مقدمه:
VORیا ( VHF Omni-Directional Range)یک سیستم کمک ناوبری است که جهت نشان دادن سمت پرواز به سوی یک ایستگاه زمینی و ناوبری بین مسیرها استفاده میشود.
سیگنالها با فرکانس کم و متوسط تحت تأثیر بارهای استاتیک جو و تخلیههای الکتریکی و اثرات شب قرار میگیرند ولی از خواص ناوبری با امواج رادیویی VHF، ایمن بودن این امواج در مقابل اثرات جوی میباشد.
هدف از سیستم VOR به قرار زیر است:
الف- فراهم نمودن وسیلهای جهت تعیین موقعیت هواپیما نسبت به ایستگاههای زمینی VOR
ب- فراهم نمودن مسیر اصلی پرواز به سمت ایستگاه VOR دیگر.
موقعیت هواپیما بر اساس واقع شدن هواپیما بر روی شعاعی از شعاعهای امواج همهجانبه قابل درجهبندی که از ایستگاه زمینی VOR ساطع میشوند، مشخص میشود.
ایستگاههای VOR روی نمودارهای هوانوردی و راهنماهای فرودگاهها مشخص میباشند.
جهت تعیین درجه شعاعی که هواپیما بر روی آن واقع میگردد، از اختلاف فاز بین سیگنالهایی که از ایستگاه زمینی تولید میشود، استفاده مینمایند.
هواپیمایی که بر روی شعاع با درجه ۸۰ قرار گیرد بدین معنی است که راستای هواپیما نسبت به راستای شمال مغناطیسی تحت این زاویهاست.
اگر هواپیما بر روی شعاع ۲۱۰ واقع شود بدین معنی است که هواپیما تحت زاویه ۳۰ از ایستگاه زمینی VOR دور میشود.
واقع شدن بر روی شعاع ۳۰ به معنی نزدیک شدن تحت همین زاویه به ایستگاه مربوطهاست.
شعاع گریز از مرکز به Radial و جانب به مرکز Bearing نامیده میشوند.
در واقع راستای R(210) با B(30) یکی میباشد ولی R(210) به معنای دور شدن در همان راستا از مرکز و B(30) بمعنای نزدیک شدن به مرکز میباشد.
هنگامی که هواپیما بطور مستقیم در حال پرواز بالای یک ایستگاه VOR میباشد پرچم نشاندهنده (>) از حالت TO(>*) به حالت FROM (<*) تغییر وضعیت میدهد.
وسیله انحراف از وضعیت تعادل به نوسان میافتد یا به اصطلاح حالت عصبی پیدا مینماید و این علایم مبین این موضوع است که هواپیما نزدیک و در حال عبور از ایستگاه میباشد.
ارتینگ سیستم کمک ناوبری VOR:
سیستم VOR فرودگاه هم مانند هر سیستم الکتریکال دیگری نیاز به ارتینگ مناسب دارد.
بطوریکه جهت جلوگیری از آسیب احتمالی دستگاه بر اثر اضافه ولتاژهای های حاصله ناشی از صاعقه و سویچینگ بسرعت عمل نموده و اضافه ولتاژ های ناخواسته فوق را به زمین انتقال دهد.
با توجه به حساسیت سیستم های ناوبری مقاومت اهمی چاه ارت احداثی بایستی زیر یک اهم باشد .
و بایستی هر سه ماه یک بار چاه های ارت مربوطه تست و اندازه گیری شوند که اهم آنها از میزان فوق بیشتر نشود.