شاید تا چند دهه پیش برای انسان این موضوع قابل تصور نبود که با استفاده از جذب انرژی خورشید، آب گرم مورد نیاز خود را تامین کند.
اما هماکنون آبگرمکنهای خورشیدی، تولید انبوه و مشتریان خاص خود را دارد.
در چنین شرایطی پیشبینیها حاکی از آن است که در آینده فرصت سرمایهگذاری در زمینه تولید این آبگرمکنها وجود خواهد داشت.
میزان سرمایهگذاری کل برای راهاندازی خط تولید ۱۵هزار دستگاه آبگرمکن خورشیدی در سال، حدود ۶میلیارد تومان و سرمایه در گردش ۲میلیارد تومان است.
مدت زمان بازگشت سرمایه هم بین دو تا سه سال است و سود ۲۰درصدی برای سرمایهگذار دارد.
نخستین نکتهای که بایستی به آن اشاره شود این است که در آینده فرصت سرمایهگذاری در زمینه تولید آبگرمکنهای خورشیدی وجود خواهد داشت.
با توجه به مشکلات کشور در زمینه تامین منابع انرژی و بحرانهای موجود، در آینده نزدیک کاربرد تجهیزات خورشیدی رونق بسیاری خواهد داشت.
مشــکــلات زیـســت محیطی و بحران تامین منابع گــازی جهــت گـرمـایش از دیگر دلایل رونق بازار این محصولات در سالهای آینده میباشد.
و مهمترین مصرفکنندگان این محصول حداقل برای یک دوره پنجساله آینده افرادی هستند که حاملهای انرژی به میزان مورد نیاز در اختیار آنها قرار ندارد یا در مناطقی که تحت برنامه حمایتی سازمان بهینهسازی مصرف سوخت قرار دارد، زندگی میکنند.
رقیبی به نام نفت و گاز
در عین حال سهم کمتر از ۳درصدی انرژیهای تجدیدپذیر در سبد انرژی کشور عاملی است که رغبت نسبت به سرمایهگذاری در حوزه تولید آبگرمکنهای خورشیدی را کاهش میدهد.
رقیبی به نام گاز و نفت از دیگر مشکلات موجود در حوزه سرمایهگذاری در حوزه آبگرمکنهای خورشیدی میباشد و قیمت پایین نفت و گاز، اقبال عمومی به استفاده از تجهیزات مرتبط خورشیدی را کاهش میدهد.
و این موضوع در کنار مشکلات عمومی تولید، نبود حمایت لازم از تولید محصولات سبز و بازاری غیرقابل پیشبینی، سرمایهگذاری در این حوزه را با درصد اطمینان پایینی همراه میکند.
بازگشت سرمایه ۲ تا ۳ سال
اما سوالی که در این میان مطرح میشود این است که میزان سرمایه اولیه و سرمایه در گردش برای راهاندازی خط تولید آبگرمکنهای خورشیدی چقدر است؟
در پاسخ به این پرسش بایستی به این نکته اشاره کردکه برآورد این مقادیر نیازمند ارائه طرحهای توجیهی اقتصادی است و به ظرفیت تولید سالانه بستگی دارد.
اما مثلا میزان سرمایهگذاری کل برای راهاندازی خط تولید ۱۵هزار دستگاه آبگرمکن خورشیدی در سال، حدود ۶میلیارد تومان و سرمایه در گردش ۲میلیارد تومان است و سودی ۲۰درصدی برای سرمایهگذار دارد.
تعداد اندک تولیدکنندگان واقعی
اما در حالی که بخش عمدهای از آبگرمکنهای خورشیدی موجود در بازار از چین و ترکیه وارد میشود، آخرین آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال ۱۳۹۳ نشان میدهد ۱۵ واحد مجوز تولید و پروانه بهرهبرداری دریافت کردهاند که مجموع ظرفیت اسمی آنها ۱۵۵هزار و ۸۵۰دستگاه آبگرمکن خورشیدی در طول سال است.
ظرفیت عملی این کارخانهها در حدود ۸۰درصد برآورد میشود که بر این اساس ظرفیت عملی واحدهای فعال ۱۲۴هزار و ۶۸۰ دستگاه در سال است اما چهار یا پنج تولیدکننده واقعی در بازار وجود دارند که موفق به عرضه محصول شدهاند.
مشتریان چه کسانی هستند؟
شاید نکتهای که برای هر سرمایهگذار در این حوزه مهم باشد، مشتریان آبگرمکنهای خورشیدی است.
به گفته رئیس انجمن صنایع خورشیدی، اغلب مشتریان سازمانهای دولتی هستند که به دلیل مسئولیتهای زیستمحیطی خود اقدام به خرید آبگرمکنهای خورشیدی میکنند و طرحهایی را در روستاها و در میان عشایر هم اجرا کردهاند.
با این حال به دلیل عدم آشنایی مناسب با عملکرد این دستگاهها و عدم اطمینان ناشی از این ناآگاهی، مشتریان عام که تمایل به خرید شخصی داشته باشند، اندک هستند و عمدتا محدود به واحدهای صنعتی خصوصی میشوند.
اما قیمت انواع داخلی آبـگــرمــکـن خـورشـیـدی ۲۰۰لیتری در بازار که مناسب یک خانوار چهار نفره است، برای سیستم بدون فشار (ترموسیفونی) بین ۱۲میلیون ریال تا ۱۶میلیون ریال و برای سیستمهای تحت فشار با همان ظرفیت در حدود ۲۶میلیون ریال تا ۳۵میلیون ریال است.
از طرفی مراکز خاصی برای فروش آبگرمکنهای خورشیدی وجود ندارد اما مشتریان این کالا میتوانند در مراکز فروش لوازم خانگی و فروش لوازم تاسیساتی آن را خریداری کنند.
اما استفاده از فضای مجازی همانند سایر کسبوکارها در حوزه آبگرمکن خورشیدی نیز متداول است.
رئیس انجمن صنایع خورشیدی در این رابطه میگوید:
فروشگاههای اینترنتی بسیاری توسط شرکتهای مختلف راهاندازی شده و وبسایتهایی نیز وجود دارند که بهصورت خاص فعالیت بازاریابی شرکتها را انجام میدهند.
ضمن اینکه بسیاری از شرکتها نیز از پتانسیل شبکه لینکداین و شبکه تلگرام جهت عرضه و معرفی محصولات شرکت خود استفاده میکنند.
ارزآوری ۲میلیون دلاری
جالب اینجاست که بدانیم آبگرمکنهای خورشیدی تولید شده در ایران به عراق، ترکمنستان، افغانستان، تاجیکستان، ارمنستان و گرجستان صادر میشود.
آخرین آمار حاکی از آن است که در سال ۹۳ ارزش مالی صادرات آبگرمکنهای خورشیدی معادل ۲میلیون دلار بوده است.