اجرای صحیح یک سیستم صاعقه گیر برای عملکرد درست و اطمینان از حفاظت مطمئن از اهمیت فوق العاده ایی برخوردار می باشد به طوری که نصب این تجهیزات باید ختما توسط تکنسین های کار آزموده و ماهر انجام گیرد. لذا در ادامه برخی از نکات مهمی که در هنگام نصب صاعقه گیرهای الکترونیکی باید مد نظر قرار گیرد ارائه می گردد. کلیه موارد عنوان شده مطابق استاندارد NFC17-102 فرانسه ویرایش ۲۰۱۱  بوده که امیدوارم مورد توجه قرار گیرد.

۱- صاعقه گیر های الکترونیکی

مهم ترین و اصلی ترین بخش یک سیستم صاعقه گیر الکترونیکی انتخاب مناسب برند و مدل صاعقه گیر مطابق محاسبات بعمل آمده که شرح آن در استاندارد مذکور آمده است می باشد.

امروزه پارامتر های مهمی در انتخاب صاعقه گیر ها وجود دارد که انشالله در مطالب بعدی نحوه محاسبه و پارامترهای مهم در انتخاب صاعقه گیر ها ارائه می گردد وتنها به ذکر چند نکته  بسنده می کنم.

• از شعاع پوششی لازم توسط صاعقه گیر در level محاسبه شده باید اطمینان حاصل گردد .
• جانمایی دقیق و مناسب برای نصب صاعقه گیر با در نظر گرفتن کلیه محدودیت های موجود در پروژه

 

 ۲-پایه مخصوص صاعقه گیر

نوک هادی صاعقه گیر ESE باید حداقل ۲ متر بالاتر از سطح مورد حفاظت باشد . لازم به ذکر است این فاصله شامل آنتنها ، برج های خنک کننده ، تانکر های آب و … می باشد.

لازم به ذکر است پایه های مخصوص صاعقه گیرهای کرونا از جنس استیل ضد زنگ تولید می گردد که باعث افزایش طول عمر سیستم صاعقه گیر می گردد.

۳-بست اتصال پایه و دکل

انتخاب مناسب دکل به عنوان عضو نگهدارنده صاعقه گیر از اهمیت ویژه ایی برخوردار می باشد چرا که انتخاب نا مناسب می تواند سبب خسارات جبران ناپذیری گردد. به طور کلی موارد زیر در نصب دکل ها باید در نظر گرفته شود.

• انتخاب بست و اتصالات مناسب با طول و قطر دکل
• اطمینان از تحمل دکل در برابر باد و تکان های شدید
• نصب چراغ خطر جهت جلوگیری از برخورد احتمالی هلکوپتر و هواپیما
• استفاده از دکلهای با پوشش گالوانیزه گرم
•  در بخشهایی از سیستم صاعقه گیر که فاصله مجاز با تاسیسات و تجهیزات برقرار نمی باشد مانند فاصله سیستم صاعقه گیر ( از جمله دکل و هادی نزولی) با آنتن تلویزیون ، ماهواره اسپیلیت و غیره ضروری است سیستم توسط ایزولاتور های (اسپارک گپ ) مدل ISOPRO همبندی گردد تا از ایجاد جرقه های نا خواسته در هنگام عبور جریان صاعقه جلوگیری بعمل آورد.

۴-بلوک های فاصله دهنده

عبور هادی نزولی روی پشت بام ساختمان ها که عمدتا توسط ایزوگام و غیره عایق می گردند بهتر است توسط بلوک های فاصله دهنده انجام گیرد تا از برهم خوردن عایقبندی سطح پشت بام جلوگیری بعمل آید.

۵-هادی نزولی

•  ارتباط بین صاعقه گیر با سیستم ارت توسط هادی نزولی انجام می گیرد.این هادی می تواند انواع تسمه یا سیم های بافته شده با سطح مقطع حداقل ۵۰ میلی متر مربع باشد.
• استفاده از کابلهای کواکسیال فشار قوی یا شیلد کردن هادی نزولی به هیچ عنوان مورد تائید نمی باشد.متاسفانه بعضی از شرکت های سود جو یا نا آگاه با استفاده از کابلهای ۲۰ کیلوولت از داخل داکتها اقدام به برقراری مسیر صاعقه گیر تا سیستم ارت می نمایند که به هیچ عنوان استاندارد نمی باشد و می تواند باعث خسارتهای جانی و مالی غیر قابل جبران گردد.
• در سیستمهای صاعقه گیر غیر ایزوله باید حداقل دو هادی نزولی از دو مسیر جداگانه اجرا گردد.
• در شرایط خاص ممکن است هادی نزولی حذف یا حتی به بیش از ۲ هادی نزولی نیاز باشد لذا جهت دریافت مشاوره و انتخاب مناسب تجهیزات لازم است با کارشناسان ذیصلاح مشورت گردد.
• در استراکچرهای با ارتفاع بیش از ۶۰ متر لازم است در فاصله ۲۰ درصدی از ارتفاع ساختمان (از بالا) تمهیدات ویژه ایی جهت جلوگیری از اصابت صاعقه به بدنه سازه بعمل آید.
• هادی های نزولی باید در خارجی ترین قسمت ساختمان اجرا گردند.
• خم ها و در نظر گرفتن فاصله ایمن از اهمیت خاصی برخوردار است و لازم است که این مهم توسط کارشناسان خبره و با تجربه انجام گیرد.

۶-بست و اتصالات هادی نزولی

• اتصال هادی نزولی به سازه باید توسط بست های مناسب اجرا گردد
• لازم است در هر متر هادی نزولی از ۳ عدد بست استفاده گردد.

۷-تست باکس ارت

• جهت انجام تست های سیستم و قطع ارتباط بیم هادی نزولی و سیستم ارت نصب اتصال تست بر روی هر هادی نزولی الزامی می باشد.
• اتصال تست (سکسیونر قطع ) در مواردی که در دسترس عموم می تواند باشد باید داخل جعبه ایی که روی آن علامت ارت درج شده است قرار گیرد.
• اتصال تست باید در ارتفاع ۲ متری از سطح زمین نصب گردد.
• استفاده از جعبه های تست کامپوزیتی مناسب تر از جعبه های فلزی می باشند

۸-پوشش حفاطتی

•  برای جلوگیری از ضربات مکانیکی و حفاظت از هادی نزولی، لازم است هادی نزولی تا فاصله ی حداقل ۲ متری  از سطح زمین توسط شیلد مناسب  محافظت گردد.

۹-اتصالات مکانیکی

• اتصالات مکانیکی باید در برابر خوردگی های شیمیایی و زنگ زدگی مقاوم بوده و لازم است این موارد در انتخاب جنس آنها در نظر گرفته شود.

۱۰-حوضچه ارت

• برای تست هر سیستم زمین و اتصال هادی های زمین به یکدیگر لازم است از حوضچه های ارت استفاده گردد.
• استفاده از حوضچه های ارت بتنی نسبت به حوضچه های ارت پلاستکی با توجه به استحکام مکانیکی بیشتر و طول عمرشان ارجحیت دارد

۱۱-چاه ارت سیستم صاعقه گیر

•  حداکثر مقاومت سیستم ارت قابل قبول برای سیستم صاعقه گیر ۱۰ اهم می باشد.

۱۲-شمارنده صاعقه ( کانتر )

• شمارنده صاعقه باید در مستقیم ترین هادی نزولی و قبل از سکسیونر تست در فاصله ۲ متری از سطح زمین اجرا گردد.
• پس از هر بار جذب صاعقه و عملکرد صاعقه گیر الزاما باید تست های مربوط به سلامت سیستم صاعقه گیر و ارت مربوطه انجام گیرد . بدین لحاظ نصب شمارنده صاعقه می تواند کمک بزرگی در اطلاع یافتن از جذب صاعقه توسط سیستم باشد.

منبع:novinsanjesh