روش های رویارویی با آذرخش و پیدایش صاعقه گیر:
انسانهای نخستین در هنگام وقوع حادثه به ناچار راه گریز در پیش گرفته، دورانی بعد برای رهایی از این مصائب به نیایش ونذورات متوسل می شدند، اما وقتی انسانها دریافتند که با تکیه بر خرد و تجربه خویش می توانند بر مشکلات پیروز شوند، توانایی یافتند برآن غلبه نمایند و در بسیاری از موارد آنان را به خدمت گیرند.
در همین راستا برای مقابله با آذرخش میله های ساده برق گیر کشف و ابداع گردیده اند.
که قدیمی ترین نوع آن، میله های ساده ایست که راس گنبدها و منارها در ایران خودمان مورد استفاده برای ایمنی ساختمان قرار گرفته اند (میدان نقش جهان، اصفهان).
در قرون ۱۷ و ۱۸ برای یافتن راه های جلوگیری از صدمات و خسارات صاعقه، کوشش های زیادی به عمل آمده است که در آن رابطه کوشش های چشمگیر بنجامین فرانکلین و دالی بارد است که موجب کشف و ابداع صاعقه گیرهای جدید گردید.
انواع صاعقه گیرهایی که مورد استفاده قرار گرفته اند عبارتند از :
۱٫ صاعقه گیرهای ابتدایی قرون گذشته
۲٫ صاعقه گیرهای فرانکلینی
۳٫ صاعقه گیرهای اتمی
۴٫ صافه گیرهای بادی (پیزو الکتریک)
۵٫ صاعقه گیرهای الکتروخازنی
(ESE (Early Screamer Emission
شیوه عملکرد صاعقه گیرهای جدید براساس نیروی الکتریسیته بوجود آمده در شرایط جوی بویژه قبل از اصابت مستقیم صاعقه می باشد که نسل نوین و تکامل یافته ترین آنهاست.
صاعقه گیر اکتیو آذرخش(ساخت ایران)
در میان صاعقه گیرهای ساخته شده کنونی که برای حفاظت جلد خارجی ساختمانها به کار می روند این صاعقه گیری بهتر است که:
۱٫ شعاع پوشش حفاظتی بیشتر نسبت به نوع مشابه خود به خاطر کیفیت و تکنولوژی پیشرفته تر و برتر خود داشته.
۲٫ شرایط راحت تری برای نصب داشته.
۳٫ و توانسته باشد از استانداردهای لازم عملی بهره گیری کرده و دارای استانداردهای جهانی خاص خود باشد.
اجزای تشکیل دهنده سیستم حفاظتی در برابر آذرخش
۱٫ صاعقه گیر
که شامل میله یکپارچه (فولادی ضدزنگ) با نوک تیز بوده و در قسمت میانی این خازن ها وجود دارند که در موقعیت شرایط جوی به وجود آمده باعث پاسخگویی سریع تر به صاعقه می شوند و در محفظه ای دایره شکل ضدآب قرار دارند.
۲- هادی میانی
جریان حاصل از صاعقه را به سیستم ارت می رساند و طبق استاندارد NFC 17-102 تسمه ای مسی به اندازه های ۲۰*۳ میلی متر می باشد.
۳- سیستم ارتینگ یا چاه ارت
مقاومت چاه ارت باید کمتر از ده اهم باشد.
مزایا و مشخصات فنی صاعقه گیر الکترونیکی خازنی:
۱٫ دارا بودن شعاع پوششی (۱۱۳ متر)
۲٫ صاعقه گیر الکترونیک خازنی تنها صاعقه گیری است که مطابق با استاندارد جهانی( NFC 17-102 ,EN50.164/1, EN62.305 و UNE 21/186 )
۳٫ دارا بودن جداره خارجی تمام استیل که باعث مقاومت دستگاه در برابر عوامل فرسایش مانند :
باد و آفتاب و… می شود و تست و گواهی لازم را اخذ نموده است.
۴٫دارای نوک فولادی ضدزنگ
۵٫ پنج سال گارانتی دستگاه
۶٫ ۱۵سال خدمات پس از فروش
نگهداری دربرابراثرات مخرب آذرخش و پیامدهای آن(Lightning Protection System- LPS)
۱٫ نگهداری بیرونی
منظور از نگهداری بیرونی، حفظ ساختمانها و دکل ها و انسانها و حیوانات و اشیای آنها در مقابل ضربه مستقیم صاعقه که باعث آتش سوزی و تخریب می گردند که برای محافظت آنان از صاعقه گیر استفاده می شود.
۲٫ نگهداری درونی
چون اکثر تاسیسات امروزی دارای سیستم های برق و الکترونیک در داخل ساختمان می باشد برای محافظت آن ها از اثرات ثانویه صاعقه این نوع تجهیزات بایستی به وسیله لوازم و ابزارهای حفاظتی مخصوص به نامه اریسترها (arresters) هستند محافظت می شوند.
اثرات ثانویه بطور خلاصه عبارتند از :
۱٫ اضافه ولتاژهای حاصل از صاعقه Lightning Electromagnetic Pulse – LEP
۲٫ اضافه ولتاژ حاصل از تخلیه الکترواستاتیکی Electrostatic Static Discharge
۳٫ اضافه ولتاژ های حاصل از فصع و وصل (Switching) مدار های جریان و حوادث و خطوط تغذیه Suitching Electro magnetic Pulse