کار،چه طول عمر مفیدی مورد نظر است؟

انتخاب رنگ:

برای  دوام رنگ بیش از ۲۰ سال از رنگ های مرکب پودری روی و آلومینیوم و اپوکسی ، الکیدی به ضخامت ۱۰۰تا ۲۰۰ میکرون

برای دوام رنگ بین ۱۰ تا۲۰ سال از رنگ های مرکب پودری اپوکسی دو جزئی و رنگ اپوکسی کولتار به ضخامت ۸۵ تا ۱۵۰ میکرون

برای دوام رنگ بین ۵ تا ۱۰ سال از رنگ های مرکب پودری روی و آلومینیوم یک جزئی ودو جزئی ضد مواد شیمیایی به ضخامت ۵۰ تا ۱۰۰ میکرون

برای دوام رنگ کمتر از ۵ سال از رنگ های مرکب پودری با اپوکسی دو جزئی و یک جزئی به ضخامت ۴۰ تا ۸۰ میکرون

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

* توجه :

ضخامت کم برای محیط ، با شرایط مناسب و ضخامت بالا برای محیط با شرایط سخت و شیمیایی ، مرطوب در نظر گرفته می شود. رنگ تابلو نبایستی براق در نظر گرفته شود.

تاثیر دما و زمان بر انعطاف و سختی رنگ:

برای کاهش زمان خشک کردن و همچنین جهت کاملتر شدن فعل و اانفعالات ،رنگ را توسط دمای زیاد در محیط کوره ای خشک می کنند.

در دمای زیاد رنگ تا آخرین حد فرو رفتیگیهای سطح خلل و فرج کریستالهای فسفاته ، نفوذ کرده باعث استحکام و سختی رنگ می شود.

رنگ آمیزی به شیوه پاشش رنگ پودری الکترواستاتیک :

پس از اینکه مراحل چربی گیری و زنگ زدایی و فسفاته کاری روی ورقه ها صورت گرفت ، ورقه ها به قسمت رنگ آمیزی هدایت می شوند.

در مرحله اول باید ورقه فسفاته کاری شده در حالت غوطه وری با آب شسته شده و به کوره خشک کن انتقال یابد.

بعد از خشک شدن کامل ، ورق وارد قسمت رنگ کاری می گردیده و روی ورق توسط دستگاه الکترواستـاتیک پودری ، رنگ ودری که از دو نوع پلیستر و اپوکسی می باشد روی ورق ها بطور یکنواخت رنگ پودری پاشیده می شود و نوع رنگ بر اساس سفارش مشتری و از لحاظ Indoor  و  Outdoor بودن تابلو مورد انتخاب قرار گرفته باشد .

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

معمولا برای تابلوهای Outdoor از نوع رنگ پلیستر استفاده می شود و برای تابلوهایIndoor از نوع رنگ اپوکسی استفاده می گردد .

پس از پاشیدن رنگ پودری بصورت یکنواخت ورق های رنگ آمیزی شده به سمت کوره پخت رنگ تابلو هدایت می گردند .

هر نوع رنگ نسبت به کارخانه سازنده ی آن دارای استاندارد دما و زمان جهت پخت را دارا می باشند و بنابر استاندارد گفته شده شرکت سازنده ، دما و زمان ماندن قطعه کار را در کوره مشخص می شود .

در حالت کلی یک ورق رنگ کاری شده پودری جهت پخت رنگ به دمای ۲۰۰ درجه سانتیگراد و مدت زمان ۱۰ دقیقه نیاز دارد .

پس از این مدت رنگ ورق ها می پزد و آماده بهره برداری و مونتاژ می گردد.

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

 آزمون فیزیکی مرحله رنگ کاری:

ورقه های پخته شده ابتدا باید از لحاظ کیفیت مورد تایید کنترل کیفی قرار گیرند برای این منظور ۵ نوع آزمون روی ورقه های پخته شده انجام می دهند

۱ – آزمون چسبندگی

۲ – آزمون ضربه

۳ – آزمون خمش

۴ – آزمون سختی رنگ

۵ – آزمون براقیت

در نوع آزمون سختی رنگ ورق رنگ شده را توسط یک وسیله مانند مداد یا ناخن خراش می دهیم اگر نیروی وارده از ما بر سطح رنگ ورق تاثیر نگذارد و همچنان رنگ پیوسته گی خود را نشان دهد رنگ  مورد نظر کیفیت لازم را دارا می باشد.

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

در نوع آزمون براقیـت ،‌صفحه آزمونه را بر روی دستــگاه براقـیت سنج قرار داده و عدد گلاسومتر آن را می خوانیم .

محفظه ها:

محفظه های خارجی باید از فلز باشد و طوری ساخته شود تا به هنگام نصب ، حفاظت لازم را طبق شرایط زیر بر آورد.

سطح کف اگر چه فلزی نباشد باید آن را به عنوان قسمتی از محفظه در نظرگرفت ، این درجه حفاظتی با توافق سازنده و مصرف کننده بدست می آید.

دیوارهای اطاق بعنوان قسمتهایی از محفظه در نظر گرفته نمی شود.

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

مونتاژ لوازم و تجهیزات الکتریکی بر اساس نقشه های جانمایی عملیات مونتاژ با توجه به مراحل ذیل انجام می گیرد:

الف- انتخاب پیچ و مهره ها جهت بستن تجهیزات الکتریکی با توجه به نوع تجهیزات و برآورد نیروهای وارده دینامیکی در هنگام برق دار بودن تابلو.

ب- نصب لوازم بگونه ای اجرا می گردد که در هر زمان که احتیاج به تعویض باشد به آسانی امکان پذیر بوده و زمان خاموش بودن تابلو را تا سر حد امکان تقلیل دهد.

پ- نصب لوازم در روی شاسی تابلو (اسکلت بدنه) و سینی های از پیش ساخته شده انجام میگیرد و تا سر حد امکان از نصب لوازم در روی پوشش تابلو پرهیز می شود.

ت- محل نصب شمشها و مقره ها از استحکام مکانیکی لازم برخوردار بوده و قادر به تحمل جریان اتصال کوتاه مجاز میباشند، مشخص میگردد.

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

مقدمه:

رِله ( Relay)، نوعی کلید الکتریکی است که با فرمان یک مدار الکتریکی دیگر باز و بسته می‌شود.

روش کنترل باز و بسته شدن این کلید الکتریکی به صورتهای مختلف:

مکانیکی،

حرارتی،

مغناطیسی،

الکتروستاتیک است.

رله را ژوزف هانری در سال ۱۸۳۵ میلادی اختراع کرد.

از آنجا که رله می‌تواند جریانی قوی‌تر از جریان مدار فرمان خود را هدایت کند، به معنی وسیع‌تر می‌توان آن را نوعی تقویت کننده نیز دانست که در زمان قدیم برای تقویت سیگنال هم به کار می‌رفت.

در گذشته رله‌ها معمولاً دارای سیم‌پیچ بودند و از جریان الکتریکی برای تولید میدان مغناطیسی و باز و بسته کردن مدار سود می‌بردند.

امروزه بسیاری از رله‌ها به صورت حالت جامد ساخته می‌شوند و اجزای متحرک ندارند.

رله‌ها در مکان‌هایی که نیاز به کنترل مدار بوسیله یک سیگنال کوچک و یا کنترل چندین مدار توسط یک سیگنال باشد استفاده می‌گردد.

انواع رله:

۱-رله لچ (Latching relay)
۲-رله رید (Reed relay)
۳- رله رطوبت جیوه (Mercury-wetted relay)
۴-رله جیوه (Mercury relay)
۵-رله پلاریزه (Polarized relay)
۶-رله ماشین ابزار (Machine tool relay)
۷-رله کواکسیال (Coaxial relay)
۸-رله تاخیر زمانی (Time delay relay)
۹-کنتاکتور (Contactor)
۱۰-رله حالت جامد (Solid-state relay)
۱۱-رله استاتیک (Static relay)
۱۲-رله کنتاکتور حالت جامد (Solid state contactor relay)
۱۳-رله بوخهلتز (Buchholz relay)
۱۴-رله تماسی هدایت سریع (Force-guided contacts relay)
۱۵-رله حفاظتی اضافه بار (Overload protection relay)
۱۶-رله خلا (Vacuum relays)
۱۷-رله ایمن (Safety relays)
۱۸-رله چند ولتاژ (Multi-voltage relays)

۱-رله لچ (Latching relay)

یک رله لچ (Latching relay) (که با نام‌های ایمپالس، نگهدارنده یا مانده نیز شناخته می‌شود) وضعیت کنتاکت‌ها را بدون نیاز به نیروی اعمالی به بوبین حفظ می‌کند.

مزیت این رله در این است که یک بوبین بصورت لحظه‌ای تحریک می‌شود، درحالی که رله سوئیچ کرده و کنتاکت‌ها در همان وضعیت باقی می‌مانند حتی بعد از قطع برق (قطع تحریک بوبین).

درتصویر زیر یک نمونه رله لچ با آهنربای دائم دیده می‌شود

۲-رله رید (Reed relay)

یک رله رید در واقع یک کلید باریک داخل سلونوئید می‌باشد.

این سوئیچ دارای مجموعه‌ای از کنتاکت‌ها داخل یک لوله شیشه‌ای وکیوم شده یا پرشده با گاز نجیب می‌باشد تا از کنتاکت‌ها در برابر خوردگی محافظت نماید.

کنتاکت‌ها با مواد مغناطیسی ساخته می‌شود که آن‌ها را تحت تاثیر میدان مغناطیسی محصور یا یک آهنربا خارجی قرار می‌دهد.

در تصویر زیر در بالا و وسط سوئیچ رید و در پایین رله رید را مشاهده می‌کنید

۳-رله رطوبت جیوه (Mercury-wetted relay)

رله رید رطوبت جیوه یک شکل از رله رید است که در آن کنتاکت‌ها با جیوه مرطوب می‌شود.

در تصویر زیر رله رید رطوبت جیوه با کلیدزنی AC/DC و جریان حداکثر ۲ آمپر می‌باشد

۴-رله جیوه (Mercury relay)

رله جیوه یک رله‌ای است که از جیوه به عنوان عنصر سوئیچینگ استفاده می‌کند.

این رله در مواردی کاربرد دارد که فرسایش کنتاکت رله‌های معمول مشکل ایجاد می‌کند.

با توجه به استفاده از مقادیر زیاد جیوه و مشکلات زیست محیطی استفاده از این رله‌ها خیلی رایج نمی‌باشد.

۵-رله پلاریزه (Polarized relay)

یک رله پلاریزه برای افزایش حساسیت بین قطب‌های یک آهنربای دائمی قرار دارد.

رله‌های پلاریزه در اواسط قرن بیستم میلادی برای تشخیص پالس‌های ضعیف و اصلاح اغتشاشات تلگرافی استفاده شده اند.

۶-رله ماشین ابزار (Machine tool relay)

یک رله ماشین ابزار یک نوع رله استاندارد برای کنترل صنعتی ماشین آلات، ماشین آلات انتقال و سایر کنترل‌های ترتیبی است.

آن‌ها با تعداد زیادی کنتاکت‌ها توصیف می‌شوند که به راحتی از حالت نرمال باز به حالت نرمال بسته تغییر وضعیت می‌دهند.

کویل‌ها به راحتی قابل تعویض بوده و تعداد بسیاری از این نوع رله داخل یک تابلو کنترلی نصب می‌شوند.

۷-رله کواکسیال (Coaxial relay)

در جایی که فرستنده و گیرنده رادیویی یک آنتن را به اشتراک می‌گذارد، اغلب یک رله کواکسیال به عنوان یک رله TR (فرستنده-گیرنده) استفاده می‌شود که آنتن را از گیرنده به فرستنده سوئیچ می‌کند.

۸-رله تاخیر زمانی (Time delay relay)

رله تاخیر زمانی برای تاخیر خواسته، در عملکرد کنتاکت‌های خود تنظیم شده است.

یک تاخیر بسیار کوتاه (کسری از یک ثانویه) از دیسک مسی بین سیم پیچ و تیغه متحرک استفاده می‌کند.

جریان جاری در دیسک، میدان مغناطیسی را برای مدت کوتاهی حفظ می‌کند، زمان وصل کنتاکت را افزایش می‌دهد.

۹-کنتاکتور (Contactor)

یک کنتاکتور یک رله سنگین با رنج‌های جریانی بالاتر می‌باشد که برای سوئیچینگ موتور‌های الکتریکی و بار‌های روشنایی استفاده می‌شود.

نرخ جریان دائم برای اکثر کنتاکتور‌ها از ۱۰ آمپر تا چند صد آمپر می‌باشد.

۱۰-رله حالت جامد (Solid-state relay)

یک رله حالت جامد یا SSR متشکل از اجزاء الکترونیکی حالت جامد است که عملکردی شبیه به یک رله الکترومکانیکی فراهم می‌کند، اما هیچ اجزایی متحرکی ندارد و قابلیت اطمینان در درازمدت را افزایش می‌دهد.

یک رله حالت جامد با استفاده از یک تریستور، تریاک یا دیگر تجهیزات سوئیچینگ حالت جامد، که توسط سیگنال کنترل فعال می‌شود و برای کلیدزنی بار تحت کنترل به جای استفاده از سلونوئید قطع و وصل را انجام می‌دهد.

۱۱-رله استاتیک (Static relay)

یک رله استاتیک شامل مدار الکترونیکی است که دارای تمام ویژگی‌هایی است که توسط قطعات متحرک در یک رله الکترو مغناطیسی حاصل می‌شود.

۱۲-رله کنتاکتور حالت جامد (Solid state contactor relay)

یک کنتاکتور حالت جامد یک رله حالت جامد سنگین کار است که دارای هیت سینک بوده، که از آن در مواردی که به قطع و وصل مکرر نیاز است مورد استفاده قرار می‌گیرد، مانند بخاری‌های الکتریکی، موتور‌های الکتریکی کوچک و بار‌های روشنایی.

۱۳-رله بوخهلتز (Buchholz relay)

رله بوخهلتز یک وسیله ایمنی است که تجمع گاز را در ترانسفورماتور‌های پر از روغن را تشخیص می‌دهد و چنانچه تجمع گاز آهسته باشد آلارم می‌دهد و اگر گاز به سرعت انتشار پیدا کند ترانس را خاموش می‌کند.

۱۴-رله هدایت سریع کنتاکت (Force-guided contacts relay)

رله هدایت سریع کنتاکت درواقع یک رله با کنتاکت‌های متصل به هم می‌باشد که بصورت مکانیکی به یکدیگر وصل شده، بنابراین زمانی که سیم پیچ رله تحریک یا قطع تحریک می‌شود تمامی کنتاکت‌های بهم متصل با یکدیگر حرکت می‌کنند.

اگر یک مجموعه از کنتاکت‌ها در رله ثابت شود، هیچ کنتاکت دیگری از همان رله قادر نخواهد بود حرکت کند.

۱۵-رله حفاظتی اضافه بار (Overload protection relay)

موتور‌های الکتریکی نیاز به حفاظت در برابر اضافه جریان دارند تا از آسیب بارگذاری بیش از حد موتور جلوگیری شود یا برای محافظت در برابر اتصال کوتاه در کابل‌ها یا سیم پیچی داخلی موتور استفاده می‌شود.

۱۶-رله خلا (Vacuum relays)

رله خلا یک رله حساس با داشتن کنتاکت‌ها در یک محفظه شیشه وکیوم شده است تا بتواند ولتاژ‌های فرکانس رادیویی را تا ۲۰ هزار ولت بدون آرک بین کنتاکت‌ها برقرار کند، هرچند فاصله کنتاکت زمانی که باز می‌شود فقط چند صد اینچ است.

مقدمه:

^{دیزل ژنراتور دستگاهی است که انرژی پیل سوختی را تبدیل به انرژی الکتریکی می کند .}

^{دیزل ژنراتور متشکل از یک موتور دیزل و یک آلترناتور می باشد .}

^{دیزل ژنراتورها پیل سوخت فسیلی را تبدیل به انرژی مکانیکی می کنند و آلترناتور این انرژی مکانیکی را تبدیل به انرژی الکتریکی می کند .}

^{بیشترین رنج مصرف دیزل ژنراتور از ۵۰ الی ۱۰۰۰ کیلو ولت آمپر می باشد .}

^{البته دیزل ژنراتور ها از سایز ۵ کیلوولت آمپر تا ۵۰۰۰ کیلوولت آمپر ساخته می شوند .}

^{کلا تمام مراکز یا واحدها  در هنگام قطع برق ، دیزل ژنراتور را نیاز دارند.}

^{دیزل ژنراتورها با یک تابلوی اتوماتیک به صورت خودکار در هنگام قطع برق وارد مدار می شوند .}

^{و پس از نرمال شدن برق شبکه مجدد از مدار خارج و دیزل ژنراتور به حالت آماده به کار به صورت خاموش می ماند.}

^{دیزل ژنراتور ها در برندهای مختلفی ساخته می شوند .}

^{بزرگترین سازندگان دیزل ژنراتور کشورهای انگلستان و آمریکا و چین می باشند .}

^{تابلوهای اتوماسیون دیزل ژنراتورها امروزه پیشرفت بسیار زیادی کرده است که این قابلیت را امکان پذیر می کند که شما بتوانید چند دستگاه دیزل ژنراتور کوچک را سنکرون نموده و به عنوان یک دستگاه دیزل ژنراتور بزرگ استفاده نمایید .}

^{دیزل ژنراتورها در مکانهایی که برق شبکه ندارند می تواننند به صورت دائم مورد استفاده قرار گیرند .}

^{عمر مفید دیزل ژنراتورها بین ۲۰٫۰۰۰ تا ۳۰٫۰۰۰ ساعت می باشد و پس از آن باید تعمیر و اورهال گردند .}

در موتورهای بنزینی، سوخت با هوا مخلوط شده و وارد سیلندر می­شود و اشتعال بر اثر یک جرقه الکتریکی توسط شمع ایجاد می­گردد.

در موتورهای دیزل، سوخت به شکل پودر شده و به درون سیلندر تزریق شده و اشتعال در اثر درجه حرارت بالای داخل سیلندرها حاصل می­شود.

نام اشتعال بر اثر فشار بالا بر اساس عملکرد موتور انتخاب شده است.

موتورهای دیزل بر مبنای نسبت فشار بالا طراحی شده­اند که در نتیجه فشار بالا، درجه حرارت هوای فشرده شده داخل محفظه احتراق، بالا می­رود.

درجه حرارت به قدر کافی بالا بوده تا پس از تزریق سوخت به داخل محفظه احتراق، اشتعال رخ دهد.

بنابراین می­توان اینگونه نتیجه گرفت که فشار سبب اشتعال خواهد شد. به همین دلیل این نوع موتورها را اشتعال بر اثر فشار بالا نامیده ­اند.

 صاعقه گیر آذرخش

سیستم سوخت رسانی دیزل ژنراتور:

سیستم سوخت رسانی در موتور دیزل به این ترتیب عمل می کند که ابتدا گازوییل از باک توسط پمپ برقی گرفته شده و پس از عبور از فیلتر وارد پمپ فشار بالا می شود.

این پمپ که نیروی خود را ازمیل سوپاپ می­گیرد فشار سوخت را بسیار بالا می­برد و به درون ریل سوخت­رسانی فشرده  می­کند.

این ریل مشترک بین تمام سیلندرها است و تمام انژکتورها به این ریل انشعاب دارند.

انژکتورها مکانیکی- الکترومغناطیسی بوده و به فرمان واحد کنترل موتور عمل می کنند.

در زمانی که باید تزریق سوخت صورت گیرد با گردش میل سوپاپ و رسیدن بادامک میل سوپاپ به روی نشیمنگاه انژکتور و فشرده کردن، این نشیمنگاه با ادامه گردش سوپاپ ؛ سوخت وارد شیر کنترل انژکتور شده و با تنظیم دقیق فشار و زمان تزریق در ابتدا و انتها و در طول تزریق بهترین شرایط را برای یک احتراق عالی نسبت به شرایط موتور ، خودرو و محیط فراهم می­کند .

واحد کنترل موتور اطلاعات مورد نیاز خود را با استفاده از حسگرهای مختلف دریافت کرده و ابزاهای مختلفی از جمله انژکتور را کنترل می کند .

 صاعقه گیر آذرخش

زمان مکش:

در این زمان سوپاپ گاز باز بوده و پیستون از نقطه مرگ بالا به طرف نقطه مرگ پایین حرکت میکند.در این لحظه خلاء نسبی ایجاد شده که باعث میشود هوا وارد سیلندر شود.

زمان تراکم: با حرکت پیستون به طرف نقطه مرگ بالا و فشرده شدن هوای وارد شده، فشاری بین ۳۰ تا۶۰ اتمسفر و درجه حرارت به   ۵۰۰تا۷۰۰ درجه سانتی گراد برسد. هر دو سوپاپ در این مرحله بسته هسنند.

زمان قدرت:

با حرکت پیستون به طرف نقطه مرگ پایین سوخت اتمیزه از انژکتور به سیلندر تزریق میگردد.

در این مرحله ازکار موتور فشار به          ۶۰تا۱۰۰اتمسفر و احتراق خود به خودی انجام میگیرد.

در مرحله سوم از کار موتور دیزل نیز هر دو سوپاپ بسته هستند.

زمان تخلیه :که با حرکت پیستون از نقطه مرگ پایین به طرف نقطه مرگ بالا دود و پسماندهای احتراق به دو دلیل عمده سیلندر را ترک میکنند.

• فشار باقی مانده در سیلندر

• حرکت پیستون به طرف بالا وکوچک شدن حجم سیلندر.

هدف از به کارگیری سیستم سوخت رسانی در موتور دیزل ،انتقال سوخت از باک به موتور است تا آنجا به داخل محفظه احتراق پاشیده شود و بسوزد.

 صاعقه گیر آذرخش

فروش ویژه صاعقه گیر آذرخش

مقدمه:

چاه گراند چاله ای است که بصورت عمقی در زمین حفر کرده تا جایی که به رطوبت نسبی خاک رسیده و در داخل آن از صفحه مسی یا راد مسی مغز فولادی که توسط سیم مسی به صفحه یا راد جوش خورده استفاده میشود.

سیم مسی را به بیرون چاه ارت کشیده و به تابلوی تست باکس برده و از آن جا به کلیه دستگاههای الکتریکی متصل می نمائیم.

وظیفه اصلی سیستم ارتینگ این است که هر جریان الکتریکی که وارد این سیستم شد را به طور کامل به زمین منتقل کند.

سیستم ارتینگ متشکل از چاه گراند و سیم متصل به چاه میباشد.

اگر ما بدنه تمام دستگاههای برقی اعم از صنعتی و مخابراتی و خانگی و…و یا به طور کلی هرنوع مصرف کننده برق را توسط یک رشته سیم به چاه گراند متصل کنیم، یک سیستم ارتینگ ایجاد کرده ایم.

هدف از ایجاد این سیستم این است که اگر هریک از سیم های فاز و یا سیم نول به هر طریقی به بدنه دستگاه اتصال یابد و مدار الکتریکی مورد نظر دچار نشتی جریان شود؛این نشتی جریان توسط سیم ارت به زمین منتقل شود.

و از برق گرفتگی و یا در مواردی اتصالی دستگاه جلوگیری کند.

در مواردی به اشتباه بدنه مصرف کننده های خانگی را به لوله های آهنی آب و یا گاز و یا حتی به اسکلت ساختمان اتصال می دهند.

که این کار بسیارخطرناکی است که منجر به برق گرفتگی های کشنده میشود.

درهنگام اتصال کامل سیم های فاز به سیم ارت فیوز مربوط به آن فاز عمل کرده و جریان را قطع می کند.

و در هنگام اتصال کامل سیم نول به سیم ارت اگر مدار ارتینگ دارای فیوز محافظ جان(FI )باشد،این فیوز از ۳۰ میلی آمپر نشتی جریان به بالا را قطع می کند و باعث قطع کامل جریان فاز و نول میشود.

لازم به ذکر است که سیم ارت و سیم نول به ظاهر از نظراینکه بی برق هستند بسیاربه یکدیگر شبیه هستند.

ولی در عمل دوسیم مستقل از هم وعملکردی متفاوت از یکدیگر دارند؛و هیچگاه نمی توان از یکی بجای دیگری استفاده کرد.

سیستم ارتینگ امروزه کاربردی همانند خود برق را داراست و از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است.

چنانکه در مخابرات به سیستمهای ارتینگ بسیار حساس و دقیق برای جلوگیری نویز در شبکه نیاز است.

و نیز در شبکه های انتقال و توزیع برق کاربرد فراوان دارد؛شبکه های برق گیر بدون سیم ارت عملا بلا استفاده هستند.

در سال های دور ,حدودا در ۲۰۰سال پیش اساسا مفهومی به نام سیستم ارتینگ وجود نداشت و هیچ جایی از تجهیزات الکتریکی ارت نمی شد.

به همین دلیل در منازل و اماکن عمومی برق گرفتگی و صدمات بسیاری به بار می آمد.

مهمترین هدف اجرای سیستم ارتینگ جلوگیری از برق گرفتگی و خطرات ناشی از آن است.

از همین رو در سال ۱۹۲۴و برای اولین بار استفاده از سیستم ارت در انگلستان اجباری شد.

واکثر اماکن در انکلستان از سیستم ارت استفاده کردند.

در حال حاضر در اکثر مکان های بزرگ و برج های تجاری در تمام دنیا برای جلوگیری از خطرات جبران ناپذیر برق گرفتگی از سیستم ارتینگ استفاده می کنند.

سیستم ارتینگ یک سیستم حفاظتی می باشد که در اصطلاح به آن زمین کردن نیز می گویند.

و از نظر علمی به اتصال الکتریکی مناسب به زمین در صورتی که زمین عایق مناسبی برای انتقال جریان های خطا(صاعقه) باشد, سیستم ارتینگ می گویند.

فروش ویژه صاعقه گیر آذرخش

چاه گراند حلقه ای:

طبق مبحث ۱۳  انتخاب سیم لخت چند مفتولی مسی به عنوان الکترود هم از نظر اقتصادی و هم از نظر یک پارچه بودن الکترود و هادی اتصال زمین تا ترمینال اصلی زمین،نسبت به الکترود صفحه ای مسی که ایجاد نقاط اتصال سیم به صفحه با جوش یا بست و پیچ و مهره مخصوص در آن اجتناب ناپذیر است،برتری محسوسی دارد.

برای این منظور می توان در انتهای چاه سیم لخت چند مفتولی مسی را بصورت ۵ حلقه مارپیچ به قطر هر حلقه حدود ۵۰ سانتی متر پیچیده  و در زمین قرارداد.

و بقیه سیم را به صورت یک پارچه تا سطح زمین و از آنجا تا محل ترمینال اصلی اتصال زمین هدایت کرد.

فروش ویژه صاعقه گیر آذرخش

مقدمه:

برقِ آبی ( hydroelectricity) یا هیدروالکتریسیته اصطلاحی است که به انرژی الکتریکی تولیدی از نیروی آب اطلاق می‌شود. در سال ۲۰۰۳ هیدروالکتریسیته نزدیک به ۷۱۵٬۰۰۰ مگاوات یا ۱۹٪ از کل انرژی الکتریکی تولیدی جهان را پوشش می‌داده که این نسبت به سرعت در حال گسترش است. نیروی برق‌آبی همچنین ۶۳٪ از انرژی الکتریکی تولیدی از منابع تجدیدپذیر را شامل می‌شود. در سال میلادی ۲۰۱۰ کل انرژی الکتریکی از منابع تجدیدپذیر ۳٬۴۲۷٬۰۰۰ مگاوات بوده‌است. پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۲۵ سالیانه به‌طور متوسط ۳٫۱ درصد به تولید انرژی الکتریکی از منابع تجدیدپذیر افزوده شود.

مزایای نیروگاه آبی:

  ۱-ملاحظات اقتصادی

   بیشترین مزیت استفاده از نیروگاه‌ها آبی عدم نیاز به استفاده از سوخت‌ها و در نتیجه حذف هزینه‌های مربوط به تامین سوخت است. درواقع هزینه انرژی الکتریکی تولیدی در یک نیروگاه آبی تقریباً از تغییرات قیمت سوخت‌های فسیلی نظیر نفت، گاز طبیعی و زغال سنگ مصون است. همچنین عمر متوسط نیروگاه‌های آبی در مقایسه با نیروگاه‌های گرمایی بیشتر است، به طوری که عمر برخی از نیروگاه‌های آبی که هم‌اکنون در حال استفاده هستند به ۵۰ تا ۱۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. هزینه کار این نیروگاه‌ها در حالی که به صورت خودکار کار کنند کم است و بجز در موارد اضطراری به پرسنل زیادی در نیروگاه نیاز نخواهد بود.

   در موقعیت‌هایی که استفاده از سد چندین هدف را پوشش می‌دهد، ساخت یک نیروگاه آبی هزینه نسبتاً کمی را به هزینه‌های ساخت سد اضافه می‌کند. ایجاد یک نیروگاه هیمچنین می‌تواند هزینه‌های مربوط به ساخت سد را جبران کند. برای مثال درآمد ناشی از فروش انرژی الکتریکی در سد «Three Gorges» که بزرگ‌ترین سد جهان است با فروش انرژی الکتریکی تولیدی در سد در طول ۵ تا ۷ سال جبران شده‌است.

 ۲-عذم انتشار گازهای گلخانه‌ای

   در صورتی که سوختی در نیروگاه سوخته نشود، دی اکسید کربن (که یک گاز کلخانه‌ای است) نیز در نیروگاه تولید نخواهد شد. البته در مراحل احداث نیروگاه مقدار ناچیزی گاز دی‌اکسید کربن تولید می‌شود که در مقابل میزان دی‌اکسید کربن تولیدی در نیروگاه‌های گرمایی که از سوخت‌های فسیلی برای تولید انرژی گرمایی استفاده می‌کنند بسیار ناچیزاست. البته در این نیروگاه‌ها بر اثر اجتماع آب پشت سد گازهایی متصاعد می‌شود که در پایین به آنها اشاره شده‌است.
یک توربین آبی وصل شده به یک مولد الکتریکی.

   ۳-فعالیت‌های وابسته

   آب ذخیره شده در پشت یک سد در واقع می‌تواند بخشی از امکانات مربوط به ورزش‌های آبی باشد و به این ترتیب می‌تواند به جاذبه‌ای برای گردشگران تبدیل شود. در برخی از کشورها از این آب برای پرورش موجودات آبزی مانند ماهی‌ها استفاده می‌شود به این ترتیب که در برخی سدها محیط‌های خاصی برای پرورش موجودات آبزی اختصاص یافته که همیشه از نظر داشتن آب پشتیبانی می‌شوند.

بیشترین مزیت استفاده از نیروگاه‌ها آبی عدم نیاز به استفاده از سوخت‌ها و در نتیجه حذف هزینه‌های مربوط به تأمین سوخت است. در واقع هزینه انرژی الکتریکی تولیدی در یک نیروگاه آبی تقریباً از تغییرات قیمت سوخت‌های فسیلی نظیر نفت، گاز طبیعی و زغال سنگ مصون است. همچنین عمر متوسط نیروگاه‌های آبی در مقایسه با نیروگاه‌های گرمایی بیشتر است، به‌طوری‌که عمر برخی از نیروگاه‌های آبی که هم‌اکنون در حال استفاده هستند به ۵۰ تا ۱۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. هزینه کار این نیروگاه‌ها در حالی که به صورت خودکار کار کنند کم است و بجز در موارد اضطراری به پرسنل زیادی در نیروگاه نیاز نخواهد بود.

در موقعیت‌هایی که استفاده از سد چندین هدف را پوشش می‌دهد، ساخت یک نیروگاه آبی هزینه نسبتاً کمی را به هزینه‌های ساخت سد اضافه می‌کند. ایجاد یک نیروگاه هم‌چنین می‌تواند هزینه‌های مربوط به ساخت سد را جبران کند. برای مثال درآمد ناشی از فروش انرژی الکتریکی در سد «Three Gorges» که بزرگ‌ترین سد جهان است با فروش انرژی الکتریکی تولیدی در سد در طول ۵ تا ۷ سال جبران شده‌است.

مقدمه:

اتصال کوتاه ارتباطی غیرعادی میان دو گره با ولتاژهای متفاوت است. این منجر به گذر جریان الکتریکی بیش‌از اندازه می‌شود که تنها توسط مقاومت معادلتونن مدار محدود می‌شود و می‌تواند منجر به آسیب مدار، گرمای بیش‌از اندازه، آتش یا انفجار (سیم یا قطعات) گردد. برخلاف اتصال کوتاه‌های معمول که به خاطر خطا رخ می‌دهد، در مواردی یک مدار برای ایجاد اتصال کوتاه و محافظت طراحی می‌شود.

در تحلیل مدار، اتصال کوتاه اتصالی است که دو گره را اجبار به هم‌پتانسیل شدن می‌کند. در اتصال کوتاه ایده‌آل مقاومتی و در نتیجه افت ولتاژی در طول ارتباط وجود نخواهد داشت. اما در عمل این اتصال کوتاه تقریباً بدون امپدانس است. در این حالت شارش جریانی با مقاومت باقی مدار محدود می‌شود.

هنگامی که پوشش عایقی یکی از فازها از بین می رود و یا بر اثر اغتشاشات سیستم یکی از فازها قطع شده و بر روی فازهای دیگر و یا زمین می افتد اتصال کوتاه رخ می دهد که جریانی معادل با چند هزار آمپر را در شبکه جاری خواهد کرد که در نتیجه آن گرمای شدیدی به وجود آمده و باعث از بین رفتن پوشش های عایقی دیگر شده و در نتیجه اغتشاشات متعددی در سیستم به وجود خواهد آمد. علاوه بر آن، جریان اتصال کوتاه سبب آسیب رساندن به تجهزات الکتریکی نیز خواهد شد. از این رو لازم است که اقدامات لازم جهت پیشگیری و قطع سریع این جریان در سیستم صورت گیرد.

انواع خطاهای اتصال کوتاه عبارتند از:

۱-خطای فاز به زمین

۲-خطای فاز به فاز

جریان های اتصال کوتاه به دو دسته متقارن و نامتقارن تقسیم بندی می شوند. اختلاف بین مقادیر جریان های متقارن و نامتقارن با نسبت X/R  در نقطه خطا متناسب می باشد، به این صورت که هر چقدر سیستم مقاومتی تر باشد اختلاف بین مقادیر جریان های متقارن و نامتقارن ناچیز خواهد بود ولی در صورتی که سیستم راکتیو باشد جریان نامتقارن ۳ تا ۵ برابر جریان متقارن خواهد بود.

مقادیر بالای جریان اتصال کوتاه سبب ایجاد نیروهای مغناطیسی در شبکه می شود. در نتیجه هنگامی که در سوئیچگیر یا در کلید قدرت، جریان اتصال کوتاه جاری می گردد، باس بارهای آن به واسطه نیروی جاذبه به یکدیگر جذب می شوند. لذا این تجهیزات بایستی در مقابل این نیروها مقاومت کنند که به آن withstand rating تجهیز گویند. از اینرو یک کلید قدرت باید در حالت عملکرد نرمال با جریان بار کامل سایز شده، و دارای قدرت تحمل (withstand rating) و قدرت قطع (interrupting rating) مناسب باشد.

جهت محاسبه جریان اتصال کوتاه در شبکه روش های مختلفی وجود دارد که با افزایش دقت دارای پیچیدگی بیشتری خواهند شد. این روش ها معمولا به محاسبه جریان متقارن و خطای فاز به فاز می پردازند. در این قسمت به بررسی یکی از روش های معمول و در عین حال ساده خواهیم پرداخت.

منابع تغذیه کننده جریان اتصال کوتاه:

سه منبع اصلی جریان اتصال کوتاه عبارتند از:

۱-تجهیزات عمومی برقی

۲-موتورها

۳-ژنراتورهای در مدار

بین این منابع و نقطه خطا مقاومت های مختلفی جهت کاهش جریان و در نتیجه شدت جریان اتصال کوتاه قرار دارند. معمولا مقدار این مقاومت در نقاط مختلف یک سیستم متفاوت است، از این رو اندازه جریان اتصال کوتاه در نقاط مختلف به شدت تغییر می کند. در محاسبات اتصال کوتاه روش های مختلفی برای ساده سازی وجود دارد. برای مثال مرسوم است تاثیرات امپدانس کابل به جز در مواردی که کابل بسیار بلند باشد، نادیده گرفته می شود. همچنین فرض می شود جریان اتصال کوتاه فقط توسط موتورها و ژنراتورها تولید می شود.

توانایی سیستم های برقی عمومی در جهت تولید جریان اتصال کوتاه:

با یک مثال شرح خواهیم داد. فرض کنید قدرت اتصال کوتاه یک شبکه ۲۵۰۰ مگاولت آمپر در ولتاژ ۱۳۸ کیلوولت با نسبت X/R  برابر با ۷ در نقطه خطا می باشد. جریان اتصال کوتاه این شبکه برابر است با:

این مقدار با جریان اتصال کوتاه ناشی از موتورها و ژنراتورهای در مدار جمع می گردد.

سهم ژنراتورها در جریان اتصال کوتاه:

در محاسبه جریان اتصال کوتاه ژنراتور بایستی راکتانس “Xd  (راکتانس زیرگذرا) در نظر گرفته شود چرا که پس از اتصال کوتاه این راکتانس سریعا ظاهر شده و تنها در چند سیکل باقی می ماند. در محاسبات جریان اتصال کوتاه، این مقدار مورد استفاده قرار می گیرد چرا که بیشترین جریان اتصال کوتاه را به وجود می آورد. جهت محاسبه جریان اتصال کوتاه ناشی از ژنراتور از رابطه زیر استفاده می کنیم:

توجه شود که در صورتی که بیش از یک منبع باشد، کیلوولت آمپر به وجود آمده، جمع جبری هر یک از کیلوولت آمپرهای ژنراتورها می باشد.

سهم موتورها در جریان اتصال کوتاه:

جهت محاسبه سهم موتور در قدرت اتصال کوتاه از رابطه زیر استفاده می گردد:

در رابطه فوق دو نکته باید در نظر گرفته شود:

برای موتورهای کوچکتر از ۵۰ اسب بخار (HP) به جای مقدار ۰٫۱۷ از ۰٫۲۰ استفاده می گردد.

–   فرض می گردد که  ۱ اسب بخار = ۱ کیلوولت آمپر می باشد  (خصوصاً در مورد موتورهای زیر ۲۰۰ اسب بخار)

برای مثال یک موتور ۴۰ اسب بخار قدرت اتصال کوتاهی برابر با ۲۰۰ کیلوولت آمپر خواهد داشت.

حال برای موتور ۲۰۰۰ اسب بخار قدرت اتصال کوتاه برابر با ۱۱۷۶۴ کیلوولت آمپر خواهد بود.

اگر همه منابع جریان اتصال کوتاه دارای یک سطح ولتاژ باشند، جریان اتصال کوتاه به سادگی با جمع هر یک از آن ها بدست می آید. ولی با توجه به اینکه ترانسفورماتورها سطح ولناژ تغییر می کنند، تاثیر آن ها باید در نظر گرفته شود و جریان خطای انتقالی توسط ترانس بر حسب توان (به جای جریان) بایستی محاسبه شود.

تاثیر ترانسفورماتور بر قدرت اتصال کوتاه:

ماکزیمم قدرت اتصال کوتاه که هر ترانس اجازه عبور آن از یک طرف به طرف دیگر را می دهد از رابطه زیر بدست می آید:

هنگامی که منبع توان بالادست ترانس بی نهایت نباشد، مقدار توان در دسترس در طرف بار ترانس کمتر خواهد بود و با استفاده از رابطه زیر و استفاده از ادمیتانس بدست می آید:

که ۱/UP ادمیتانس منبع تغذیه کننده (منبعی به جز شبکه اصلی) می باشد.

تاثیر امپدانس بر قدرت اتصال کوتاه:

با استفاده از رابطه زیر می توان تاثیر امپدانس شبکه بر روی قدرت اتصال شبکه را بدست آورد:

برای مثال قدرت اتصال کوتاه برای شبکه ۴٫۱۶ کیلوولت و با امپدانس ۰٫۱۲۵ اهم برابر است با:

مقدمه:

همانطور که می‌دانیم برقگیر‌های نصب شده ذر شبکه برق باید همانند یک مقاومت غیر خطی عمل کنند.

یعنی در برابر ولتاژ نامی شبکه امپدانس بالایی را از خود نشان دهند و در برابر ولتاژ‌های بالاتر از ولتاژ نامی شبکه امپدانس کمی را از خود نشان دهند.

تا تخلیه صورت گیرد؛ لذا قرص‌های اکسید روی بکار رفته در برقگیر و ارستر‌های امروزی در واقع نقش مقاومت غیر خطی را بازی می‌کنند که دارای جریان نشتی بسیار کمی می‌باشند؛ لذا به روی این قرص‌ها ولتاژ تقسیم می‌گردد.

حال اگر میدان غیر یکنواخت باشد قاعدتاً تقسیم ولتاژ بر روی قرص‌ها یکسان نخواهد بود.

در این صورت یک قرص و به خصوص قرص‌های بالایی ولتاژ بالاتری را از سایر قرص‌ها متحمل می‌شوند و زودتر آسیب می‌بینند.

و این امر سبب عملکرد نادرست برقگیر می‌شود .

لذا اگر بتوانند به طریقی میدان را یکنواخت کنند تقسیم ولتاژ بین قرص‌ها شکل متعادل تری را به خود می‌گیرد.

و قاعدتاً عمر قرص‌ها افزایش می‌یابد و عملکرد برقگیر‌ها بهتر می‌گردد.

برای این کار از وسیله‌ای به نام کروناگیر یا حلقه کرونا استفاده می‌کنند؛ که در حقیقت هم میدان را به سمت یکنواختی سوق می‌دهد و هم تقسیم ولتاژ را به روی قرص‌ها به حالت متعادلی نزدیک می‌نماید.

 صاعقه گیر آذرخش

حلقه کرونا یا کروناگیر:

برقگیر‌ها در قسمت فوقانی خود مجهز به یک وسیله حلقه‌ای شکل هستند که این وسیله به حلقه کرونا یا کروناگیر معروف می‌باشد.

همانطور که می‌دانیم پدیده کرونا تخلیه الکتریکی ناقص در یک میدان غیر یکنواخت می‌باشد.

در پست‌های فشار قوی این پدیده بالاخص در محل‌های اتصال هادی‌ها به تجهیزات دیده می‌شود.

 صاعقه گیر آذرخش

 عوامل مهم در آسیب دیدگی برقگیر‌ها:

عملاً عوامل زیادی در آسیب دیدگی برقگیر‌ها نقش داشته و می‌توانند بر کارائی آن‌ها تاثیر گذاشته و حتی منجر به ترکیدن برقگیر‌ها شوند.

مهمترین عوامل آسیب دیدگی برقگیر‌ها عبارتند از:

۱- نفوذ رطوبت و آلودگی

۲- اضافه ولتاژ‌های گذرا و موقتی

۴- عدم انطباق شرایط بهره برداری با مشخصه برقگیر (طراحی غلط)

۳- استفاده نا مناسب از برقگیر