آشنایی با اویونیک

اویونیک در کنار سازه و موتور یکی از سه جزء اصلی هواپیما و بالگرد است. تقریباً اکثر کارکردهای پرنده به تجهیزات اویونیک آن وابسته است و ایمنی کارایی پرواز را فناوری‌های به کار رفته در اویونیک تعیین می‌کنند. همچنین اویونیک در قیمت تمام شده پرنده نقش تعیین‌کننده‌ای دارد به طوری که در هواپیماهای غیرنظامی حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد هزینه تمام شده مربوط به تجهیزات اویونیک است. در هواپیماهای نظامی ارزش تجهیزات اویونیک می‌تواند تا ۷۰ درصد کل هزینه پرنده باشد. بسیاری از فناوری‌های توسعه داده شده در اویونیک علاوه بر هواپیما و بالگرد، در تانک، زیردریایی و پهپاد نیز کاربرد دارند. البته این فناوری‌ها می‌توانند در کاربردهای غیرنظامی نیز به کار گرفته شوند.

با اینکه معنای لفظی اویونیک «الکترونیک هوانوردی» است، به جز الکترونیک، فناوری‌های دیگر مربوط به مخابرات، قدرت، کنترل، سخت‌افزار و نرم‌افزار نیز به صورت گسترده‌ای در تجهیزات اویونیک مورد استفاده قرار می‌گیرند. اویونیک هواپیما شامل سیستم‌های مختلفی است که از طریق گذرگاه‌های داده با یکدیگر در ارتباط هستند. بر اساس نوع کارکرد می‌توان تجهیزات اویونیک را به سیستم‌های مخابراتی، سیستم‌های ناوبری، سیستم کنترل پرواز، سیستم‌های الکتریکی، سیستم‌های ذخیره داده، نمایشگرها و سیستم‌های حفاظتی تقسیم‌بندی نمود. ترکیب سیستم‌های مختلف، برقراری ارتباطات و کنترل زیرسیستم‌های مختلف به‌طوری‌که مجموعه سیستم وظایف محوله خود را انجام دهند به عنوان تلفیق سیستم‌های اویونیک یاد می‌شود. در تلفیق و یکپارچه‌سازی سیستم‌ها وزن، حجم و توان مصرفی تجهیزات همیشه به عنوان چالش‌های اصلی مطرح بوده است.

تاریخچه اویونیک

در تاریخچه اویونیک، استفاده از سیستم‌های الکترونیکی در حمل و نقل هوایی مطرح می‌شود. توسعه این سیستم‌ها مطابق با نیازمندی‌های هوانوردی نظامی و غیرنظامی صورت می‌گیرد. از جمله نیازهای اولیه‌ای که در ساختار اویونیک هواپیما احساس شد، نیاز به سیستم‌های مخابراتی بود که در جنگ جهانی اول آشکار و ارتباطات صوتی بین زمین و هواپیما و نیز هواپیماها با یکدیگر برقرار گردید.

در دهه ۱۹۲۰، افزایش قابلیت اطمینان هواپیماها و کاربرد آنها در اهداف غیرنظامی منجر به فزونی تجهیزات اویونیک گردید و نیاز به پرواز کور (پرواز بدون رؤیت زمین) را به جریان انداخت. در این دهه، از جمله مسائلی که در زمینه ناوبری مسیر مطرح گردید، جهت یابی بیکن رادیویی بود. در اواخر این دهه، ناوبری ابزاری همراه با مخابره رادیویی اولیه جهت ایجاد اولین فرود کور امن در یک هواپیما به کار گرفته شد.^[۱]

در دهه ۱۹۳۰، اولین فرود کور کنترل شده تمام رادیویی انجام شد. در همان زمان، ناوبری رادیویی با استفاده از بیکن‌های زمینی توسعه یافت و صدور گواهینامه ناوبری ابزاری برای خلبانان خطوط هوایی آغاز گردید. به دلیل مشکل‌ساز بودن امواج رادیویی با فرکانس پایین و متوسط در شب و در معرض هوا، در اواخر این دهه استفاده از امواج رادیویی فرکانس بالا مورد بررسی قرار گرفت و منجر به ظهور رادار فرکانس بالا گردید.^[۱]

در دهه ۱۹۴۰، پس از دو دهه توسعه و تحول ایجاد شده بر اساس نیازمندی‌های خطوط هوایی مسافربری، جنگ جهانی دوم ضرورت توسعه ناوبری و مخابرات رادیویی هواپیما را ایجاد نمود. وجود سیستم‌های رادیویی مخابراتی در داخل هواپیما، علیرغم اندازه بزرگشان، ضروری بود. همچنین، فرکانس‌های بسیار بالا به منظور اهداف ناوبری و مخابراتی مطرح شدند. نصب اولین سیستم‌های فرود ابزاری برای فرودهای کور در اواسط این دهه آغاز و در اواخر آن، شبکه ناوبری با برد همه جهته VHF برقرار گردید. به علاوه، در دهه ۱۹۴۰ با مطرح شدن اولین ترانزیستور، راه برای الکترونیک حالت-جامد مدرن هموار شد.^[۱]

با گذشت زمان، حمل و نقل هوایی غیرنظامی در دهه‌های بعد توسعه یافت. به علاوه، تجهیزات ناوبری و مخابراتی اصلاح شدند و توسعه ساختار رادیویی حالت-جامد، به ویژه در دهه ۱۹۶۰، سبب تولید رنج وسیعی از تجهیزات ناوبری و رادیویی قوی کوچک برای هواپیماها شد. در این زمان، برنامه‌های فضایی آغاز، سطح بالاتری از ضرورت ناوبری و مخابراتی مطرح و ماهواره‌های مخابراتی راه اندازی شدند. به علاوه، ساختار نظامی جنگ سرد سبب پیشرفت‌هایی در هدایت و ناوبری شد و مفهوم استفاده از ماهواره‌ها برای مکان یابی مطرح گردید.

در دهه ۱۹۷۰، مفهوم اعتبارسنجی ناوبری ماهواره‌ای در کاربرد نظامی مطرح و ماهواره‌های GPS BLOCK I تا دهه ۱۹۸۰ به بازار عرضه گردید. به علاوه، سیستم ناوبری با برد طولانی (LORAN) ساخته شد. در اواسط دهه ۸۰، ماهواره‌های Block II GPS راه اندازی شدند و در سال ۱۹۹۰، سیستم GPS عملی گردید به گونه‌ای که در سال ۱۹۹۴ با سیستم ۲۴-ماهواره‌ای کامل قابل استفاده بود.

در هزاره جدید، اداره کل هوانوردی فدرال (FAA)، سیستم ملی حریم هوایی (NAS) و پیش بینی‌های ترافیک را برای آینده ارزیابی نموده و وضعیت ترافیک شبکه تا سال ۲۰۲۲ پیش بینی می‌گردد؛ بنابراین، بازدیدی کامل از سیستم NAS، به ویژه سیستم‌های مخابراتی و ناوبری، تدوین و انجام شده است. این برنامه، نسل آینده نامیده می‌شود و از جدیدترین تکنولوژی‌ها جهت ارائه یک سیستم مدیریت ترافیک هوایی کارآمدتر استفاده می‌کند. برنامه نسل آینده با تکیه بر موقعیت یابی ماهواره‌ای جهانی هواپیمای در حال پرواز و بر روی زمین، ترکیبی از فناوری GPS و ADS-B را برای کنترل ترافیک به کار می‌برد. نتیجه برنامه‌ریزی شده، افزایش شدید ظرفیت سیستم هوایی خواهد بود. به علاوه بازدید از امکانات زمینی، ارتقاء فناوری‌های لازم الاجرا برای هواپیما را نشان می‌دهد. هم‌اکنون، پیاده‌سازی برنامه نسل آینده آغاز شده است و در حال حاضر از سال ۲۰۲۵ برنامه‌ریزی می‌شود.^[۱]

در طول چند دهه گذشته، پیشرفت اویونیک در مقایسه با پیشرفت سیستم نیروی محرکه و بدنه هواپیما با سرعت بیشتری افزایش یافته است که احتمالاً این امر در آینده نزدیک نیز ادامه دارد. پیشرفت به سمت ساختار الکترونیک حالت-جامد به شکل فناوری‌های میکرو و نانو، گرایش به سمت دستگاه‌های سبکتر و کوچکتر با توانایی و قابلیت اطمینان چشمگیر را فراهم نموده است. از این رو، یکپارچه سازی رنج وسیعی از وسایل کمک ناوبری و مخابراتی از جمله مسائل قابل توجه در ساختار اویونیک هواپیما به شمار می‌رود.

سیستم‌های مخابراتی

سیستم‌های مخابراتی در هواپیما به منظور تبادل اطلاعات، صوت و داده با ایستگاه‌های زمینی، دیگر هواپیماها و خدمه هواپیما مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای ارتباطات گفتاری در هواپیما از سیستم‌های HF, VHF و پنل مدیریت رادیویی و برای ارتباطات داده از سیستم‌های SATCOM و ACARS استفاده می‌شود. سامانه HFبرای ارتباطات داده و صدایی برای مسافت‌های طولانی بین هواپیماهای مختلف و همچنین بین هواپیما و یک یا چند ایستگاه زمینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. سامانه VHF برای مکالمات بین خلبان و ایستگاه‌های زمینی و بین هواپیماهای مختلف برای بردهای کوتاه بکار می‌رود چراکه امواج VHF از اتمسفر عبور کرده و بصورت دید مستقیم است. سامانهSATCOMدر واقع یک سامانه مخابراتی سیار جهانی بوده که سرویس‌های ارتباطی داده و صوت را برای هواپیماها فراهم می‌آورد. قابل اطمینان‌ترین ارتباط مخابراتی برای یک هواپیما توسط SATCOM و با استفاده از ماهواره‌های سازمان بین‌المللی ماهواره‌ای/دریایی (INMARSAT) فراهم می‌گردد. سامانه گزارش‌دهی و آدرس‌دهی ارتباطات هواپیما (ACARS) یک سیستم دیجیتال است که امکان ارسال پیام‌ها و گزارش‌ها را بین هواپیما و ایستگاه‌های زمینی فراهم می‌کند و برای مدیریت داده‌های نقشهٔ پرواز و نگهداری داده بین هواپیما و خطوط هوایی به کار می‌رود. برای برقراری ارتباطات داخلی هواپیما مانند تماس خلبان با خدمه پرواز، از تجهیزات تلفنی در نقاط مختلف هواپیما استفاده می‌شود که به‌طور نمونه در هواپیمای ایرباس ۳۲۰ هشت محل برای آن در نظر گرفته شده است. این نوع ارتباط از طریق خطوط صوتی که در هواپیما نصب شده‌اند برقرار می‌شود.^[۲]

سیستم‌های ناوبری

برای تعیین موقعیت و مسیریابی وسیله نقلیه مانند هواپیما، کشتی و فضاپیما از ناوبری استفاده می‌شود. ناوبری اینرسیایی و ناوبری با هدایت رادیویی دو روش اصلی برای ناوبری است. در سال‌های ابتدایی صنعت هوانوردی، قطب‌نما، نقشه و ناوبری کور (Dead reckoning) از جمله روش‌های مورد استفاده برای ناوبری بوده است. امروزه از سیستم‌های نوین نظیر INS ,GPS ,DME و VOR و برای ناوبری هوایی استفاده می‌شود. ناوبری هواپیما فقط در مسیریابی آن خلاصه نمی‌شود، بلکه باید هواپیما را از برخورد به عوارض زمینی و هواپیماهای دیگر حفظ نمود. سیستم اجتناب از برخورد هوایی (TCAS) و سیستم هشدار نزدیکی زمین به ترتیب برای جلوگیری از برخورد هوایی و زمینی هواپیما مورد استفاده قرار می‌گیرد. سامانه INS یک روش ناوبری کاملاً مستقل برای هدایت هواپیما است که با استفاده از دیگر سامانه‌های جدید و تلفیق آن‌ها دقت آن به حد قابل قبولی افزایش یافته است. سامانه GPS یک سامانه موقعیت‌یاب جهانی بر پایه ماهواره است که موقعیت را بر اساس طول و عرض جغرافیایی ارائه می‌دهد. سامانه DME یک دستیار رادیویی برای ناوبری برد متوسط است که فاصله برد مستقیم هواپیما تا ایستگاه تجهیزات DME را اندازه می‌گیرد و با توجه به موقعیت جغرافیایی تجهیزات آن عملیا ناوبری انجام می‌شود. سامانه VOR یک سیستم کمک ناوبری است که جهت نشان دادن سمت پرواز به سوی یک ایستگاه زمینی و ناوبری بین مسیرها استفاده می‌شود. سامانه اجتناب از برخورد هوایی یکی از مهم‌ترین سامانه‌های موجود در هر هواپیمای مسافربری برای نظارت بر اطراف خود است. در این سامانه با شناسایی هواپیماها و مشخصات پروازی آن‌ها نظیر سرعت، ارتفاع و جهت، پروازی ایمن را برای هواپیما فراهم می‌کند. این سامانه درجهای از هشدار و یا اعلام فرمان و مانور لازم را برای جلوگیری از برخورد تأمین می‌کنند. سامانه EGPWS برای جلوگیری از برخورد هواپیما با عوارض زمین مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سامانه در هنگام خطر اخطارهایی را بصورت دیداری و شنیداری برای خلبان ارسال می‌کند.^[۳]

سیستم Instrument Landing System یا ILS

سیستم ILS یک سیستم رادیویی VHF/UHF در ناوبری در هنگام نشستن هواپیما است. برد این سیستم تا فاصله ۴۰ مایلی از انتهای باند می‌باشد که شامل دو نوع فرستنده‌است که در باند فرود تعبیه می‌شوند، یکی از آنها موقغیت هواپیما را نسبت به خط وسط فرضی میان باند Localizer (LOC) و دیگری اطلاعات شیب فرود را فراهم می‌نماید که Glide Slop (G/S) نامیده می‌شود. این نکته بایستی ذکر شود که فرکانس‌های G/S و LOC به صورت جفت شده (Pair) می‌باشند و برای هر فرکانس LOC فرکانس G/S تعریف شده‌ای وجود است. نشانگر CDI (Course Deviation Indicator) در یک هواپیما انحراف از مسیر پرواز را نشان می‌دهد. هنگامی که سوزن‌های G/S و LOC در وسط نشاندهنده واقع شوند زمانی است که هواپیما در وضعیت ایده‌آل قرار دارد.

سیستم مارکر بیکنز Marker Beacons

اطلاعات مربوط به میزان فاصله افقی هواپیما نسبت به ابتدای باند برای یک هواپیما که در حال نشستن می‌باشد از طریق آنتن‌های مارکر بیکنز که برد آنها تا فاصله ۶ مایلی از انتهای باند می‌باشد، به هواپیما ارسلل می‌گردد علاوه بر مارکر بیکنز ذکر شده که به آن مارکر بیرونی (Outer Marker = OM) گویند یک فرستنده مارکر بیکنز میانی (Middle Marker = MM) با برد ۳۵۰۰ فوت نیز دارد. فرکانس امواج ساطع شده از مارکر بیکنز بیرونی برابر ۴۰۰ هرتز و به صورت یک سری علایم مورس با کد خط، خط (—) می‌باشد که از طریق گوشی خلبان قابل شنیدن و به صورت مشاهده‌ای به صورت لامپ‌های چشمک زن آبی و کهربایی در کابین قابل رویت است. فرکانس امواج ساطع شده مارکر بیکنز میانی ۱۳۰۰ هرتز بوده و به صورت یک سری علایم مورس با کد خط، نقطه (-. -.) می‌باشد و در کابین هواپیما به صورت لامپ چشمک زن کهربایی مشخص می‌شود.

سیستم Microwave Landing System یا MLS

MLS یک سیستم کمک ناوبری است که موقعیت خلبان را جهت نشستن در شرایط دید کم تعیین می‌نماید. سیستم MLS دارای دقت و انعطاف‌پذیری بیشتری از ILS بوده و حتی تقرب در مسیر منحنی را نیز انجام می‌دهد. تقرب در مسیر منحنی این امکان را فراهم می‌نماید که از تقرب مستقیم در نواحی مسکونی شهر جلوگیری به عمل آمده و نتیجتاً باعث کاهش زمان تأخیر، سر و صدا و افزایش استانداردهای ایمنی فرودگاه گردد و همچنین هزینه نصب و نگهداری MLS به مراتب کمتر از ILS بوده و مزیت دیگر آن قابلیت نصب در هر فرودگاه با هر موقعیت جغرافیایی می‌باشد.

سیستم VHF Omni-Directional Range یا VOR

VOR یک سیستم کمک ناوبری است که جهت نشان دادن سمت پرواز به سوی یک ایستگاه زمینی و ناوبری بین مسیرها استفاده می‌شود. سیگنال‌ها با فرکانس کم و متوسط تحت تأثیر بارهای استاتیک جو و تخلیه‌های الکتریکی و اثرات شب قرار می‌گیرند ولی از خواص ناوبری با امواج رادیویی VHF، ایمن بودن این امواج در مقابل اثرات جوی می‌باشد هدف از سیستم VOR به قرار زیر است:

الف- فراهم نمودن وسیله‌ای جهت تعیین موقعیت هواپیما نسبت به ایستگاه‌های زمینی VOR ب- فراهم نمودن مسیر اصلی پرواز به سمت ایستگاه VOR دیگر.

موقعیت هواپیما بر اساس واقع شدن هواپیما بر روی شعاعی از شعاع‌های امواج همه‌جانبه قابل درجه‌بندی که از ایستگاه زمینی VOR ساطع می‌شوند، مشخص می‌شود. ایستگاه‌های VOR روی نمودارهای هوانوردی و راهنماهای فرودگاه‌ها مشخص می‌باشند. جهت تعیین درجه شعاعی که هواپیما بر روی آن واقع می‌گردد، از اختلاف فاز بین سیگنال‌هایی که از ایستگاه زمینی تولید می‌شود، استفاده می‌نمایند. هواپیمایی که بر روی شعاع با درجه ۸۰ قرار گیرد بدین معنی است که راستای هواپیما نسبت به راستای شمال مغناطیسی تحت این زاویه‌است. اگر هواپیما بر روی شعاع ۲۱۰ واقع شود بدین معنی است که هواپیما تحت زاویه ۳۰ از ایستگاه زمینی VOR دور می‌شود و واقع شدن بر روی شعاع ۳۰ به معنی نزدیک شدن تحت همین زاویه به ایستگاه مربوطه‌است. شعاع گریز از مرکز به Radial و جانب به مرکز Bearing نامیده می‌شوند در واقع راستای R(210) با B(30) یکی می‌باشد ولی R(210) به معنای دور شدن در همان راستا از مرکز و B(30) بمعنای نزدیک شدن به مرکز می‌باشد. هنگامی که هواپیما بطور مستقیم در حال پرواز بالای یک ایستگاه VOR می‌باشد پرچم نشاندهنده (>) از حالت TO(>*) به حالت FROM (<*) تغییر وضعیت می‌دهد وسیله انحراف از وضعیت تعادل به نوسان می‌افتد یا به اصطلاح حالت عصبی پیدا می‌نماید و این علایم مبین این موضوع است که هواپیما نزدیک و در حال عبور از ایستگاه می‌باشد.

سیستم Distance Measuring Equipment یا DME

DME وسیله‌ای است که فاصله هواپیما را از یک ایستگاه زمینی اندازه‌گیری می‌نماید. جهت دقت و اطمینان بیشتر در DME بر خلاف سیستم رادار که از مکانیزم ارسال امواج و انعکاس آنها بعد از برخورد به مانع استفاده می‌شود، عمل انتقال امواج دو طرفه بوده بدین معنی که هم هواپیما و هم ایستگاه زمینی مبادرت به ارسال امواج می‌نمایند. مدت زمان کل دریافت امواج رادیویی از هواپیما به ایستگاه زمینی و بالعکس اندازه‌گیری می‌شود از زمان کل، زمان تأخیر کم شده و نتیجه بر عدد ۲ تقسیم می‌شود. از روی زمان بدست آمده می‌توان فاصله هوایی بین هواپیما و ایستگاه را محاسبه نمود و با فاصله به دست آمده و ارتفاع هواپیما، فاصله زمینی قابل محاسبه می‌باشد.

سیستم Traffic Collision Avoidance System یا TCAS

سیستم TCAS یک سیستم الکترونیکی جهت کمک به مهندسی فاکتورهای انسانی می‌باشد. در گذشته جهت دید بهتر خلبان، اتاقک خلبان دارای پنجره‌هایی با سطوح بزرگ‌تر بودند تا خلبان میدان دید بیشتری داشته باشند و از برخورد هوایی احتمالی جلوگیری گردد. TCAS ابتدا در سال ۱۹۷۰ معرفی شد اما سازمان FAA نصب اجباری آن را در هواپیماها تا سال ۱۹۹۴ به تأخیر انداخت.TCAS سیستمی است که اطلاعات پروازی را راجع به ترافیک هوایی فراهم می‌نماید و مکانیزمی مشابه سیستم‌های راداری دارد. TCAS با استفاده از پرسشگر ATC-MODES، فاصله و Bearing هواپیمای مقابل را تشخیص و با هشدار Traffic Advisory(T/A) و یا فرمان مانور مناسب Resolution Advisory (R/A) به خلبان برای جلوگیری از برخورد با هواپیمای مقابل را می‌دهد.

سیستم‌های کنترل پرواز

کنترل پرواز امری است که از ابتدا مورد توجه سازندگان هواپیما بوده است و با پیشرفت فناوری‌های این عرصه تلاش بسیاری جهت بهبود روش‌های کنترلی انجام گرفته است. این پیشرفت سبب کمرنگ شدن نقش خلبان در کنترل شده و در طول یک پرواز تجهیزات خلبان خودکار بسیاری از امور مربوط به هدایت را انجام می‌دهند. بطور کلی سامانه‌های نظیر واحد کنترل پرواز، سیستم مدیریت و هدایت پرواز و سطوح کنترلی پرواز نقش اساسی در کنترل هواپیما ایفا می‌کنند. سیستم مدیریت و هدایت پرواز؛ زمان پرواز، مسافت طی شده، سرعت، مولفه‌های بهینهٔ و ارتفاع هواپیما را محاسبه می‌کند. این سیستم فعالیت‌های کابین را کاهش، بازدهی را افزایش و بسیاری از اعمالی که به صورت معمول باید توسط خلبان انجام گیرید را حذف می‌کند. واحد کنترل پرواز یکی از بخش‌های اساسی کنترل و هدایت پرواز در اغلب هواپیماهای تجاری و نظامی امروزی و یکی از اجزای سامانهٔ پرواز خودکار است. این سامانه به همراه واحد کنترل پرواز و سایر اجزای خود در راستای کاهش بار کاری خلبان و بهبود ایمنی و نظم پرواز عمل می‌کند. در هر هواپیما سطوح کنترل نقش هدایت و پایداری پرواز را به عهده دارند. در هر هواپیما سطوح کنترل نقش هدایت و پایداری پرواز را به عهده دارند. سطوح کنترلی شامل Rudder, Aileron, Flap, Slat, Spoiler, Elevator و THS که هر کدام به نحوی در رول، پیچ و انحراف چپ و راست هواپیما نقش دارند. در هر هواپیما سطوح کنترلی نقش هدایت و پایداری پرواز را حول سه محور غلت(Roll)، تاب (Pitch) و گردش (Yaw) بر عهده دارند که برای کنترل آن‌ها از کامپیوترهای کنترل پرواز استفاده می‌شود. سیستم‌های کنترلی جدید از فناوری پرواز باسیم(Fly-By-Wire) بهره می‌برند به‌طوری‌که تغییرات اعمالی توسط تجهیزات کنترلی به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل شده و منتقل می‌شوند.^[۲]

سیستم‌های الکتریکی

تولید، انتقال، ذخیره‌سازی و تبدیل انرژی در هواپیما توسط سیستم‌های الکتریکی انجام می‌شود. سیستم‌های الکتریکی از نظر سرویس‌دهی به دو گروه اصلی و اضطراری و از نظر ولتاژ الکتریکی به دو گروه AC و DC دسته‌بندی می‌شوند. نقش تأمین انرژی و توان مورد نیاز هواپیما را بر عهده دارند. منابع تأمین انرژی به دسته اصلی و اضطراری تقسیم می‌شوند. ژنراتورهای اصلی هواپیما برق سه فاز ۱۱۵/۲۰۰ VAC را در فرکانس ۴۰۰ هرتز را تولید می‌کنند. در صورت قطع توان ژنراتورهای اصلی، ژنراتورهای اضطراری که شامل واحد توان کمکی و باتری‌ها هستند، وظیفه تأمین انرژی هواپیما را برعهده دارند. برق جریان متناوب هواپیما در مواقع اضطراری از طریق ژنراتور APU تأمین می‌گردد. این ژنراتور می‌تواند در حین پرواز جایگزین یک یا هردوی ژنراتورهای موتورگرد (اصلی) شود. همچنین این ژنراتور در روی زمین هم در صورت نبودن منبع ولتاژ خارجی، برق هواپیما را تأمین می‌کند. برق DC هواپیما توسط دو باتری تأمین می‌شود که هر کدام از آن‌ها توان نامی ۲۳ آمپر ساعت دارند. این منابع تغذیه اصولاً برای موارد راه‌اندازی APU در پرواز و در روی زمین و تغذیه شبکه DC/AC اضطراری استفاده می‌شوند.^[۲]

منبع: ویکی پدیا

روش های کاهش مقاومت خاک برای بهینه کردن سیستم اتصال به زمین

الف) استفاده کردن از چند الکترود به جای یک الکترود

استفاده از یک الکترود علاوه بر سادگی از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه است.

اما در بعضی مواقع یک الکترود نمی تواند مقاومت مطلوب را تامین کند، بنابراین میتوانیم از چند الکترود استفاده نماییم.

با توجه به شکل ها اگر الکترود ها را به صورت آرایش مربعی قرار دهیم بطوری که تمام الکترود ها را به وسیله کابلی به یکدیگر متصل نماییم.

میتوان تا حدی به مقاومت مورد نظرمان برسیم.

دلیل استفاده از آرایش مربعی این است که به الکترود ها فضای مساوی اختصاص می یابد.

 مایع کاهنده ers

ب) استفاده از مواد شیمیایی برای کم کردن مقاومت الکترود زمین

در مواردی که نوع خاک منطقه به نحوی است که الکترود احداث شده در آن دارای مقاومتی بیش از حد معمول شود با استفاده از مواد شیمیایی مجاز می توان از مقدار مقاومت زمین کاست.

عمل آوردن خاک به این ترتیب، در مورد الکترودهای دفن شده به صورت افقی، قابل اجرا نمی باشد.

مواد شیمیایی مورد استفاده نباید دارای خاصیت خورندگی الکترود یا آلایندگی بیش از حد محیط زیست باشند.

از انواع موادی که در عمل بیش از همه مرورد مصرف می باشند، عبارت است از:

-نمک طعام (سنگ)

-سولفات منیزیم

-سولفات مس

-خاکه ذغال چوب یا کک مخلوط با نمک

 

از مواد ذکر شده در بالا خاصیت خورندگی سولفات منیزیم کمتر ازهمه و نمک طعام ارزان تر از همه است.

به نظر می رسد مناسب ترین روش کم کردن مقاومت، همان روش معمولی یعنی استفاده از مخلوط یا لایه بندی خاکه ذغال و نمک طعام سنگ باشد.

مواد دیگری که برای کاهش مقاومت زمین به کار می رود عبارتند از:

– پلیمرهای جاذب رطوبت

– بنتونیت

– مارکونیت

-GEM

 

پلیمرهای جاذب رطوبت

یکی از جدیدترین روش های کاهش مقاومت زمین استفاده از پلیمرهای جاذب رطوبت می باشد.

که نسبت به انواع دیگر مواد کاهش دهنده مقاومت خاک، وابستگی کمتری به شرایط جوی و محیطی دارند.

و همچنین از خوردگی الکترود نیز جلو گیری می نماید.

انواع مختلفی از این پلیمر ها هم به صورت مصنوعی و هم به شکل طبیعی موجود می باشند، ولی برای سیستم های ارتینگ، پلیمری مناسب است که در برابر فعالیت های میکروارگانیسمی موجود در آب از خود مقاومت بیشتری نشان دهد.

و در مقابل شرایط آب و هوایی و درجه حرارت دارای بخاطر خاصیت جذب رطوبت همیشه اطراف الکترود را مرطوب نگه می دارند.

بنتونیت

ماده طبیعی و کمی اسیدی می باشد، رس قهوه ای کمرنگی است که به مقدار ۵ برابر وزن خود می تواند آب جذب نماید.

و پس از آن تا ۳۰ برابر حجم اولیه اش فضا اشغال می کند.

اسم شیمیایی آن سدیم مونتموربنتونیت می باشد.

وقتی که در محلی قرار بگیرد می تواند رطوبت را از خاک جذب نماید و این دلیل اصلی استفاده از آن در اتصال به زمین می باشد.

پر واضع است که بتونیت به تثبیت مقاومت اتصال زمین در طی سال کمک شایانی می نماید.

مقاومت مخصوص این ماده کم و در حدود ۵ اهم متر می باشد.

 

هر چند در شرایط آب و هوایی خشک ممکن است باعث ایجاد شکاف های در الکترود زمین بشود بنتونیت دارای خاصیت نیکسترویی نیز می باشد.

مارکونیت

مارکونیت ذاتا یک بتون رسانا است که در آن ترکیبات کربن دار جایگزین ترکیبات طبیعی استفاده شده در مخلوط بتن شده است.

مارکونیت با فلزات معینی موجب خوردگی کمی می شود.

توسعه فرایند آن از سال ۱۹۶۲ شروع شد وقتی که مهندسین مارکونی ماده ای را کشف کردن که جریان الکتریسیته را ازطریق الکترون های آزاد(به جای یون ها) و خیلی بهتر عبورمی داد.

این ماده کربن داربه شکل بلوری بوده و توسط موادی حاوی مقدار کمی سولفوروکلرید پوشانده شده است.

در مدتی که مارکونیت به شکل ژله ای می باشد کمی باعث خوردگی فلزات آهن و مس می شود.

ولی هنگامی که بتون سفت می شود نه تنها خوردگی متوقف می گردد بلکه به عنوان یک لایه محافظ از الکترود زمین درمقابل مواد شیمیای دیگر محافظت می کند.

وقتی که مارکونیت با بتون مخلوط می شود، مقاومت مخصوص آن به کمتر از ۰.۱ اهم متر می رسد.

مارکونیت رطوبتش را حتی در شرایط آب و هوایی خشک حفظ می کند.

و در آب و هوای خشک می تواند جانشین خوبی برای بنتونیت باشد.

GEM

ماده ای است کربن دار که برای سیستم های اتصال به زمین استفاده می شود.

مقاومت مخصوص این ماده ۰.۱۲ تا ۰.۱۸ اهم متر است (بیست برابر کمتر از بنتونیت).

در مناطق خشک به خوبی می توان از آن استفاده کرد.

این ماده قابلیت حل شدن بسیار پایینی دارد، تجزیه هم نمی شود.

بر اثر مرور زمان فرسایش نمی یابد.

به شارژ منظم و جایگزینی ممتد نیز نیازی ندارد.

مشخصات شیمیایی و فیزیکی این ماده به شرح زیر است:

*قابلیت حل شدن آن در آب بسیار ناچیز است.

*چگالی این ماده ۰.۹ است.

*دارای نقطه ذوب ۳۵۰۰ درجه سانتیگراد است.

*پودر بی بوی خاکستری رنگی است.

این ماده حاوی سولفورو است.

که بصورت Nuisance Dust در این ماده وجود دارد.

و باید هنگام استفاده از آن حتما از ماسک های مخصوصی استفاده کنیم.

قبل از مصرف این ماده باید کاملا خشک باشد.

این ماده هم از راه پوست نیز قابل جذب است، بنابراین پیشنهاد می شود در هنگام مصرف حتما مسائل ایمنی بطور کامل رعایت شود.

مواد دیگری هم وجود دارند که به علت بالا بودن نسبی بهای آنها نسبت به موادی مانند نمک، مورد توجه قرار داده نشده اند.

چگونگی کاهش مقاومت خاک توسط مواد کاهش‌دهنده مقاومت خاک

۱- مواد کاهش‌دهنده مقاومت زمین، دارای مقاومت ویژه بسیار کمی هستند همچنین این موارد دور الکترود پیچیده شده، باعث افزایش سطح آن شده و به علت مقاومت ویژه کم باعث کاهش مقاومت الکترود می شود.

۲- موارد کاهش‌دهنده مقاومت زمین با داشتن ذرات ریز در میان خلل و فرج خاک پر شده و به دلیل دارا بودن قابلیت جذب رطوبت و انبساط بالا، سطح تماس الکترود و زمین را افزایش می دهند.

۳- هنگامی که در اطراف الکترود از مواد کاهش‌دهنده مقاومت زمین استفاده می شود در اطراف الکترود مایع الکتریسیته‌دار شروع به حرکت می کند که این حرکت باعث ایجاد لایه‌ای در اطراف الکترود می شود که به آن لایه، لایه Permeation می گویند و یکی از مهمترین عوامل کاهش مقاومت خاک همین لایه Permeation است.

مهمترین موضوعی که باید در طراحی و انتخاب اتصال زمین مد نظر قرار گیرد شرایط آب و هوایی محیط می باشد.

طراح اتصال به زمین باید با توجه به شرایط محیطی و اتصال زمین نصب شده، دوره ی زمانی اندازه گیری مقاومت زمین را برای بهره بردار مشخص کند.

موضوعی که در حال حاضر جایگاهی در طراحی شبکه های توزیع ندارد.

امروزه پیشرفت تکنولوژی یک محدودیت عمده به نام توسعه پایدار بر سر راه خود دارد آسایشی که تکنولوژی به انسان امروزی تبدیل می کند در مقابل مشکلاتی که برای او به وجود می آورد قابل ملاحضه نیست.

بنتونیت به عنوان یک ماده طبیعی مشکلات مذکور را برای محیط زیست به همراه نخواهد داشت از طرف دیگر قدرت جذب رطوبت بالا آن را به یک ماده مناسب برای کاهش مقاومت اتصال زمین تبدیل کرده است.

ولی موضوعی که باید مد نظر باشد این است که بنتونیت می تواند در شرایط آب و هوایی خشک آسیب های جدی به الکترود زمین وارد سازد.

با توجه به تحقیقات انجام شده و شرایط آب و هوایی ایران استفاده از موادی مانند مارکونیت ultrafill , gem و پلیمر های جاذب رطوبت به علت کاهش مقاومت مناسب و پایداری در برابر شرایط جوی و عدم خوردگی الکترود، به جای سیستم های اتصال زمین فعلی توصیه می شود.

منبع:ekahroba.com

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

به لحاظ لغت شناسی،  گرانیدنگ اصطلاحی است که بیشتر در آمریکای شمالی و استاندارد IEEE مصطلح است.

در حالی که واژه ارتینگ در سایر مناطق جهان استفاده می شود.

به لحاظ تکنیکی، همانطور که در کتاب سبز IEEE بحث شده است، وقتی صحبت از ارتینگ می شود، اتصال مستقیم و فیزیکی به زمین (کره زمین) به عنوان یک رسانای بسیار بزرگ مطرح است.

در حالی که در گراندینگ، همانند آنچه در اتصال قطب منفی منابع تغذیه مدارات الکترونیک یا ایجاد مسیر برگشت جریان در مدارات قدرت مطرح است، اتصال فیزیکی به خود زمین مطرح نیست.

و تنها ایجاد یک نقطه پتانسیل مرجع و یا ایجاد مسیری ارزان برای برگشت جریان (نول) و کارکرد صحیح تجهیزات اهمیت دارد.

لذا ممکن است نقطه گراند در محلی با فاصله از زمین واقع شده باشد.

یا با واسطه (امپدانس) و به طور غیر مستقیم به زمین وصل باشد.

به عبارت دیگر، ولتاژ نقطه ارت همواره صفر است.

در حالی که ولتاژ نقطه گراند ممکن است صفر نباشد.

به عبارت دیگر، ارتینگ اتصال هادیهای پسیو به زمین است که با هدف ایمنی انجام میشود. 

هادیها و بدنه های فلزی ارت شده در حالت طبیعی حامل جریان نیستند.

و لذا شکل گیری جریان در ارت نشانه خطاست.

در حالی که گراند شامل هادیهایی است که به طور نرمال حامل جریان هستند.

که در مدار قدرت سیم نول و در مدار الکترونیک سیم منفی میباشد.

لذا، گراندینگ برای ایجاد مسیر بازگشت جریان و حفاظت مدار کاربرد دارد.

یکی ازنکات مهم دیگر، تفاوت محل ارت/گراند در مدارات ترکیبی قدرت و الکترونیک است.

در این مدارات، هر چند اتصال زمین مدارات قدرت و زمین یکی نشان داده می شود، ولی باید توجه داشت که اتصال زمین بخش الکترونیکی و قدرت از هم ایزوله هستند.

زیرا افزایش پتانسیل نقطه زمین در مدارات قدرت ممکن است موجب تخریب مدارات الکترونیکی شود.

 

 

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

صاعقه گیر خازنی (Paraton 60 )

صاعقه گیر خازنی (Paraton 60 ) جدیدترین و پیشرفته ترین محصول شرکت LPS فرانسه می باشد.

این صاعقه گیر از جمله صاعقه گیرهای الکترونیکی، خازنی اکتیو (فعال) با زمان فعال سازی ۶۰ میکروثانیه ، جهت سیستم حفاظت در برابر صاعقه استفاده می شود.

در صورت نیاز به منظور کنترل و اطمینان از صحت عملکرد صاعقه گیر های خازنی (Paraton 60 ) به صورت وایرلس ، می توان از فرستنده ای که بر روی صاعقه گیر نصب می شود استفاده کرد.

که به همراه آن می توان از گیرنده روتر برای اطلاع از برخورد صاعقه (ارسال ایمیل اخطار) و ذخیره اطلاعات استفاده کرد.

از دانگل یو اس بی به منظور دریافت امواج وایرلس ارسالی و از شمارنده صاعقه گیر نصب شده روی آن جهت شمارش تعداد صاعقه های برخوردی با سیستم استفاده می شود.

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

صاعقه گیر خازنی (Paraton 60 )

خصوصیات ویژه:

-ناحیه حفاظتی عالی

-مجهز به سیستم عیب یاب از راه دور

-هشدار در زمان واقعی

-نصب آسان

-هزینه اجرای پایین

-هزینه نگهداری کم

-دقت بسیار بالا

-کیفیت بی نظیر

-مقاوم بودن در مقابل عوامل جوی

-برخورداری از استاندارد های روز دنیا

-بی نیازی به منبع تغذیه

-تحمل جریان های بالای صاعقه

صاعقه گیر خازنی (Paraton 60 )

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

---

صاعقه گیر خازنی (Paraton 60 ) جدیدترین و پیشرفته ترین محصول شرکت LPS فرانسه می باشد.

این صاعقه گیر از جمله صاعقه گیرهای الکترونیکی، خازنی اکتیو (فعال) با زمان فعال سازی ۶۰ میکروثانیه ، جهت سیستم حفاظت در برابر صاعقه استفاده می شود.

در صورت نیاز به منظور کنترل و اطمینان از صحت عملکرد صاعقه گیر های خازنی (Paraton 60 ) به صورت وایرلس ، می توان از فرستنده ای که بر روی صاعقه گیر نصب می شود استفاده کرد.

که به همراه آن می توان از گیرنده روتر برای اطلاع از برخورد صاعقه (ارسال ایمیل اخطار) و ذخیره اطلاعات استفاده کرد.

از دانگل یو اس بی به منظور دریافت امواج وایرلس ارسالی و از شمارنده صاعقه گیر نصب شده روی آن جهت شمارش تعداد صاعقه های برخوردی با سیستم استفاده می شود.

 

۱- انجام آزمایشات مکانیک خاک برای محاسبه مقاومت ویژه الکتریکی خاک
۲- انجام محاسبات و طراحی سیستم ارت شامل استخراج ابعاد مش، تعداد و ابعاد رادها، محاسبه مقاومت الکتریکی سیستم زمین، ولتاژ قدم و تماس مطابق استاندارد IEEE80-2000
۳- انجام محاسبات و طراحی سیستم صاعقه‌گیر شامل استخراج نوع صاعقه‌گیر، محل و دیتیل نصب، نوع هادی پائین‌رونده و چگونگی اتصال به سیستم ارت موجود مطابق استانداردهای NFC17-102، IEC62305-1,2,3
۴- انجام محاسبات حفاظت ثانویه تجهیزات الکتریکی و مخابراتی شامل استخراج نوع ارستر و تجهیزات مورد استفاده در آن و نحوه اتصال آن به تابلوهای مختلف مطابق استانداردهای IEEE62.34-36-37-41-43-62-64
۵- شبیه سازی سیستم ارت طراحی شده و استخراج توزیع ولتاژ و جریان خطا در سیستم ارت اجرا شده با استفاده از نرم افزارهای المان محدود و نرم افزار SES
۶- انجام شبیه‌سازی برای سیستم ارت با زمینهای که دارای مقاومتهای الکتریکی مخصوص بوده و از مواد کاهنده مقاومت خاک و چاه ارت در سیستم ارت آنها استفاده شده است.
۷- انجام آزمایشات مقاومت سیستم زمین (سه سیمه و چهار سیمه)، ولتاژ گام و قدم مطابق استاندارد IEEE81
۸- انجام مطالعات پیشرفته تاثیر سیستمهای ارت مختلف بر روی یکدیگر یا بر روی سیستمهای مخابراتی و سیگنالینگی،

آسانسورها مدت زمان نسبتاً طولانی است که مورد استفاده قرار گرفته اند.

شاید نه آن هایی که در چند ثانیه صدها متر صعود میکنند، بلکه اجداد اولیه این فنآوری اغلب نیروی انسانی داشته و حوالی قرن سوم قبل از میلاد ابداع شده اند.

این پلتفرم های اولیه شامل چرخ و تسمه گردان که عمل بالا بردن را مهیا مینمودند در نهایت به “کابین های صعودی” تکامل یافتند که به ابر آسمانخراش ها (بالای ۳۰۰ متر) اجازه میدهند بر خط آسمان شهرهای سرتاسر جهان تسلط پیدا کنند.

به آسانسورها می توان برای بسیاری از پیشرفت های معماری و شهرسازی اعتبار بخشید.

اختراع و توسعه آنها به ساخت و اسکان سازه هایی که ما امروز میبینیم امکان داده است.

ابر آسمانخراش ها همانند شهرها در حال رواج بیشتر هستند و معماران برای تفوق بر خط آسمان با هم در رقابت قرار دارند و ذره ذره خود را بیشتر به عمق اتمسفر نزدیک میکنند.

این ساختمان ها چالش های سازه ای هستند به نحوی که مهندسین باید فن آوری های ساخت و سازی که می تواند در برابر نیروهای جانبی ارتفاعات بالا و سازه های بلند مقاومت کند را توسعه دهند.

اما موضوع عملی حرکت در این ساختمان ها چیست؟

برای انتقال عمودی چه برنامه ای در پیش است؟

چگونه آسانسورها باید برای استفاده عملی موثر از این ابر آسمانخراش ها تکامل پیدا نماید؟

ابر آسمانخراش ها همانند شهرها در حال رواج بیشتر هستند و معماران برای تفوق بر خط آسمان با هم در رقابت قرار دارند و ذره ذره خود را بیشتر به عمق اتمسفر نزدیک میکنند.

این ساختمان ها چالش های سازه ای هستند به نحوی که مهندسین باید فن آوری های ساخت و سازی که می تواند در برابر نیروهای جانبی ارتفاعات بالا و سازه های بلند مقاومت کند را توسعه دهند.

اما موضوع عملی حرکت در این ساختمان ها چیست؟

برای انتقال عمودی چه برنامه ای در پیش است؟

چگونه آسانسورها باید برای استفاده عملی موثر از این ابر آسمانخراش ها تکامل پیدا نماید؟

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

تکنولوژی اولیه آسانسور خطرات بسیاری را با خود به همراه داشت.

وزنه و سیستم قرقره آن هیچ مکانیسم ایمنی هنگامی که تسمه ها یا کابل های حمال دچار شکست یا پارگی میشدند نداشت.

دستگاه های ایمنی برای اولین بار در نمایشگاه جهانی نیویورک توسط “الیشا اوتیس” در سال ۱۸۵۴ عرضه شد.

او توجه کاربران را جلب نمود تا شاهد قطع شدن کابل حمایت آسانسور باشند تا به جای سقوط کابین آسانسور یک دستگاه ایمنی کابین را نگه دارد.

کار وی الهام بخش اعتماد به نفس در طراحی و استفاده از آسانسور بود.

این اختراع هنوز هم امروزه استفاده میشود و آسانسور را امن تر نموده و موجب گشته تا صعود به ۳۰۰ متری کمی احساس امنیت بیشتری به همراه داشته باشد.

اما حتی با این دستگاه انقلابی، تکنولوژی آسانسور همواره در فراز و نشیب تکامل یافته است.

شرکت “اوتیس” در حال حاضر راه هایی را مهندسی مینماید تا آسانسور برج هایی شبیه به برج خلیفه و برج پادشاهی سعودی را پوشش دهد که بیش از ۸۰۰ متر ارتفاع دارند و به عنوان فوق ابر آسمانخراش! شناخته میشوند.

برای برج خلیفه، اوتیس یک آسانسور دو طبقه با کامپیوتر هماهنگ کننده اعزام، و بالابر فشرده، تسمه، موتورها و درایوهایی طراحی نمود که اندازه اتاق های موتور را کاهش دهد.

اما نگرانی اصلی همان مکانیسم ایمنی و سیستم ترمز بود که غلبه بر آن “اوتیس” را چنین مشهور ساخته است.

ملاحظات یک سیستم ترمز در آسانسور که می تواند تا بلندای یک کیلومتر بالا برود چیست؟

بر اساس گفته “داریل ماروین” مدیر اختراعات اوتیس، یک آسانسور وزنه ای می تواند تا ۴۵ مایل در ساعت شتاب گیرد و حدود ۵۷۲ درجه فارنهایت گرما تولید نماید.

مکانیسمی که این سقوط آزاد را متوقف میکند باید حرارت تولید شده توسط شتاب آن را تحمل نماید و قادر به گرفتن سقوط در بدو کار باشد.

اوتیس یک برج آزمایشی دارد که اکنون به منظور آزمون گزینه های مختلف برای این نوع سناریو و برای این سرعت در یک سازه به بلندای یک کیلومتر، باید بهبود پیدا کند.

تحولات این شگفتی های مهندسی، موجب پیشرفت فن آوری در مقیاس بسیار کوچکتر نیز میگردد.

و ساختار شگفت چنین ابر آسمانخراش هایی انگیزه ی لازم برای توسعه و آزمایش این فن آوری ها را ایجاد مینماید.

هنگامی که معماران رویای ساختمان های بلندتر را در سر دارند، مهندسان در هر صنعت – به عنوان موضوعی که برای قرن ها بوده است – برای تحقق این اهداف مورد الهام و تشویق واقع میگردند.

 

 

DVR چیست؟

انواع دستگاه های DVR

مزایای استفاده از DVR در سیستم نظارت تصویری

سیستم ضبط

سایز و فرمت فشرده سازی ضبط تصاویر

مقدمه
بعد از آنکه دوربین فرکانس های تصویری را از طریق کابل یا بصورت بی سیم به اتاق کنترل فرستاد ما نیاز به دستگاهی داریم که بتواند این تصاویر را ذخیره کند. تهیه آرشیوی از تصاویر و اتفاقات از مهم ترین اهداف یک سیستم امنیتی نظارت تصویری است. اولین نمونه دستگاه هایی که برای ضبط تصاویر دوربین های مداربسته بکار رفت دستگاه  تایم لپس time lapse VCR recorderبود  تایم لپس ها همان دستگاه های ضبط آنالوگ روی کاست ویدیوئی VCR=videocassette recorder بودند. تنها مزیت آنها ضبط و آرشیو وقایع بود که در آن زمان تنها راه حل ضبط تصاویر استفاده از چنین دستگاه هایی بود و از جمله معایب اصلی آن ها این بود که تنها ۳ ساعت می توانستند ریل تایم Real Time تصاویر را ضبط کنند البته معروف بود که این دستگاه ها می توانند ۹۶۰ ساعت مداوم روی یک کاست ویدیوئی ضبط داشته باشند اما نمی گفتند که تصاویر ضبط شده تنها ۱ الی ۴ فریم در ثانیه است یعنی تصاویر بصورت عکس و ناپیوسته یا همان snapshot بودند. همه این معایب باعث شد تا با همه گیر شدن کارت های کپچر ویدیوئی Video Capture Card بر روی کامپیوترها از این کارت ها برای ضبط و آرشیو تصاویر دوربین های مداربسته استفاده گردد از مزایای اصلی آن می توان به عدم محدودیت در ضبط و نیز سهولت در یافتن تصاویر ضبط شده اشاره کرد. این کارت ها اولین نمونه دستگاه های ضبط تصاویر دیجیتالی بر پایه استفاده مستقیم از کامپیوتر PC based DVR بودند. بعد از آن نیز دستگاهی بدون نیاز به کامپیوتر Stand-alone DVR ساخته شد. این دستگاه ها قابلیت ضبط تصاویر بر روی هارد دیسک هایی با حجم های مختلف را داشته روز به روز بر قابلیت های جانبی آن ها افزود می شود.

DVR چیست؟
Digital Video Recorder دستگاهی است که تصاویر را بصورت دیجیتال بر روی حافظه های دیجیتال، مانند  هارددیسک یا کارت های حافظه فلش  flash memory card ذخیره می‌کند که با افزایش ظرفیت و کاهش قیمت این نوع از حافظه ها، امروزه سیستم های DVR توانایی ضبط زمان بیشتری از تصاویر را در مقایسه با ضبط کننده ‌های آنالوگ (VCR) که امکان ذخیره تصاویر بر روی کاست‌های ویدئویی را داشتند، فراهم می آورند.

Pc Based DVR

سیستم فوق بصورت یک برد الکترونیکی قابل نصب بر روی پورت PCI  کامپیوتر می باشد این کارت ها عمل تبدیل تصاویر از آنالوگ به دیجیتال و با استفاده از نرم افزارهای مخصوصی Pc Based Dvr Software ذخیره و طبقه بندی تصاویر با فرمت های ویدئویی در کامپیوتر را بر عهده دارد. کارتهای فوق در بازار بسیار متنوع بوده و به نسبت گستردگی سیستم دوربین مداربسته از کارتهای متنوعی استفاده می گردد.

کارت های  DVR بصورت ۴ کاناله ۸ کاناله ۱۶ کاناله و ۳۲ کاناله در بازار موجود می باشد که منظور از کانال تعداد ورودی های تصویر می باشد که این کارت امکان دریافت n خط تصویر را از ورودی های خود دارا می باشد.

در کارتهای فوق کیفیت تصاویر ضبط شده و تعداد فریم هایی که از هر تصویر میتواند بگیرد دارای اهمیت می باشد.

نرم افزار های متنوعی در بازار موجود می باشد که میتوانند با انواع مختلف کارت های DVR  کار کنند و کلیه امکانات مورد انتظار از یک سیستم نظارت تصویری در داخل این نرم افزار ها تعبیه شده است از قبیل انتقال تصاویر از طریق شبکه یا خط تلفن – خروجی های دیجیتالی برای استفاده از سایر دستگاه های امنیتی – قابلیت ضبط بصورت (Motion Detection) – نقشه الکترونیکی و …

در سیستم فوق وجود یک کامپیوتر با منابع ذخیره بالا و قدرت پردازنده بالا مورد نیاز می باشد.

 Stand-alone DVR

وجود کامپیوتر در استفاده از کارت های DVR چند عیب داشت اول اینکه استفاده از آن نیاز به اپراتور آموزش دیده داشت و امکان کار با آن برای همه فراهم نبود و دوم امکان هنگ کردن در هر لحظه برای کامپیوتر وجود داشت و سوم اصلا این همه امکاناتی که کامپیوتر به ما می دهد در این سیستم احتیاجی به آن نبود پس دستگاهی ساخته شد که با استفاده از سیستم عاملی مانند لینوکس بتواند تنها اعمال محدود به ضبط و طبقه بندی و سایر امکانات مربوط به یک سیستم ضبط مداربسته را انجام دهد. نکته جالب در پیشرفت و ارزان تر شدن این دستگاه ها استفاده از سیستم عامل کد باز لینوکس بوده زیرا شرکت های تولید کننده هزینه ای بابت استفاده از این سیستم عامل نپرداخته اند. این نوع دستگاه ها دارای قابلیت های زیادی هستند که در ادامه به آن اشاره خواهد شد.

فاکتورهای مهم در انتخاب DVR
بر اساس کاربرد در پروژه های مختلف فاکتور هایی که در انتخاب سیستم DVR موثر می باشند عبارتند از :
• تعداد دوربین‌های قابل پشتیبانی
• نرخ فریم در ثانیه (fps)
• فناوری فشرده‌سازی تصویر
• ظرفیت حافظه های مورد پشتیبانی
• قابلیت کنترل از راه دور
• قابلیت تشخیص حرکت
(motion detection)
• توانایی زمانبندی (scheduling)
• توانایی ضبط تصاویر روی CD یا DVD توسط CD/DVD Burner به عنوان نسخه‌های پشتیبان
• قابلیت اتصال حافظه‌های Flash
که در ادامه به بررسی برخی از فاکتور های فوق می پردازیم .

تعداد دوربین‌های قابل پشتیبانی

ورودی تعداد دوربین به دستگاه DVR را با تعداد کانال مشخص می کنند  تعداد ورودی های متفاوت برای دوربین‌ها وجود دارند که بطور متعارف نمونه‌هایی از ۴ کانال تا ۶۴ کانال تولید می شود .

نرخ فریم در ثانیه (fps)

فاکتور فریم در ثانیه، تعداد تصاویری است که DVR می‌تواند در هر ثانیه ضبط کند، این فاکتور که در اغلب موارد در پی فاکتور تعداد دوربین های مورد پشتیبانی بیان می گردد، در حقیقت کل تصاویری که قابل ذخیره توسط سیستم می باشد را عنوان می نماید که برای تعیین fps برای هر کانال دوربین،fps  کلی سیستم را بر تعداد دوربین‌ها تقسیم می کنیم .
مثال: یـک DVR با fps برابر ۱۲۰fps  و با هشت کانال ۸ch دوربیـن ورودی را در نظر بگیرید، چنین سیستمی ۱۵fps بـرای هـر دوربین را پشتیبانی خواهد نمود .
نکته: در سیستم های PAL حداکثر ۲۵ فریم در ثانیه و در سیستم های NTSC حداکثر ۳۰ فریم در ثانیه قابل پشتیبانی میباشد، که با چنین نرخی، تصاویر بصورت کاملا متحرک یا Full Motion به نظر خواهند رسید.
بنابراین برای حفاظت از اماکن حساس که نیازمند ذخیره تمامی تصاویر دریافتی از سنسور CCD دوربین را دارند، سیستمی با نرخ فریمی برابر ۲۵ در سیستم PAL و برابر ۳۰ در سیستم  NTSC، مناسب خواهد بود، بدین ترتیب هیچ فریمی از دید ناظر سیستم، مخفی نخواهد ماند و این در حالی است که چنین سیستمی با عملکردی در حداکثر نرخ فریم و کیفیت تصویر، داده هایی با حجمی بالا را تولید نموده که در پی آن حافظه بسیار بزرگتری را برای ذخیره تصاویر نیازمند خواهد بود.
بنابراین در صورتی که ۸ دوربین در نواحی بسیار حساس داشته باشیم، انتخاب یک DVR با قابلیت اتصال ۸ دوربین به آن و با توانایی نرخ فریمی برابر با ۲۰۰ در سیستم  PAL، انتخاب بسیار خوبی برای شرایط مذکور می باشد .
نکته دیگری که در خصوص انواع سیستم ها در کنار تفاوت کدگذاری رنگ در آنها، مهم به نظر می رسد تعداد خطوط تصاویر در هر سیستم می باشد، سیستم PAL با وجودی که حداکثر ۲۵ فریم در ثانیه را پشتیبانی میکند اما در هر فریم امکان نمایش ۶۲۵ خط را فراهم می آورد که در مقایسه با سیستم NTSC با حداکثر نرخ ۳۰ فریم در ثانیه و ۵۲۵ خط در هر فریم، سیستم  PALتفکیک پذیری یا همان Resolution بیشتری را ارائه خواهد داد .
بنابراین در انتخاب نوع دوربین و DVR هماهنگ با آن از نقطه نظر نوع سیستم، باید دقت کافی را لحاظ نمود در غیر این صورت تصاویر یا قابل نمایش نبوده و یا با وجود استفاده از دوربین رنگی، تصاویر بصورت سیاه و سفید نمایش خواهند یافت .

ساختار های فشرده سازی در سیستم های  DVR
سیستم های DVR بسته به کاربرد، ساختارهای متفاوتی را پشتیبانی می نمایند که عبارتند از :
• Mjpeg
• Mpeg I
• Mpeg II
• Mpeg ۴
• H.۲۶۴

توالی تصاویر متحرک در ساختار MJPEG
ساختار Mjpeg که در آن رنگ های یک تصویر با توجه به شباهتی که در یک محدوده دارند، بر مبنای Tolerance داده شده، به یک رنگ تبدیل شده و در واقع با فرمت متداول JPEG کد می شوند و سپس با توجه به نرخ فریم تعیین شده ، تصاویر Jpeg  برای ایجاد تصاویر متحرک در کنار هم ذخیره و یا ارسال میگردند

این ساختار به دلیل سادگی در کدگذاری و کدگشایی در دوربین ها و سیستم های نظارت از راه دور از طریق سایت های وب، بسیار متداول میباشد .
سیستم هایی که فقط از این ساختار پشتیبانی می کنند هزینه به مراتب پایین تری نسبت به دیگر سیستم ها خواهند داشت و اغلب چنین تجهیزاتی در کاربرد های تبلیغاتی مانند نمایش خیابان ها و دانشگاه ها از طریق اینترنت مورد استفاده قرار می گیرند .
اما از آنجا که در چنین سیستم هایی ، فشرده سازی ساده ای صورت می پذیرد، تصاویری با حجمی بالا برای ذخیره سازی ایجاد می گردند که سازندگان این سیستم ها برای غلبه بر این مشکل عموما نرخ فریم در ثانیه و یا کیفیت تصاویر را کاهش می دهند بنابراین استفاده از چنین سیستم هایی در کابرد های نظارتی و امنیتی پیشنهاد نمی گردد .
درساختار MpegI بعد از کد گذاری تصاویر با فرمتی مشابه Jpeg برای بدست آوردن تصاویر متحرک اولین تصویر در گروه تصاویر یاGroup Of Pictures (GOP) را ذخیره نموده و در فریم های دیگر فقط تغییرات ذخیره می گردند.

توالی تصاویر متحرک در ساختار Mpeg
بنابراین نرخ فشرده سازی در این ساختار بسیار بیشتر از ساختار MJpeg خواهد بود .
ساختار  Mpeg II که شبیه ساختار Mpeg I میباشد به دلیل نیاز به کیفیتی بالاتر نسبت به Mpeg I بوجود آمد و اغلب کاربرد های تصویر برداری سینمایی و پزشکی دارد که با توجه به تفکیک پذیری بالای تصاویر دیجیتال شده، ابن ساختار توانایی بیشتری در خصوص بزرگ نمایی دیجیتال خواهد داشت ، اما نرخ پهنای باند بیشتری را نیز برای انتقال تصاویر به خود اختصاص خواهد داد .
رسانه متداول برای این ساختار به دلیل نرخ بالای اطلاعات کد شده،DVD  بوده که در نتیجه عموماً این ساختار در کاربرد های مخابره راه دور تصاویر و اینترنت توصیه نمی گردد .
ساختار Mpeg ۴ بر مبنای اینکه دیدی شیئ گرا و متفاوت با آنچه گفته شد به تصاویر دارد، فشرده سازی بیشتری را به ارمغان آورده است .

 H.۲۶۴
H.۲۶۴ از این فرمت فشرده سازی برای ضبط در دستگاه های جدید استفاده می شود این فرمت نمونه پیشرفته استاندارد های پیشین و با کیفیت بالاتر و bit rate پایین تر می باشد. در مقایسه با استاندارد Mpeg ۴ حجم کمتری برای  ذخیره تصاویر اشغال می کند.

 H.۲۶۴ در رقابت با Mpeg ۴

فرمت فشرده سازی جدید H.۲۶۴ مزایایی دارد که باعث شده در برابر فرمت Mpeg ۴ ترجیح داده شود.

این فرمت حدود ۵۰% کمتر فضای هارد را اشغال می کند.

هزینه ذخیره سازی را کاهش داده.

کنترل تصاویر و مرور آنرا آسان ساخته.

سرعت بالایی در پخش روی اینترنت دارد.

ساختار فشرده سازی صدا در دستگاه های DVR معمولاً با فرمت های MP۳ ، AC۳  ،G.۷۱۱می باشد.

استاندارد رزولوشن تصویر در این سیستم ها نیز اندازه های مختلفی دارد که در زیر به آن اشاره می شود.

Designation	H x V(NTSC)	H x V(PAL)
QCIF	۱۷۶x۱۲۰	۱۷۶x۱۴۴
CIF	۳۵۲ x ۲۴۰	۳۵۲x۲۸۸
۲CIF	۷۰۴ x ۲۴۰	۷۰۴x۲۸۸
۴CIF	۷۰۴ x ۴۸۰	۷۰۴x۵۷۶
Half D۱	۷۲۰ X ۲۴۰	۷۲۰ X ۲۸۸
D۱	۷۲۰ x ۴۸۰	۷۲۰x۵۷۶

از جمله استاندارهای سایز تصویری مورد استفاده در دستگاه های DVR  امروزی ۲ استاندارد CIF و D۱ می باشند .

استفاده از شبکه Wi-Fi راحت است اما پیچیدگیها و دردسرهای خاص خود را دارد. در اینجا میخواهیم با شبکه های Wi-Fi و ساختار آن بیشتر آشنا شده و درباره تنظیمات مربوط به آنها بیشتر بدانیم. همچنین به صورت عملی خواهیم دید، آنتن ها و استانداردهای شبکه Wi-Fi چه تأثیری در کارایی و سرعت خواهندداشت و برای شبکه بیسیم خانگی باید به چه چیزهایی توجه داشته باشیم.

 

مرور کلی

رابط Wi-Fi از امواج رادیویی برای انتقال اطلاعات در شبکه استفاده میکند. مؤسسه Wi-Fi Alliance که شرکتهای مختلفی عضو هستند، وظیفه تعیین استانداردها و قوانین مربوط به این ارتباط رادیویی را بر عهده دارند و استانداردهای مختلف را براساس استانداردهای IEEE 802.11 تعیین میکنند. دستگاههایی که دارای امکانات و قابلیتهایی مطابق با این استانداردها هستند، نشان Wi-Fi Certified را دریافت میکنند. روترهای Wi-Fi میتوانند به صورت دستگاههای مجزا یا مجتمع شده در مودمهای ADSL ،WiMAX یا دستگاههای دیگر وجود داشته باشند. یک کنترلر داخلی وظیفه مدیریت سیگنالها، رمزنگاری و رمزگشایی و انتقال اطلاعات را بر عهده دارد و مانند هر وسیله رادیویی دیگری، آنتن بخشی جدایی ناپذیر از آن خواهدبود. آنتن های به کار رفته در روترها یا گیرنده های Wi-Fi ممکن است به صورت فیزیکی روی دستگاه قرار داشته و قابل دیدن بوده یا درون دستگاه مجتمع شده باشند. بیشتر روترها از باند ۲/۴ گیگاهرتز برای انتقال اطلاعات استفاده میکنند که در رابط بلوتوث و حتی مایکروویوها به کار گرفته شده است. به همین دلیل و همچنین ازدیاد تعداد دستگاه های Wi-Fi باند ۲/۴ گیگاهرتز، میزان تداخل در این باند زیاد است. به تازگی با تعریف استانداردها و قوانین موردنیاز، امکان استفاده از باند پنج گیگاهرتز نیز فراهم شده و روترهای جدید می توانند به طور همزمان از دو باند ۲/۴ و پنج گیگاهرتز پشتیبانی کنند. استفاده از باند پنج گیگاهرتز تداخل را به کمترین میزان ممکن کاهش می دهد اما در عین حال دستگاه های گیرنده Wi-Fi نیز باید بتوانند از این باند پشتیبانی کنند.

 

امنیت در Wi-Fi

نمونه های اولیه استاندارد Wi-Fi تنها از سیستم رمزنگاری WEP یا Wired Equivalent Privacy بهره می بردند که البته به سادگی قابل شکستن و نفوذپذیر بود. به مرور زمان، سیستم های رمزنگاری WPA و WPA2 معرفی شد که باعث افزایش میزان امنیت شدند. استفاده از سیستمهای رمزنگاری باعث اشغال بخشی از پهنای باند می شود اما این مسئله به افزایش میزان امنیت و حفاظت از اطلاعات می ارزد. ویژگی WPS یا Wi-Fi Protected Setup که در سال ۲۰۰۷ معرفی شد، کاربر را از وارد کردن کلمه عبور برای اتصال به شبکه بی نیاز می کند و برای تبادل کلمه عبور و اتصال به شبکه بی سیم تنها کافیست یک دکمه فشرده شود. با این حال گفته می شود، این قابلیت امنیت پایینی داشته و یک هکر می تواند در عرض چند ساعت از طریق آن به شبکه نفوذ کند. به همین دلیل، برخی متخصصان شبکه توصیه می کنند، این ویژگی را در تنظیمات روتر غیرفعال کنید.

 

آنتن‌های Wi-Fi

آنتن های Wi-Fi در انواع مختلف و برای کاربرد در محیطهای بسته یا فضای باز طراحی شده اند. آنتن های Directional سیگنال را تنها به یک جهت منتقل کرده و به دستگاه دیگری که در مسیر انتقال سیگنال قرار گرفته می رساند.

این آنتن ها در انواع مختلفی تولید شده و بیشتر برای فضاهای باز در نظر گرفته شده اند. به کمک این آنتن ها می توان اتصال اینترنت را از یک ساختمان به صورت بی سیم به یک ساختمان دیگر منتقل کرد (کاربردهای مشابه دیگری نیز در استفاده از این آنتن ها وجود دارد). آنتن های Omni-Directional همان چیزی است که در بیشتر روترهای خانگی و اداری یافت می شود و سیگنال را از یک نقطه به چندین جهت پخش می کند.

این آنتن ها نیز در انواع مختلف برای کاربردهای داخلی و فضای بیرون طراحی شده اند. آنتن های Omni-Directional ساده در روترها، محیط پیرامون خود را به شکل یک پیراشکی که آنتن در وسط آن قرار گرفته، تحت پوشش قرار می دهند. البته به این دلیل که این آنتنها تمامی محیط اطراف خود را پوشش می دهند، حداکثر فاصله آنتن دهی آنها کمتر است. پوشش دهی آنتن های Wi-Fi به عوامل مختلفی بستگی دارد که شامل توان خروجی روتر یا کارت شبکه بیسیم، توان دریافت سیگنال، موانع محیطی مختلف در مسیر انتقال اطلاعات و… می شود. توان خروجی بر حسب میلی وات اندازه گیری می شود که بر حسب نوع کارت شبکه مورد استفاده می تواند متفاوت باشد (این مقدار هرچه بیشتر باشد، به این معناست که قدرت سیگنال خروجی بیشتر خواهدبود). آنتن ها سیگنال دریافتی را متمرکز کرده و می توانند توان خروجی را تقویت کنند. مهمترین عددی که درباره آنتن های Wi-Fi همواره مد نظر قرار می گیرد، نرخ دسی بل آن است که هرچه بیشتر باشد به معنی امکان ارسال سیگنال به فضای دورتر است.

 

در جست‌وجوی MIMO

عبارت MIMO مخفف Multiple-Input and Multiple-Output است که به معنای استفاده از چند آنتن و چندین ورودی و خروجی در فرستنده و گیرنده رادیویی با هدف افزایش کارایی در انتقال اطلاعات است.

البته کلمات «آنتن» و «وجود چندین ورودی و خروجی» در تعریف MIMO لزوماً به معنای وجود چند آنتن فیزیکی در روتر نبوده و بیشتر به کانالهای انتقال اطلاعات گفته می شود. این فناوری بدون آنکه به توان یا پهنای باند بیشتری نیاز داشته باشد، می تواند سرعت انتقال اطلاعات را افزایش دهد و از همین بابت مورد توجه سازندگان دستگاه های Wi-Fi قرار گرفته است. این کار با پخش توان انتقال اطلاعات روی کانالها و آنتن های مختلف آرای های از اطلاعات برای انتقال ایجاد کرده و میزان ثبات و کارایی را  بهبود می بخشد. این موارد باعث شده، استاندارد MIMO در استاندارد ۸۰۲٫۱۱n، اتصال نسل چهارم مخابراتی ۴G ،WiMAX و HSPA+ گنجانده شود.

 

تنظیمات روتر

رابط Wi-Fi دارای تنظیمات مختلفی است که بیشتر آنها در روترهای ساخت شرکت های مختلف ممکن است با نام های یکسان یا متفاوت حضور داشته باشند. چند گزینه پایه در میان این تنظیمات وجود دارد که با آنها و نقش هریک آشنا خواهیم شد. تصویر ، نمونه ای از صفحه تنظیمات رابط Wi-Fi را نشان می دهد که مختص روترهای TP-Link است. این گزینه ها در روترهای مختلف ممکن است، همگی در یک صفحه یا در بخش های مختلف روتر قرار گرفته باشند.

گزینه Region که البته نام ایران هم در میان آن دیده می شود، مربوط به قوانین و مقررات هر کشور در استفاده از کانال های مختلف در رابط بی سیم است. در برخی کشورها، به دلیل تداخل امواج رادیویی یا موارد دیگر، استفاده از برخی کانال ها در باند ۲/۴ گیگاهرتز ممنوع شده است و در گزینه Region می توان با انتخاب هر کشور، کانال های مجاز به انتخاب را مشاهده کرد. گزینه Channel که به طور پیش فرض روی حالت Auto قرار دارد، فهرست کانال های موجود در باند ۲/۴ گیگاهرتز را نشان می دهد. کانال شش، یکی از مواردی است که در بیشتر اوقات توسط روترها انتخاب می شود و جزء شلوغترین کانالها به شمار می رود. خوشبختانه سری جدید روترهای TP-Link از قابلیتی به نام Signal Sustain Technology بهره می برد که سعی دارد یک کانال خلوت را انتخاب کرده و میزان تداخل را به حداقل برساند. همچنین شما می توانید از نرم افزارهای مختلفی که هم برای کامپیوترها و هم برای گوشی های هوشمند طراحی شده، استفاده کرده و خلوت ترین کانال موجود در محیط را به صورت دستی انتخاب کنید. گزینه Mode به نحوه پشتیبانی از استانداردهای مختلف ۸۰۲٫۱۱ مربوط می شود. با انتخاب گزینه ۱۱bgn mixed تمامی دستگاه های شما (حتی دستگاههای قدیمی که از گیرنده بی سیم با استاندارد ۸۰۲٫۱۱g یا ۸۰۲٫۱۱b) می توانند به روتر متصل شده و از آن استفاده کنید. اگر همه دستگاه های شما از استاندارد ۸۰۲٫۱۱n پشتیبانی می کنند، می توانید گزینه ۱۱n Only را انتخاب کنید. Channel Width به میزان پهنای باند کانال مربوط شده و دارای دو گزینه چهل مگاهرتز، بیست مگاهرتز و در برخی روترها Auto 20/40 MHz است. گزینه چهل مگاهرتز سرعت و کارایی سیگنال Wi-Fi را افزایش می دهد. اما این مسئله تنها در مواقعی مؤثر است که در فاصله خیلی دور از روتر قرار نگرفته باشید. در فاصله خیلی دور، سیگنال بسیار ضعیفتری در اختیار داشته و کارایی به شدت افت خواهدکرد.

Max Tx Rate بیشترین میزان سرعت انتقال اطلاعات را نشان می دهد و منطقی است که بیشترین میزان ممکن را انتخاب کنیم که برابر با حداکثر سرعت انتقال اطلاعات ذکرشده روی روتر است.

گزینه Enable Wireless Router Radio، عمل فعال و غیرفعال کردن سیگنال Wi-Fi و گزینه Enable SSID Broadcast، شناسایی نام شبکه بی سیم توسط دستگاه های مجاور را ممکن می سازد و به همین دلیل این گزینه ها باید فعال باشد. گزینه Enable WDS Bridging نیز برای زمانی کاربرد دارد که بخواهید دو روتر را از طریق رابط Wi-Fi به یکدیگر ارتباط دهید. گزینه WMM نیز جزء مواردی است که به طور پیش فرض، هم در روترها و هم در گیرنده های Wi-Fi مطابق با استاندارد ۸۰۲٫۱۱n فعال است (و باید آن را فعال نگه دارید!). WMM زیرمجموعه ای از قوانین مرتبط با استاندارد ۸۰۲٫۱۱e (استاندارد مرتبط با QoS) است که در بهینه سازی سیگنال ها در انتقال بهتر اطلاعات مؤثر است. در ضمن، در برخی روترها، فعال سازی این گزینه امکان دستیابی به سرعتی بیش از ۵۴ مگابیت در ثانیه را ممکن می سازد.

 

هفت نکته برای کسب سیگنال بهتر

•محل مناسب برای روتر انتخاب کنید: مرکز خانه همواره بهترین گزینه برای قرار دادن روتر نیست. بهتر است نقطه ای را انتخاب کنید که عوامل ایجاد تداخل در اطراف روتر وجود نداشته نباشند. قرار دادن روتر بی سیم در ارتفاع بالا می تواند در ارائه سیگنال بهتر مؤثر باشد. همچنین بهتر است روتر تا حد ممکن از دیوار دور باشد. •تنها از یک استاندارد شبکه استفاده کنید: انتخاب گزینه ۱۱bgn mixed به اتصال دستگاه های مختلف با استانداردهای متنوع به روتر کمک می کند. اما این مسئله کارایی را کاهش داده و انتخاب گزینه های مختص به یک استاندارد می تواند در افزایش کارایی شبکه بی سیم مؤثر باشد.

•استاندارد امنیتی WPA2 را به کار بگیرید: استاندارد WPA2 در حالت Personal بهترین حالت برای کاربران خانگی است و پهنای باند خوبی را نیز در اختیار شما قرار می دهد. انتخاب گزینه TKIP بخش زیادی از پهنای باند شما را اشغال خواهدکرد.

•کانال شش را فراموش کنید: کانال شش از باند ۲/۴ گیگاهرتز شلوغترین کانال است و بهتر است کانال یازده یا یک را انتخاب کنید. نرم افزارهای کمکی نیز می توانند در انتخاب کانال ها بهتر شما را یاری کنند.

•پهنای کانال صحیح را انتخاب کنید: انتخاب گزینه چهل مگاهرتز از تنظیمات Channel Width تنها در مواردی مؤثر است که فاصله شما از روتر خیلی دور نباشد. ایمن ترین حالت، انتخاب گزینه Auto خواهدبود.

•فناوری MIMO را در نظر بگیرید: روترهای مجهز به فناوری MIMO سرعت و برد شبکه بی سیم را افزایش می دهند. پس در صورت امکان به سراغ روترهایی مجهز به این فناوری بروید (البته MIMO در بیشتر روترهای استاندارد ۸۰۲٫۱۱n وجود دارد).

•به آنتن ها دقت کنید: روترهای مجهز به آنتن خارجی کارایی بهتری دارند. آنتن های قویتر نیز کارایی و برد شبکه بی سیم را افزایش می دهند.

 

لوازم مورد استفاده

برای بررسی شبکه Wi-Fi و تأثیر آنتن ها روی آن، سعی کردیم به سراغ دستگاه ها و لوازمی برویم که برای امور خانگی و ادارات کوچک طراحی شده اند. دستگاه های انتخابی هزینه خرید بالایی نداشته و بیشتر کاربران توانایی خرید آنها را خواهند داشت. از میان گیرنده های مورد استفاده برای این آزمایش، یکی سرعت سیصد مگابیت در ثانیهای داشته و از آنتن مجتمع بهره می برد و گیرنده دیگر، سرعت انتقال اطلاعات ۱۵۰ مگابیت در ثانیه داشته و دارای آنتن است. به همین دلیل می توانید نتیجه استفاده از آنتن و سرعت انتقال اطلاعات مختلف در کار با روترهایی با آنتن ها و سرعت های مختلف و همچنین هنگام رویارویی با موانع محیطی را بسنجیم.

 

TP-Link TL-WN821N

گیرنده TL-WN821Nجزء محصولاتی است که از حداکثر سرعت سیصد مگابیت در ثانیه پشتیبانی می کند. این گیرنده اندازه به نسبت بزرگی دارد و طراحی ساده آن شامل یک دکمه WPS نیز می شود. همچنین به همراه این گیرنده، یک دیسک راه انداز نیز وجود دارد که نرم افزار مخصوص برای راه اندازی و اتصال به شبکه در آن تعبیه شده است. کاربران ویندوز هشت باید درایور مخصوص آن را از سایت شرکت دریافت کنند زیرا نصب درایور ویندوز هفت، بوت شدن سیستم را با مشکل مواجه خواهدکرد! این گیرنده دارای آنتن داخلی با پشتیبانی از باند ۲/۴ گیگاهرتز است و از فناوری MIMO نیز پشتیبانی می کند که در کارایی انتقال اطلاعات مؤثر خواهدبود.

 

TP-Link TL-WR741ND

روتر TL-WR741ND روتری ساده و مناسب برای کاربردهای خانگی و محیط های کوچک است. این روتر از استاندارد ۸۰۲٫۱۱n با حداکثر سرعت انتقال اطلاعات ۱۵۰ مگابیت در ثانیه پشتیبانی می کند و آنتن پنج دسی بلی بهکار رفته در آن باعث می شود، برد و ثبات سیگنال آن افزایش یابد. این روتر دارای چهار پورت LAN با سرعت انتقال اطلاعات صد مگابیت در ثانیه بوده و از دکمه روشن خاموش و WPS نیز بهره می برد.

این روتر می تواند نماینده یک روتر خانگی خوش قیمت برای ما باشد. آنتن به کار رفته در این روتر قابل جداشدن است و به همین دلیل در تست ها، یک بار از آنتن پنج دسی بلی و یک بار از آنتن سه دسی بلی استفاده کرده و خواهیم دید، چه تأثیری در کارایی روی خواهدداد. رابط کاربری این روتر ساده و سنتی است و بخش Help آن نیز درباره گزینه های مختلف اطلاعات کافی ارائه می کند. وجود امکانات مختلفی همچون سیستمهای رمزنگاری متنوع، سیستم فیلترینگ کاربران و سایتها و موارد دیگر باعث شده، این محصول گزینه خوبی برای محیط های کوچک و تعداد کاربران کم باشد.

 

TP-Link TL-ANT2405CL

این آنتن Omni-Directional برای باند ۲/۴ گیگاهرتز طراحی شده و با داشتن توان پنج دسی بل، ارتقاء خوبی برای روترهایی است که از آنتن های ضعیفتر بهره می برند. افرادی که روتری خوب با آنتن های نه چندان قوی دارند اما می خواهند برد شبکه بی سیم خود را افزایش دهند، می توانند از این آنتن ها که خوشبختانه قیمت کمرشکنی هم ندارند، استفاده کنند. میزان امپدانس این آنتن پنجاه اهم است و می توان آن را در زوایای مختلف چرخاند یا زاویه آن را تغییر داد تا به بهترین سیگنال دست پیدا کرد.

 

TP-Link TL-WR1043ND

TP-Link TL-WR1043ND یک روتر خانگی حرفه ای مناسب مجهز به سه آنتن سه دسی بلی و حداکثر سرعت انتقال اطلاعات سیصد مگابیت در ثانیه است. ظاهر روتر مشابه بسیاری دیگر از روترهای استاندارد TP-Link است و شامل بدنه سفید، LEDهای وضعیت دستگاه به همراه دکمه QSS در قسمت جلو و پورت های ارتباطی شامل پورت یک گیگابیت LAN در بخش پشتی است. سه آنتن این دستگاه در کنار فناوری ۳x3 MIMO پوشش دهی و ثبات سیگنال بهینه و مناسبی ایجاد می کند. در کنار این مسئله، یک ویژگی به نام SST یا Signal Sustain Technology نیز دیده می شود که می تواند از سه مسیر به صورت مداوم و همزمان اطلاعات را دریافت کرده و از افت سیگنال در زمان اتصال به چندین دستگاه جلوگیری کند. انواع سیستم های رمزنگاری برای دسترسی به اتصال بی سیم و یک فایروال با امکان محدودسازی دسترسی IP، آدرس MAC و آدرس Domain نیز در نظر گرفته شده اند تا با اطمینان خاطر از این دستگاه استفاده کنید. همچنین روتر TL-WR1043ND دارای چندین ویژگی از جمله Clear Channel Assessment است که برای مدیریت خودکار پهنای باند و تأمین پهنای باند کافی و مناسب برای کاربران متصل به روتر به کار می رود. قابلیت خوب دیگر این روتر، پورت USB 2.0 آن است که برای به اشتراک گذاری وسایل ذخیره سازی و پرینتر کاربرد دارد.

 

 

Planet WNL-U555HA

درست است که این گیرنده Wi-Fi قیمت به نسبت بالایی دارد اما وجود آنتن پنج دسی بلی باعث شده، هم برد بالایی داشته باشد و هم میزان تداخل و تأثیر موانع در آن به حداقل برسد. این مسئله باعث می شود، این وسیله برای کسانی که در مکانی با موانع گوناگون هستند و می خواهند همواره سیگنالی عالی داشتهباشند، مناسب است. داخل این محصول، از چیپ ست Realtek RTL8188SU استفاده شده که از استاندارد ۸۰۲٫۱۱n با حداکثر سرعت ۱۵۰ مگابیت در ثانیه پشتیبانی می کند. نرم افزار همراه گیرنده نیز توانایی پشتیبانی از حالت Access Point را دارد. در ضمن، در سیستم عامل ویندوز هشت نیازی به نصب درایور نخواهدبود.

 

 

Acer Aspire 5750

نوت بوک Aspire 5750 یک محصول استاندارد خانگی و اداری است که خیلی از ما ممکن است مشابه آن را در اختیار داشته و از آن در طول روز استفاده کنیم. این نوت بوک دارای یک کارت شبکه بی سیم ساخت شرکت Anatel با چیپ ست داخلی Broadcom است که از استاندارد ۸۰۲٫۱۱n با حداکثر سرعت انتقال اطلاعات ۱۵۰ مگابیت در ثانیه پشتیبانی می کند. این کارت شبکه دارای آنتن بوده و این مسئله باعث می شود، در مقایسه با یک گیرنده Wi-Fi معمولی که به پورت USB متصل می شود و فاقد آنتن خارجی است، قدرت آنتن دهی بهتری داشته باشد.

D-Link DWA-548

این کارت شبکه بی سیم از رابط PCI-E x1 مادربورد استفاده کرده و حداکثر سرعت انتقال اطلاعات سیصد مگابیت در ثانیه را فراهم می کند. همچنین این کارت شبکه دارای دو آنتن دو دسی بلی قابل تعویض است که میزان آنتن دهی آن را به شکلی قابل توجه افزایش خواهدداد. برای کاربران HTPC که کیس های کوچکی در اختیار دارند نیز یک مبدل در نظر گرفته شده تا بتوان این کارت شبکه را داخل کیس های کوچک نیز نصب کرده و HTPCها را به صورت بی سیم به شبکه متصل کرد. برای راه اندازی این کارت شبکه، نرم افزاری اختصاصی نیز در نظر گرفته شده تا کاربر بتواند به سادگی و بدون دردسر آن را راه اندازی کند. نکته ویژه دیگر درباره این کارت شبکه، پشتیبانی از دو باند ۲/۴ و پنج گیگاهرتز است که کار را برای دارندگان روترهای پیشرفته دوبانده آسان کرده و میزان نویز و تداخل را به حداقل می رساند.

آغاز بررسی

محل قرارگیری روترها حدود ۳/۵ متر از سطح زمین فاصله دارد و در هر روتر، یک بار از آنتن های سه دسی بلی و یک بار نیز از آنتن های پنج دسی بلی استفاده خواهدشد. سرور مرکزی ما سیستمی شامل پردازنده Intel Core i5-2400، مادربورد ASRock Z68 Extreme 3 Gen.3، کارتگرافیک Asus HD 6950، هشت گیگابایت حافظه Corsair Vengeance DDR3 1600، دو هارددیسک Seagate 7200.12 یک ترابایتی و منبع تغذیه Green GP585B می شود و حدود چهار متر از محل قرارگیری روتر فاصله دارد. در زمان استفاده از روتر TP-Link TL-WR741ND، گیرنده Planet WNL-U555HA به سرور متصل بوده و در زمان تست روتر TP-Link TL-WR1043ND، از گیرنده استفاده شده است. محیط تست یک خانه است که برای روشنایی در نقاط مختلف آن از لامپ های کممصرف استفاده شده است. همانطور که در نمودار نتایج ذکر شده، موانع مختلفی در هر قسمت وجود دارد و در طول مدت زمان انجام تست ممکن است رخدادهایی ایجاد شود که در یک لحظه بر سیگنال تأثیر منفی بگذارد (مانند روشن شدن یک لامپ در یک اتاق یا فعال شدن تلفن بی سیم برای برقراری تماس). به همین دلیل است که امکان دارد، در نمودار نتایج،برخی سیگنال ها و امتیازات کسب شده غیرمنطقی به نظر برسد.

با این حال، برای به حداقل رسیدن این میزان خطا، تست سرعت انتقال اطلاعات سه بار انجام شده و بهترین نتیجه به ثبت رسیده است. تست سیگنال به مدت پنج دقیقه ادامه داشت و مقدار متوسط انتخاب شد. جدول ، تنظیمات روترها را در زمان تست نشان می‌دهد.

 

	TP-Link TL-WR741ND	TP-Link TL-WR1043ND
کشور	Iran	Iran
کانال	۱۱	Auto
حالت	۱۱bgn Mixed	۱۱n only
پهنای کانال	۴۰ مگاهرتز	Auto
حداکثر سرعت انتقال	۱۵۰ مگابیت در ثانیه	۳۰۰ مگابیت در ثانیه
پروتکل امنیتی	WPA2/Personal	WPA2/Personal

همانطور که از نمودار نتایج سیگنال مشخص است، آنتن های قویتر در ایجاد سیگنال های قویتر و باثباتتر نقش مهمی دارند و به واسطه سیگنال بهتر، می توان انتظار کسب کارایی بهتری داشت. این مسئله در فاصله نزدیک چندان مشهود نیست و گیرنده TP-Link در فاصله نزدیک توانسته با سرعت بالا اطلاعات را منتقل کند. اما با افزایش موانع و فاصله، علاوه بر افت سیگنال شاهد کاهش سرعت در انتقال اطلاعات نیز هستیم. طبق نمودار سیگنال به این نتیجه می رسیم که، اگر قرار است در فاصله ای به نسبت دور از روتر قرار بگیرید، بهتر است از گیرندهای مجهز به آنتن خارجی استفاده کنید. ثبات و قدرت سیگنال به توجه به موانع و فاصله در سطحی به نسبت مناسب قرار دارد. استفاده از آنتن پنج دسی بلی باعث شده، قدرت سیگنال کمی بهبود یابد. نوت بوک آزمایش ما و سرور مرکزی با استفاده از فناوری dlna با یکدیگر در ارتباط هستند. به همین دلیل، در فواصل مختلف و با توجه به موانع، امکان پخش فایل های موسیقی و فیلم های HD را نیز در فواصل مختلف بررسی کردیم. در زمان استفاده از هر دو روتر در حالت های مختلف امکان انتقال فیلم HD و موسیقی وجود داشته و تنها مقداری زمان صرف بافر کردن اطلاعات می شود. استفاده از گیرنده Wi-Fi داخلی نوت بوک به دلیل داشتن آنتن باعث شده، این زمان به میزان قابل توجهی کاهش یابد.

آنتن ها را دست کم نگیرید

می توان از آزمایش های صورت گرفته یک نتیجه کلی گرفت. در فاصله دور از روتر، گیرنده های مجهز به آنتن، کارایی بسیار بهتری از خود نشان می دهند. وجود آنتن باعث دریافت بهتر سیگنال ها شده و میزان تأخیر در انتقال فیلم های HD را نیز کاهش می دهد. در فاصله نزدیک، ضرورت داشتن آنتن کمتر می شود و می توان از یک گیرنده Wi-Fi مجهز به آنتن داخلی یا یک روتر معمولی با آنتن ضعیف استفاده کرد و به راحتی و بدون تأخیری چشمگیر به انتقال اطلاعات پرداخت. در مورد روترها نیز افزایش تعداد آنتن ها و استفاده از آنتن های قدرتمندتر باعث افزایش کارایی، برد شبکه بی سیم و پوشش دهی بهتر می شود. اگر قرار است محیط های دورتر را نیز تحت پوشش قرار داده و سیگنال ها را به گیرنده های Wi-Fiمعمولی برسانید، به سراغ روترهایی سریعتر با تعداد آنتن بیشتر بروید. همچنین اگر مشغول راه اندازی سرویس dlna در خانه هستید، به یاد داشته باشید، باید مسیری عالی برای ارتباط سرور ذخیره کننده اطلاعات با روتر ایجاد کنید. این مسیر عالی و باکیفیت می تواند از اتصال سیستم به روتر از طریق پورت شبکه گیگابیتی یا از طریق اتصال بی سیم به کمک یک گیرنده بی سیم باکیفیت و پرسرعت مجهز به آنتن میسر شود.

منبع:sakhtafzarmag.com

خطوط فشار ضعیف:عبارت است از خطوط هوایی با ولتاژ ۴۰۰ ولت (سه فاز) و یا ۲۲۰ ولت (تکفاز)

خطوط فشار متوسط:عبارت است از خطوط هوایی با ولتاژهایKV11، KV20 و ۳۳KV بر حسب مورد.

شیفته ریزی:منظور از شیفته ریزی، پرکردن اطراف چاله تیرها با بتن به عیار Kg/M3150

بتنKg/M3 150: یعنی بتنی که، در هر متر مکعب مخلوط آن، Kg 150 سیمان استفاده می شود.

پیکتاژ:علامت کوبی و میخکوبی طبق طرح ارائه شده.

ژالون:میله های رنگی ( سفید و قرمز ) تعیین مسیر.

سونداژ:کنده کاری موضعی در عرض مسیر تعیین شده به عمق ۵/۲ الی ۱۲ متر جهت بررسی و مشخص نمودن تأسیسات زیرزمینی

کاتر: دستگاه برش آسفالت

دژبر: چکش ضربه زنکمپرسور

ایمنی: شامل کلیه اقدامات و مطالعاتی است که به منظور ایجاد محیط امن و دور از خطر برای نیروی انسانی و تجهیزات صورت می گیرد.

بطوریکه در آن محیط، نیروی انسانی از حداقل استرسها و صدمات برخوردار بوده و میزان صدمات و خسارات به حداقل ممکن کاهش یابد.

شبکه زنده: به کلیه تجهیزات برقدار شبکه اطلاق می شود که توسط مدار شکن مربوط از شبکه جدا شده و بطور کامل بدون انرژی شده و با زمین، هم پتانسیل شده باشد.

فرد مجاز: فردی است که دارای اطلاعات علمی، تجربی، فنی و ایمنی مورد نیاز برای انجام کار معین و تعریف شده بوده و صلاحیت انجام آنرا داشته باشد.

سرپرست اکیپ: به فردی اطلاق می شود که، علاوه بر مسئولیت رهبری و نظارت اکیپ ، مسئولیت ایمنی افراد تحت سرپرستی را نیز بر عهده داشته باشد.

سرپرست اکیپ موظف است از شروع تا پایان کار، در محل کار حضور داشته و بهیچوجه و تحت هیچ عنوان، مجاز به ترک محل کار نیست.

تخلیه الکتریکی مدار: عبارت است از تخلیه بارهای الکتریکی ذخیره شده در مدار و تأسیسات جدا شده از شبکه و هم پتانسیل بودن مدار با زمین.

آزمایش الکتریکی: عملیاتی است که به منظور حصول اطمینان از صحت مدار و تأسیسات و تجهیزات، از نظر الکتریکی برای انجام یک کار معین، انجام می گیرد.

آزمایش مکانیکی: عملیاتی است که به منظور حصول اطمینان از استقامت مکانیکی تأسیسات و شبکه، از نظر مکانکی انجام می گیرد.

جمپر(رابط): در خطوط هوایی و در تیرهای دوبله کشش استفاده می شود.

دوبله کشش: به منظور کاهش خطوط انتقال، خط به صورت دوبله کششی، طوری اجراء می شود که خطوط، تحت نیروی بحرانی قرار نگیرند.

فیدر: فیدر عبارت است از مجموعه ای از وسایل قطع و وصل با ولتاژ اسمی معین که برای دریافت برق از بالادست سیستم برق رسانی و تحویل آن به پایین دست سیستم تعبیه می گردد.

فروش ویژه صاعقه گیر اکتیو آذرخش

فیدرها به لحاظ مشمول مفاد این آیین نامه به شرح ذیل دسته بندی می شوند:

۱- فیدر در مورد خط فشار متوسط خروجی از پست فوق توزیع عبارت است از تابلو و تجهیزات آن که در اطاق ولتاژ فشار متوسط پست فوق توزیع قرار گرفته و خط فشار متوسط از آن تغذیه می گردد.

۲- فیدر در مورد خط فشار متوسط انشعابی از خط موجود عبارت است از جداساز ( سکسیونر ) هوایی و یا یک سری قطع کننده که خط انشعابی از آن طریق تغذیه می شود.

۳- فیدر در مورد خط فشار متوسط خروجی از پست توزیع زمینی عبارت است از تابلوی جداساز ( سکسیونر ) قابل قطع زیر بار و یا تابلوی کلید ( دیژنکتور ) که خط خروجی مذکور را تغذیه می نماید.

۴- فیدر فشار قوی ترانسفورماتور در پست زمینی عبارت است از تابلوی کلید ( دیژنکتور ) و یا تابلو سکسیونر فیوزدار که ترانسفورماتور را به شبکه فشار قوی اتصال می دهد.

۵- فیدر در مورد پست ترانسفورماتور توزیع هوایی عبارت است از مجموع قطع کننده ها و برقگیرها که در محل اتصال خط فشار متوسط به ترانسفورماتور نصب می شوند.

۶- فیدر در مورد خطهای خروجی فشار ضعیف عبارت است از کلید یا کلید فیوز نصب شده در تابلوی فشار ضعیف پست ترانسفورماتور که از طریق آن برق فشار ضعیف برای مصرف کننده ( یا مصرف کنندگان) ارسال می گردد.

چنانچه تابلوی فشار ضعیف دارای بیش از یک خط خروجی باشد، هرکلید فیوز منصوب در ابتدای هر خط خروجی یک فیدر محسوب خواهد شد.

در این صورت بهای کلید کل اتوماتیک ( کلید خروجی ترانسفورماتور ) و قیمت تابلو را باید به نسبت بین کلید فیوزهای خروجی موجود تقسیم کرد.

سطوح ولتاژ در شبکه های توزیع: شبکه های فشار متوسط عمومی در ایران، با ولتاژهای ۳۳ ، ۲۰ و ۱۱ کیلوولتی کار می کنند، که در این میان، ولتاژ KV20 رایج ترین آنها است و امروزه نیز ،ایجاد و توسعه شبکه های فشارمتوسط به طور اساسی با ولتاژ KV20 صورت می گیرد.

در بعضی از شهرها نیز که از قدیم ولتاژ KV11 معمول بوده است، رفته رفته جای خود را به KV20 داده اند.

ولتاژ KV33 فقط در خوزستان رایج است و در ابتدا به عنوان ولتاژ فوق توزیع به کار می رفت، بدین معنی که از طریق خطوط KV33 و ایستگاههای تبدیل KV11/33 ولتاژ توزیع KV11 تأمین و برق به مراکز مصرف رسانده می شد و سپس با تبدیل KV11 به V400 به مصرف می رسید.

اما امروز، گرایش به تبدیل مستقیم ولتاژ از KV 33 به V400 بیشتر است و ایستگاههای مبدل V400/33000 به یکباره کار توزیع انرژی در سطح فشار متوسط را انجام می دهند.

در حال حاضر، هر دو حالت یاد شده در شبکه خوزستان وجود دارد.

از طرفی در آینده در شهرهای بزرگی همچون تهران، ولتاژ فوق توزیع ۶۳KV نیز جزء سطوح ولتاژ فشار متوسط در طرف ولتاژ اولیه شبکه های توزیع قرار خواهد گرفت.

لازم به توضیح است که بر اساس تعریف جدید استاندارد بین المللی، سطح ولتاژ فشار متوسط M.V (MEDIAM VOLTAGE ) طیف ولتاژ در بازده KV3 الی KV75 را شامل می شود.

به عنوان مثال، در بیشتر پالایشگاهها و صنایع پتروشیمی، و همچنین صنایع سیمان و خودروسازی، پستهای با ولتاژ KV3/3 و KV6، به عنوان شبکه اولیه وجود دارد که مقدار این ولتاژها در شبکه های توزیع مجاز نمی باشد.

توجه: طبق تعریف، شبکه فشارضعیف(LV) به دامنه ولتاژهای تا حد اکثرV 1000 گفته می شود.

در یک سیستم طبیعی تغییرات حداکثر و حداقل ولتاژ نباید بیشتر از محدوده ۱۰%± باشند.

شبکه های فشارضعیف و بدنبال آن اطلاعات مربوط به سرویس مصرف کننده، آخرین بخش از شبکه های توزیع را تشکیل می دهند.

(یعنی به طور مستقیم با مصرف کنندگان در ارتباط هستند).

این مدارها، از نظر چگونگی سرویس دهی با فیدرهای اولیه یکسانند.

شبکه فشارضعیف به طور کلی، به همراه ترانسفورماتورهای توزیع در یک حوزه قرار می گیرد که میان آنها، ارتباط تنگاتنگی برقراراست.

در مناطق شهری با چگالی بار سنگین، به طور معمول شبکه فشارضعیف فقط از طریق کابلهای زمینی عبور داده می شوند.

در این حالت، کابلهای متعلق به پستهای همسایه، به یکدیگر بسیار نزدیک می شوند، بنابراین احتمال به هم پیوستگی شبکه فشار ضعیف، با هزینه مناسبی فراهم می آیند.

از اینرو در گذشته، در این مناطق، از شبکه های شعاعی استفاده می شد، هم اکنون شبکه های به هم پیوسته مناسبتر به نظر می رسد.

اگرچه شبکه فشارمتوسط (طرف اولیه) و فشارضعیف (طرف ثانویه) با یکدیگر تفاوتهای آشکاری دارند.

با این حال، مبانی مشترکی به ویژه در طراحی آنها حاکم است.

خطوط هوایی توزیع: این قسمت شامل معیارهای طراحی الکتریکی و مکانیکی خطوط هوایی باتوجه به حجم بالای استفاده خطوط هوایی در شبکه های توزیع می باشد.

تعاریف:

کشش [T]: در هر نقطه از سیم نیرویی که در امتداد محور سیم برآن نقطه وارد می شود کشش در آن نقطه نامیده می شود.

کشش در پایین ترین نقطه سیم افقی است و آن را با H نمایش می دهند.

تنش [σ]: در هر نقطه از سیم، نسبت کشش سیم به سطح مقطع را تنش در آن نقطه می گویند.

فلش[f](شکم): بیشترین فاصله بین سیم و خط راست واصل نقاط اتصال سیم به پایه(دو پایه متوالی) رافلش یا شکم سیم گویند.

پارامتر سیم[a]: نسبت کشش افقی [H]به واحد طول سیم را پارامتر سیم گویند.

ضریب اطمینان سیم: عددی است که با توجه به اهمیت خط برای آن در نظر گرفته می شود و برابر است با نسبت حداکثر مقاومت کششی سیم به حداکثر نیروی موجود وارد بر سیم.

برای خطوط توزیع ضریب اطمینان حداقل ۵/۲ مناسب است.

سکشن: به قسمتی از خط که بین دو پایه زاویه ای (کششی) و یا انتهایی قرار گرفته باشد یک سکشن گفته می شود.

کشش افقی سیم در طول یک سکشن تقریباً یکسان است.

اسپن[S]: فاصله افقی دو پایه مجاور را اسپن می نامند.

فاصله هوایی مجاز: حداقل فاصله بین هادیها و تجهیزات خط ازسطح و تأسیسات اطراف خط را گویند.

فاصله هوایی مجاز قائم: به حداقل فاصله هوایی قائم خط از کف گفته می شود.

فاصله هوایی مجاز افقی: حداقل فاصله جانبی خط از تأسیسات اطراف آن است.

فاصله هوایی مجاز انتقالی: در گوشه های ساختمان و تأسیسات باید هم فاصله مجاز افقی و هم فاصله مجاز قائم رعایت شود.

خطوط هوائی: یک خط هوائی از هوا جهت عایق‌سازی هادیهای لخت برای اکثر طول آن، جدا از بخشهای بسیار کوچک متصل به مقره‌ها در تکیه‌گاههای خط، استفاده می‌کند.

عدم وجود عایق دیگر و سادگی نسبی احداث، باعث روش نه‌چندان گران تهیه مدارهای الکتریکی در مقایسه با کابل زیرزمینی، به خصوص سطوح ولتاژ متوسط و ولتاژهای بالاتر، شده است.

جدول زیر هزینه احداث یک مدار خط هوائی یا کابل زیرزمینی را در سطوح ولتاژ مختلف مقایسه می‌کند.

یک مقدار نامی متوسط مناسب برای مدار، که برای هر یک از چهار سطح ولتاژ متفاوت می‌باشد، به منظور مقایسه مورد استفاده قرار گرفته است.

این نسبتها فقط به عنوان مقادیر خیلی کلی می‌باشند، زیرا که برای هر دو نوع احداث، هزینه‌های کلی به طور قابل توجهی توسط هزینه‌های کارمزد و مدار و نقشه‌برداری و نوع زمین تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

برای مثال، در شرایط مطلوب هنگامی که بتوان از دستگاه مخصوص حفر کانال جهت قرار دادن کابل استفاده کرد، همانند داخل مزرعه‌ها، هزینه کابل LV می‌تواند بسیار نزدیک یا حتی کمتر از خط هوائی باشد.

این حالت ممکن است تحت بعضی شرایط خاک برای ولتاژ MV نیز برقرار باشد، هنگامی که هزینه‌های تمام طول عمر، شامل سرمایه اصلی به علاوه هزینه‌های مربوط به قابلیت اعتماد، در نظر گرفته شود.

در مناطق با نوع زمین متفاوت، مثلاً کوهستانی یا شامل عبور از رودخانه‌های بزرگ، معمولاً مزیت هزینه‌ای مشخصی در مورد خطوط هوائی وجود دارد.

واضح است که هزینه احداث هر شبکه توسط نسبت خط هوائی به کابل زیرزمینی، به خصوص در سطوح ولتاژ بالاتر، تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

جدا از این ملاحظات عوامل دیگری نسبت خطوط به کابلها را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

در مناطق با جمعیت پراکنده‌تر جهان مجال بیشتری جهت به دست‌آوردن مسیر خطوط هوائی وجود دارد، حتی اگر در بعضی از شرایط به علت فاصله موجود برای رساندن وسایل و تجهیزات به کارگاه و طبیعت زمین مشکلاتی وجود داشته باشند قوانین ملی یا شرکت برق حداقل فاصله مجاز را برای عواملی همانند تاب خوردن هادیها توسط باد وزیده شده به خط با سرعت معلوم، را مشخص می‌کنند.

ارتفاع خط توسط حداکثر شکم بین دکلها مشخص می‌شود که خود آن نیز به فاصله بین دو دکل، نوع هادی، حداکثر فشار مجاز هادی، حداکثر دمای هادی و دمای هوای محیط وابسته می‌باشد.

هنگامی که از نظر مکانیکی ابعاد یک خط تعیین می‌شوند، مهندس طراح باید مطمئن شود که تمامی ضوابط فوق در تمامی شرایط بار حاصل می‌گردند.

شرایط آب و هوایی قابل پیش‌بینی بسیاری نیز باید در نظر گرفته شوند.

در بارگذاری جریان بالا و دمای محیط بالا شکم حداکثر می‌باشد، در حالیکه در دمای سرد و با بار کم فشار در هادیها در بالاترین حد می‌باشد.

در جایی که احتمال رویارویی با برف و یخ وجود دارد، توجه فوق ‌العاده برای این امر مورد نیاز می‌باشد.

برف و یخ بر روی هادی به طور مؤثری سطح در معرض باد را افزایش می‌دهند و وزن اضافه علاوه بر بارگذاری مکانیکی بر روی هادیها تحمیل می‌شود.

این نسبتها فقط به عنوان مقادیر خیلی کلی می‌باشند، زیرا که برای هر دو نوع احداث، هزینه‌های کلی به طور قابل توجهی توسط هزینه‌های کارمزد و مدار و نقشه‌برداری و نوع زمین تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

برای مثال، در شرایط مطلوب هنگامی که بتوان از دستگاه مخصوص حفر کانال جهت قرار دادن کابل استفاده کرد، همانند داخل مزرعه‌ها، هزینه کابل LV می‌تواند بسیار نزدیک یا حتی کمتر از خط هوائی باشد.

این حالت ممکن است تحت بعضی شرایط خاک برای ولتاژ MV نیز برقرار باشد، هنگامی که هزینه‌های تمام طول عمر، شامل سرمایه اصلی به علاوه هزینه‌های مربوط به قابلیت اعتماد، در نظر گرفته شود.

در مناطق با نوع زمین متفاوت، مثالاً کوهستانی یا شامل عبور از رودخانه‌های بزرگ، معمولاً مزیت هزینه‌ای مشخصی در مورد خطوط هوائی وجود دارد.

حریم مجاز شبکه هوایی: فاصله افقی هر شبکه هوایی از شبکه هوایی دیگر یا از ساختمان مجاور و یا از دیوار پیاده روها و یا درختان اطراف نباید از حداقل فاصله استاندارد شده کمتر باشد.

در شبکه های هوایی جهت حفاظت– خطوط و اشخاص دو نوع حریم داریم که عبارتند از :

۱- حریم مجاز درجه یک: فاصله افقی یک شبکه از شبکه مجاورش می باشد که تا ولتاژ KV20 حداقل ۵ متر می باشد.

۲- حریم مجاز درجه دو: فاصله افقی شبکه از ساختمانها یا دیوار پیاده روها یا درختان اطراف می باشد که حداقل باید۳/۱ متر برای شبکه فشارضعیف و حداقل ۳ متر برای شبکه KV20 باشد.

کابل کشی زیر زمینی: اصولاً در قسمتهایی از شبکه توزیع که درحریم های مختلف از قبیل خانه ها و راه آهن و . . . وجود دارد از سیستم توزیع زیر زمینی استفاده می شود.

شبکه توزیع را می توان از لحاظ کاربرد کابل قدرت در آن به دو دسته کلی زیر تقسیم بندی نمود:

الف- کابلهای بکاررفته در داخل پستهای توزیع: این کابلها عموماً بخشی از فیدرهای خروجی پستهای فوق توزیع و یا فیدرهای ورودی یا خروجی پستهای ۲۰ کیلوولت برای کابلهای فشارمتوسط و خروجی فیدرهای پست ۲۰ کیلوولت برای کابلهای فشارضعیف که در داخل پست واقع می گردند، می باشند.

کابلهای بکاررفته در داخل پستهای توزیع عموماً بصورت نصب روی سینی کابل و یا نصب در کانال پیش ساخته بصورت سرباز و یا تهویه دار و یا بصورت سربسته می باشد.

ب- کابلهای خارج شده از پستهای توزیع: این کابلهای عموماً خارج از محوطه پستهای توزیع(بین پستهای توزیع، از یک پست تا محل مصرف کنتده و. . . ) کشیده می شوند.

کابلهای بکاررفته در خارج از پستهای توزیع را می توان به دو صورت زیر نصب نمود:

۱- دفن کابل در زمین: ابتدا گودال مناسب حفر شده و باتوجه به استانداردهای کابل کشی که در قسمتهای بعد توضیح داده می شود کابل در گودال قرار گرفته و روی آن پوشانیده می شود.

۲- سیستم مجرای کابل یا سیستم زیر زمینی: در سیستم زیر زمینی کابل از داخل مجرای کابل و لوله عبور داده شده و به فواصل مشخص و معینی از دریچه های بازدید آدم رو یا دریچه های بازدید استفاده می گردد.

اجرای این سیستم هزینه زیادتری نسبت به سایر سیستمها دارد و ازطرفی باردهی کابل نسبت به خواباندن کابل بطور مستقیم در زمین کاهش می یابد.

کابل کشی در خارج از پست:کابل کشی به دو صورت کلی زیر می تواند انجام شود:

الف- خواباندن کابل در گودال و کانال

ب- روش زیرزمینی و مجرای کابل خواباندن کابل در گودال و دفن آن در زمین: برای این منظور ابتدا گودالی متناسب با محل حفر شده و بعد از ریختن ماسه نرم در آن، کابل در گودال قرار گرفته و سپس با نصب پوشش حفاظتی متناسب گودال کاملاً پر می شود.

مسیر کابل: قبل از کابل کشی، مسیر کابل بایستی بطور دقیق نقشه برداری و مشخص شود و در طول مدت کابل -کشی این نقشه به همراه فهرست لوازم مورد نیاز در دسترس باشد، تا اطلاعات لازم جهت تشخیص خطا در آینده، و نیز اطلاعات جهت توسعه سیستم در آینده، درآن ثبت گردد.

برای مشخص کردن مسیرکابل بایستی هماهنگیهای لازم با شهرداری، راهنمایی و رانندگی، شرکتهای گاز، آب، مخابرات و سایر شرکتهای مرتبط بعمل آید تا کلیه موانعی که در مسیر وجود دارند مشخص شده و بهترین مسیر انتخاب شود.

برای طرح مسیر کابل تاحد ممکن بایستی از پیاده روها استفاده نمود.

در محلهایی که تعداد کابلهای زیادی عبور می کند و ظرفیت جریان بالایی عبور داده می شود فواصل بیشتری بین کابلها باید در نظر گرفت.

حفر کانال: کانالها باید به صورت کنده شود تا از ریختن خاک به کانال جلوگیری شود و همچنین باید دیوارها از لحاظ استحکام مورد بررسی قرار گیرند و در صورت لزوم جلوگیری از ریزش خاک، کانال مهار شود.

خاکهای برداشته شده باید ۳۰ سانتیمتر بعد از لبه کانال ریخته شود (شکل زیر) تا هرگونه فعالیت آزاد برای خواباندن کابل امکان داشته باشد.

نصب کابل: برای نصب کابلها در داخل کانال خاکی ابتدا بایستی کف کانال کاملاً صاف، تمیز و کوبیده شده باشد، سپس حداقل ۱۰ سانتیمتر ماسه نرم در گودال ریخته شود و کابل بر روی آن خوابانده شود مجدداً روی کابل حداقل ۱۰ سانتیمتر ماسه نرم پوشانده شود.

به منظور حفاظت از کابل یک ردیف آجر به عرض۲۲ سانتیمتر یا یک ردیف بلوک سیمانی بر روی این لایه چیده و سپس یک نوار پلاستیکی خبر دهنده که بر روی آن عبارت “توجه مسیر کابل” نوشته شده است کشیده می شود.

روی این مجموعه تا ارتفاع ۲۰ سانتیمتر سنگریزه و سپس روی آن خاک معمولی ریخته و کوبیده تا فشرده شود.

در مواردی که کابل فشارقوی و ضعیف در یک کانال خاکی زیرزمینی نصب می شود، باید کانال به شکل پله ای (دو مسیر متفاوت) حفر و کابل فشارقوی در بستر پایینی و کابل فشارضعیف در بستر بالایی( مانند شکل فوق) خوابانده شوند.

مفصل بندی: مفصل بندی عبارت است از اتصال طولی کابل در نقطه ای که نیاز به تعمیر دارد و برای بستن مفصل بطورکلی اعمال زیر بایستی صورت گیرد:

۱- اتصال هادیهای کابل

۲- عایق کردن هادیها و مخصوصاً در کابلهای فشارمتوسط، فراهم کردن مجدد تمام لایه های کابل محافظت در مقابل تمام شرایط محیطی

انشعابات برق: انشعاب برق عبارت است از خط سرویس به اضافه وسایل اندازه گیری و حفاظتی که طبق مقررات شرکت (توسط متقاضی یا شرکت) دایر شده و کلاً در مالکیت یا اختیار شرکت می باشد و از نظر سطح ولتاژ به دو قسمت تقسیم می شود.

انشعاب برق فشارضعیف: عبارت است از انشعاب برق تکفاز با ولتاژ مؤثر خط به زمین ۲۲۰ ولت و سه فاز با ولتاژ مؤثر خط به خط ۳۸۰ ولت.

انشعاب برق فشار متوسط: عبارت است از انشعاب برقی با ولتاژ مؤثر خط به خط ۱۱، ۲۰، و یا ۳۳ کیلوولت.

تقسیم بندی انشعابات برق: انشعابات برق از نظر قدرتهای در خواستی و نحوه تغذیه از شبکه به سه گروه به شرح زیر تقسیم می شوند:

الف- قدرتهای درخواستی مجموعاً کمتر از ۳۰ کیلووات: این نوع انشعابات برق معمولاً از شبکه فشارضعیف عمومی تأمین می گردند و به پنج گروه زیر تقسیم می شوند:

۱- انشعاب برق تکفاز ۱۵ آمپر (منحصراً برای انشعاب روستاها)

۲- انشعاب برق تکفاز ۲۵ آمپر

۳- انشعاب برق سه فاز ۱۵ آمپر

۴- انشعاب برق سه فاز ۲۵ آمپر

۵- انشعاب برق ۳۰ کیلووات

ب- قدرتهای درخواستی مجموعاً از ۳۰ تا ۱۰۰ کیلووات: این نوع انشعابات برق اکثراً از پستهای عمومی (هوایی یا زمینی) به صورت سه فاز با ولتاژ ۳۸۰/۲۲۰ تأمین می گردد.

ج- قدرتهای درخواستی از ۱۰۰ کیلووات تا ۲ مگاوات این نوع انشعابات اکثراً از شبکه فشارمتوسط (۱۱، ۲۰، یا ۳۳ کیلوولت) تأمین می گردندو متقاضی ملزم به احداث پست توزیع با نظر شرکت خواهد بود.

د- قدرتهای درخواستی از ۲ تا ۷ مگاوات ولتاژ تحویلی به یک متقاضی تا قدرت ۷ مگاوات با فشارمتوسط و بطور مستقیم از پستهای فوق توزیع تأمین می گردد.

برقراری انشعاب هوایی فشارضعیف از شبکه هوایی عمومی: برقراری انشعاب هوایی از شبکه هوایی مجموعاً تا ۳۰ کیلوولت (۵۰ آمپر سه فاز) مجاز می باشد.

با توجه به جدول روبرو می توان کابل مورد نیاز هر انشعاب را انخاب نمود.

شمای کلی برقراری انشعاب از تیر چوبی یا بتونی در شکل زیر نشمایش داده شده است.

در شکل سمت راست نیز جزئیات برقراری انشعاب از تیر چوبی یا بتونی نشان داده شده است.

نصب فیوز قبل از کنتور و کلید مینیاتوری اتوماتیک حفاظتی و یا کلید اتوماتیک حفاظتی محدودکنند (با توجه به مقررات شرکت ) بعد از کنتور اجباری است.

لوازم انشعاب هوایی فشارضعیف: به منظور برقراری انشعابات هوایی تکفاز ۱۵ و ۲۵ آمپری (در مجموع تا سه رشته انشعاب) و یا یک رشته انشعاب سه فاز ۱۵، ۲۵، و ۵۰ آمپری، لوازم مندرج در ذیل نیاز می باشد.

۱- قلاب و مهره قلاب قابل نصب بر روی تیر سیمانی و یا پایه چوبی.

۲- کلمپ انتهایی برای سیم مهار و یا کلمپ انتهایی برای کابل هوایی برای فواصل خیلی کوتاه.

۳- کلمپ شیاردار مسی یا برنزی.

۴- کابل مهار سرخود یا کابل خودنگهدار و یا سیم مهار به اضافه کابل انشعاب هوایی.

۵- بست کابل از جنس PVC جهت نصب کابل بر روی دیوار، متناسب با اندازه کابل.

۶- کلید مینیاتوری (یا در مناطق گرمسیری فیوز و پایه فیوز) بعد از کنتور برای انشعابات تکفاز و یا کلید اتوماتیک محدودکننده- حفاظتی برای انشعابات سه فاز.

۷- قلاب انتهایی قابل نصب بر روی دیوار یا قلاب صفحه ای و یا براکت (دستک) با توجه به امکانات نصب.

۸- جعبه انشعاب سه و یا شش فیوزه.

۹- پایه کنتور تکفاز و سه فاز.

۱۰- کنتور و وسایل اندازه گیری.

تأمین برق از شبکه عمومی فشارضعیف و پستهای توزیع:

تأمین برق از شبکه فشارضعیف عمومی: در صورتی که تأمین برق از شبکه زمینی فشارضعیف امکان پذیر باشد، چگونگی انجام کار بدین ترتیب خواهد بود که در مسیر کابل از شبکه عمومی تا نقطه تحویل جعبه انشعاب با فیوز و پایه فیوز معادل و یا شالتر توزیع برق بر روی دیوار و یا پیاده رو مشرف به معابر عمومی نصب گردد.

تأمین برق از پستهای عمومی فشارضعیف: در حالتی که تقاضای انشعاب متقاضی از ۱۰۰ کیلووات تجاوز نماید و یا امکان برقراری انشعاب از شبکه عمومی مقدور نگردد، برق مشترک از پست عمومی تا نقطه تحویل بوسیله کابل اختصاصی زمینی تأمین می گردد.

کابل در داخل پست بر روی کلید فیوز یا پایه فیوز تابلوی فشارضعیف یا فیدر اختصاصی بسته شده و نصب فیوز معادل در مسیر کابل ضروری است.

ترانسفورماتور: ترانسفورماتورها امکان اتصال سیستمها در ولتاژهای بهره‌برداری مختلف را فراهم می‌کنند.

بنابراین سطوح ولتاژ را می‌توان در نیروگاه و پستهای انتقال جهت تغذیه خطوط بین منطقه‌ای افزایش داد و سپس در مراحلی تا حد شبکه‌های MV,HV و LV کاهش داد.

شکل صفحه بعد طرح یک ترانسفورماتور HV/MV نمونه را نشان می‌دهد که نمایانگر اجزای اصلی می‌باشد.

این ترانسفورماتورها امکان دارد در داخل تاسیسات سرپوشیده در درون یک ساختمان مناسب به جهت دلایل محیطی، به خصوص در مناطق شهری، نصب شوند.

HV/MV 1- بوشینگ ولتاژ بالا

۲- بوشینگ ولتاژ متوسط

۳- تپ چنجر زیربار

۴- مکانیسم رانش موتوری برای تپ چنجر

۵- کابین کنترل و پایانه

۶- دماسنج روغن

۷- نفس‌کش رطوبت‌گیر

۸- رله آشکار ساز گاز بوخهلتز

۹- نشانگر سطح روغن

۱۰- رادیاتورها

۱۱- پنکه‌ها

۱۲- مخزن انبساط روغن

۱۳- پایانه زمین کردن

بوشینگ: ساختاری که یک هادی را از میان یک پوشش و یا جداره عبور داده و آنرا نسبت به آنها عایق می کند و شامل متعلقات اتصالات به جداره و پوشش نیز می شود.

در سیستم موسوم به توزیع مسکونی زیرزمینی ترانسفورماتورهای MV/LV در اطاقک‌های زیرزمینی خاصی قرار می‌گیرند.

واحدهای با اندازه کوچکتر معمولاً بر روی یک سکوی ساخته شده بین دو یا چهار تیر نصب می‌شوند، ترانسفورماتورهای با کوچکترین اندازه مستقیماً بر روی یک تیر نصب می‌شوند.

اطلاعات بیشتر درباره این ترانسفورماتورهای نصب شده بر روی تیر در بخشهای بعد داده شده است.

هنگامی که راندمان بهره‌برداری تعیین می‌شود، انرژی دریافت شده توسط موتورهائی که روغن ترانسفورماتور را پمپاژ می‌کنند یا هوا را به میان رادیاتورها می‌فرستند، نیز باید در نظر گرفته شود.

هنگامی که ترانسفورماتورهای HV/MV یا MV/LV ساخته شده توسط سازندگان مختلف مطابق مشخصات استاندارد مقایسه می‌شوند، هزینه تبدیل به سرمایه شده تلفات در طول عمر مورد انتظار ترانسفورماتور باید به هزینه سرمایه اضافه شود تا هزینه کلی در طول عمر ترانسفورماتور به دست آید، تا اقتصادی‌ترین انتخاب معین شود.

تکامل ترانسفورماتورهای بهره‌گیرنده از هسته‌های فولادی آمورف امکان دارد به زودی به طرحهای اقتصادی‌ منجر شود و به صورت تجاری در دسترس قرار گیرد.

مواد هسته جدید تا ۷۵ در صد تلفات آهنی را کاهش خواهند داد.

عمر عایقی: هسته‌ها و سیم پیچهای اکثر ترانسفورماتورها در داخل یک تانک پر شده توسط روغن عایق کننده قرار گرفته‌اند.

تلفات ترانسفورماتورها افزایش دمائی را در هسته و سیم پیچها ایجاد می‌کند که به روغن احاطه کننده آنها منتقل می‌شود.

در جائی که روغن توسط جابجایی طبیعی به گردش در می‌آید اینحالت با ON (روغن طبیعی) مشخص می‌شود.

در جائی که گردش روغن با فشار از درون سیم‌پیچها و سپس از طریق رادیاتورهای متصل به محفظه ترانسفورماتور می‌باشد، باOF (روغن تحت فشار) مشخص می‌شود.

هنگامی که قسمتی از روغن تحت فشار به طرف خود سیم پیچها هدایت می‌شود، این حالت باOD (روغن تحت فشار هدایت شده) مشخص می‌شود.

تانک ترانسفورماتور و رادیاتورها در صورتی که مناسب باشند، می‌توانند حرارت را به هوای محیط توسط جابجائی طبیعی (AN) منتقل کنند و یا اینکه رادیاتورها را می‌توان همچنین توسط پنکه‌های عمل کننده توسط موتور، که هوا را به سمت رادیاتورها می‌فرستند، یعنی هوای تحت فشار (AF) خنک کرد.

هر چه انتقال حرارت از سیم پیچهای ترانسفورماتور از طریق روغن به هوای خارج کارآمدتر باشد مقدار نامی بالاتری برای ترکیب سیم پیچهای یک ترانسفورماتور قابل حصول خواهد بود.

به طور نمونه تغییر از یک سیستم خنک کننده ONAN به ONAF و سپس به OFAF می‌تواند بهبودی در ظرفیت توان عبوری به اندازه ۱ ،۵/۱ و ۲ را نتیجه دهد.

بارهای نامتعادل : در شبکه‌های فشارضعیف اکثر وسائل مشترکین تکفاز می‌باشند و بنابراین گرایش دارند که به طورغیر- یکسان بر روی فازهای منبع سه فاز توزیع شوند.

به علاوه، در جایی که فقط منابع تکفاز ایجاد شده‌اند، این امر می‌تواند باعث بارگذاری نامتعادل شود.

کوچکترین ترانسفورماتورهای توزیع (MV/LV) در بعضی کشورها، واحدهای تکفاز می‌باشند.

طرف اولیه ترانسفورماتور توزیع ممکن است بین فاز و زمین یا بین دو فاز خط MVمتصل شود.

بنابراین، ولتاژ و جریان نامتعادل هر دو می‌توانند در مدارهای سه فاز MV ظاهر شوند.

درجه نامتعادلی منتقل شده به سیستم MV همچنین وابسته به ترکیب سیم‌پیچها ترانسفورماتورهای MV/LV می‌باشد، دو نوع از اتصال سیم‌پیچها در ترانسفورماتورهای توزیع سه فاز استفاده می‌شوند: مثلث/ ستاره (Dy) و یا ستاره/ زیگزاک (Yz)

سکوی ترانسفورماتورها: محل سکوی ترانسفورماتور بر روی پایه با توجه به فاصله مناسب ترانسفورماتور از خط جهت نصب کات اوت فیوز و برقگیر و نیز فاصله مناسب ترانسفورماتور از زمین و همچنین محاسبات مکانیکی ناشی از بارگذاری ترانسفورماتور بر روی پایه ها بدست می آید.

جدول زیر مشخصات و ابعاد سکوی ترانسفورماتور برای ترانسفورماتورهای تا قدرت KVA400 با ولتاژ KV20 را نشان می دهد.

در شکل نیز یک ترانس توزیع به همراه سکوی ترانس نشان داده شده است:

انواع تابلوها : تابلوی ایستاده قابل دسترسی از جلو- سلولی- تمام بسته دیواری که خود این تابلو ها می توانند اصلی، نیمه اصلی و فرعی باشند.

تابلوی اصلی: در پست برق و بطرف فشار ضعیف ترانس متصل است.

تابلوی نیمه اصلی: اینگونه تابلوهای برق بلوک ساختمانی یا قسمت مستقلی از مجموعه را توزیع و ازتابلوی اصلی تغذیه می شود.

تابلوی فرعی: برای توزیع و کنترل سیستم برق خاصی مانند موتورخانه، روشنایی و غیره به کار می رود و از تابلوی اصلی تغذیه می شود.

معمولا تابلوهای موتورخانه از نوع ایستاده و بقیه تابلوها از نوع توکار تمام بسته می باشد، در ساختمان لیستی تهیه شده که شامل قطعات مکانیکی و الکتریکی داخلی تابلو می باشد.

این لیست شامل ضخامت ورق، فریم تابلو، روبند، نوع رنگ کاری، جانقشه ای، یرق آلات، نوع تابلو (یک درب، دو درب، نرمال، اضطراری) اسم شرکت سازنده تابلو، اسم تابلو، چراغ سیگنال (رنگ، تعداد، وات، نوع لامپ، فیوز) مشخصات فیوزهای داخل تابلو بعلاوه پایه فیوز، کلید مینیاتوری (تکفاز – سه فاز- ولتاژ قابل تحمل ) رله، کنتاکتور، کلید گردان (با مشخصات کامل ) مشخصات ترمینال، مشخصات شین فاز ، نول، مقره های پشت شین، نوع سیم کشی داخلی تابلو، نوع سیم کشی خط به تابلو، طریقه انتقال سیم در تابلو (ترانکینگ، استفاده از کمربند) استفاده از سیم یک تکه در تابلو، شماره گذاری خطوط روی ترمینال، استفاده از کابلشو.

تمام این عناوین با مشخصات کامل می باشد.

وجود این مشخصات باعث عمر بیشتر تابلو، خطر کمتر و تعویض آسانتر می شود.

وجود سیم ارت در تابلوی برق ضروری و با رنگ سبز می باشد.

خطوط R -S – T به تر تیب با رنگ زرد- قرمز- آبی – سیم نول با رنگ سیاه می باشد.

در بعضی از تابلوها روی درب تابلوها یک سری کلید وجود دارد STRAT- STOP یا یک کلید گردان که برای روشن و خاموش کردن روشنایی و یا موتور به کار می رود.

برای تابلوها دو نوع نقشه می کشند:

۱- رایزر دیاگرام که مکان تابلو در آن قید شده است.

۲- نقشه داخل تابلو (که خطوط، فیوز و کلیدها در آن کشیده شده است).

تابلوها از لحاظ دیگری به انواع زیر تقسیم می شوند:

۱- تابلوهای قدرت و فرمان فلزی

۲- تابلوهای قدرت و فرمان با پوشش فلزی

۳- تابلوهای قدرت و فرمان سلولی

۴- تابلوهای قدرت و فرمان مونتاژ کارخانه

۵- تابلوهای تمام بسته

۶- تابلوهای تمام بسته ایستاده

۷- تابلوهای ایستاده تمام بسته قابل دسترسی و فرمان از جلو

۸- تابلوی ایستاده، تمام بسته، کشوئی تابلوی ۳۳ کیلو ولت تابلوی ۲۰ کیلو ولت ۲۲۵ ۲۲۰ ارتفاع حداکثر(سانتی متر) ۱۶۰ ۱۴۰ عرض حداکثر(سانتی متر) ۱۶۰ ۱۴۰ عمق حداکثر (سانتی متر) به عنوان مثال ابعاد تابلوی فشار متوسط تمام بسته قابل دسترسی از جلو به صورت زیر است:

تابلوهای فشارضعیف: توزیع برق فشارضعیف شبکه مشترکین پست، همچنین تامین روشنائی عمومی معابر و خیابانها، بعلاوه تغذیه تابلوی کوچک روشنائی، پریز و هواکش برقی داخل پست توسط تابلوهای فشارضعیف انجام می گیرد.

تابلوهای فشارضعیف پستهای زمینی شامل بخشهای اصلی بشرح زیر هستند:

۱- سلول ورودی، شامل کلید اتوماتیک ورودی و دستگاههای اندازه گیری جریان و ولتاژ.

۲- سلول روشنائی معابر،شامل مدارهای خروجی روشنائی خیابانها و کنتور اندازه گیری آن.

۳- سلول (یا سلولهای) خروجی، شامل مدارهای خروجی مصرف کننده و مشترکین.

تعداد مدارهای خروجی شبکه مصرف کننده بر حسب ظرفیت ترانسفورماتور و نیاز محل، بین ۵ تا ۱۰ مدار خروجی می باشد.

سلول مربوط به روشنائی معابر در تابلوهای فشارضعیف می باید بصورت مستقل و قابل باز کردن از باقی سلولها درنظر گرفته شود و اتصال آن به سایر سلولها از طریق اتصال شینه ها مسی انجام گیرد.

قطع و وصل کنتاکتور مدار اصلی روشنائی معابر توسط یک فتوسل صورت می پذیرد.

این فتوسل در محل مناسبی روی دیوار بیرونی پست نصب می شود.

ابعاد تابلوهای فشارضعیف ممکن است اندکی متفاوت باشند و بر حسب ظرفیت کلید اصلی تابلو تغییر نمایند.

ابعاد در نظر گرفته شده دراین استاندارد برای سلولهای فشارضعیف (طول×ارتفاع) طبق مشخصات سازندگان معتبر داخلی برابر ۸۰۰×۲۲۰۰ میلیمتر و عمق آنها نیز ۸۰۰ میلیمتر در نظر گرفته شده است که برای کلیدهای کوچکتر از ۲۰۰۰ آمپر می تواند تا ۶۰۰ میلیمتر برسد.

انواع پایه ها(تیرها):

۱- پایه چوبی : این نوع پایه برای شبکه های فشار ضعیف و فشار متوسط تا اسپان (۱۰۰) متر مناسب می باشد و معمولاً در کشورهایی که چوب فراوان باشد ، مقرون به صرف خواهد بود.

سهولت در حمل و نقل و نصب به علت سبکی وزنشان مخصوصاً در مسیرهای ناهموار کوهستانی ، یکی دیگر از مزیت های پایه های چوبی نسبت به سایر پایه ها می باشد.

از معایب پایه های چوبی پوسیدگی آنها مخصوصاً در نقاط مرطوب را می توان نام برد.

برای جلوگیری از پوسیدگی و نفوذ رطوبت معمولاً پایه ها را با روغنهای مخصوص آغشته و اشباع می کنند ، پایه های چوبی را اگر از درخت کاج که دارای استحکام زیادی می باشد ، انتخاب می نمایندو مع الوصف نمی توان نیروهای کششی زیادی را به آنها اعمال نمود.

بطور متوسط نیروی کششی که هر پایه ی چوبی می توان تحمل کند (۳۰۰) کیلوگرم در نظر گرفته می شود.

۲- پایه بتونی : این پایه ها به خاطر آرماتورهایی که در داخلشان است ، برخلاف پایه های چوبی می توانند دارای استحکام زیاد می باشند.

پایه های بتونی برای تحمل کشش های مختلف ساخته می شوند.

امروزه پایه های بتونی برای کشش های (۱۲۰۰-۱۰۰۰-۸۰۰-۶۰۰-۴۰۰-۲۰۰) کیلوگرم و برای ارتفاعهای (۱۴-۱۲-۱۰-۹-۸-۷) متر را می توان در بازارهای ایران تهیه نمود.

بنابراین وقتی گفته می شود پایه (۱۲-۱۰۰۰) یعنی پایه ای که ارتفاعش (۱۲) متر است و می تواند نیروی کششی تا (۱۰۰۰) کیلوگرم ناشی از سیم ها را تحمل نماید.

پایه های بتونی برای نقاط مرطوب به مراتب مناسب تر از پایه های چوبی می باشند.

عمر این پایه ها نسبتاً زیاد می باشد اگرچه هزینه نگهداری ندارند ، ولی به علت سنگینی هزینه ی حمل و نقل و نصب آنها زیاد می گردد و عموماً برای نصب احتیاج به جرثقیل خواهد داشت.

۳- پایه های فولادی : پایه ی فولادی نسبت به پایه چوبی این مزیت را دارد که اولاً در معرض حمله ی حشراتی مثل موریانه و نیز تحت تأثیر عوامل جوی مثل رطوبت قرار نمی گیرد.

ثانیاً استحکام بیشتری می تواند داشته باشد.

پایه فولادی نسبت به پایه بتونی این مزیت را دارد که ارتفاعش را به هر میزانی که مورد نیاز باشد ، می توان سفارش داد.

مثلاً هنگام عبور خطوط هوایی الکتریکی از حریم راه آهن ، چون فاصله ی آزاد سیم ها مطابق استاندارد باید بزرگترین را دارا باشند ، لذا در طرفین خطوط راه آهن پایه های فولادی نصب می شوند.

همچنین قابلیت انعطاف پذیری پایه ی فولادی بیشتر از پایه ی چوبی و پایه ی بتونی می باشد ، البته بهتر است که جهت بالا بردن عمر پایه های فولادی فلز مصرف شده به صورت گالوانیزه باشدو ضمناً از رنگ آمیزی نیز دریغ نشود.

مهار و انواع آن:

موارد کاربرد: برای حفظ پایداری مکانیکی در طول خط باید پایه به نوعی باشد که قدرت تحمل نیروهای وارد بر آن را داشته باشد.

گاهی پایه ها قدرت تحمل نیروهای وارد برآنها را ندارند و یا محل نصب به گونه ای است که قدرت تحمل پایه در برابر نیروهای وارد بر آن کم می شود(مثلاً زمین شیبدار، زمین باتلاق و . . . )دراین گونه موارد از مهار استفاده می شود.

انواع مهار: انواع مهار از نظر نحوه نصب و محل استفاده عبارتند از :

۱-مهار ساده یا معمولی: این نوع مهار برای مقابله با نیروی برآیند کشش سیم وارد بر پایه در ابتدا، انتها، زوایا، سرپیچها و سر انشعابات خطوط استفاده می شود.

۲-مهار اسپن(تیر به تیر):از این نوع مهار برای جاهایی که فاصله کافی برای نصب مهار معمولی در پشت تیر نباشد استفاده می شود.

۳-مهار پیاده رویی(زانویی): از این نوع مهار در جایی استفاده می شود که فاصله ای بیش از یکی دو متر در پشت تیر جهت نصب مهار موجود نباشد.

۴-مهار مرکب: برای استحکام بیشتر مهار می توان از این سیستم استفاده نمود که درواقع ترکیبی از مهار اسپن و مهار ساده می باشد.

۵-مهار سر: این نوع مهار شبیه مهار اسپن است با این تفاوت که جای نصب تیر مهار از تیرهای خط جهت نگهداری یکدیگر استفاده می شود.

کراس آرم: برای نگهداری سیم های هوایی روی پایه ها ، همچنین جهت دور نگه داشتن سیم های هر فاز از فازهای دیگر و بالاخره جهت رعایت فواصل استاندارد مقره ها (در نتیجه هادی های هر فاز) از کراس آرم استفاده می شود.

کراس آرم بر حسب موارد استفاده شان می توانند چوبی یا آهنی (نبشی تا ناودانی) ساخته شوند.

انواع کراس آرم:

۱- کراس آرم افقی: طول این کراس آرم ۵/۱ است.

(مطابق شکل) کاربرد این کراس آرم با توجه به قابلیت تحمل فلش زیادو همچنین اسپنهای بالا در مسیرهای طولانی که مشکل حریم وجود ندارد استفاده می شود.

۲- کراس آرم جناقی: این کراس آرم نسبت به کراس آرم ۵/۱ متری فلش الکتریکی بیشتر را می تواند تحمل کند و همچنین از نظر مشکل حریم مناسبتر است.

اما از نظر مکانیکی اسپنهای کوتاهتری را می تواند تحمل کند.

۳- کراس آرم پرچمی: این کراس آرم برای مناطقی که مشکل حریم دارند مناسب است، با رعایت فاصله مجاز محور تیر تا دیوار این کراس آرم نسبت به کراس آرم ۲ متری L شکل قابلیت تحمل فلش الکتریکی بیشتری را دارد. (مطابق شکل)

۴- کراس آرم ۲ متری L شکل: این کراس آرم برای مناطقی که مشکل حریم وجود دارد مناسب است. با رعایت اینکه فاصله محور تیر تا دیوار نباید از ۵/۱ متر کمتر باشد. (مطابق شکل)

مقره ها: در شبکه های توزیع برق مانند خطوط انتقال، به تجهیزاتی نیاز است که بتوانند نقش عایقی و جداسازی قسمتهای تحت ولتاژ را از یکدیگر قسمتها داشته باشند.

طبق تعریف مقره به وسیله یا آلتی گفته می شود که دارای مقاومت الکتریکی بالایی بوده و بین هادی های برقدار و سازه های نگه دارنده قرار می گیرند.

مقره علاوه بر عایق نمودن هادی نسبت به پابه ( و همچنین نسبت به زمین) ارتباط مکانیکی هادی و زمین را نیز تشکیل می دهد.

به عبارتی مقره ها دارای دو کاربرد مکانیکی و الکتریکی می باشند.

از نظر مکانیکی باید استقامت مکانیکی لازم برای نگاه داشتن سیم هوایی و تحمل نیروهای وارده از طرف آن را داشته باشند و از نظر الکتریکی از نشت جریان الکتریکی از خط به سمت پایه ها جلوگیری نمایند.

مقره ها چهار ویژگی و وظیفه عمده دارند:

الف) وظیفه اصلی مقره ها، ایزوله کردن هادی از بدنه کنسول و پایه می باشد. این مقره ها، باید بتوانند بدون داشتن جریان نشتی، مشخصات الکتریکی لازم برای تحمل بیشترین ولتاژهادی و سایر ولتاژهای اضافی تحت شرایط مختلف را داشته باشند. این ویژگی ها به عنوان (خواص الکتریکی مقره ها) عبارتند از:

۱- مقاومت الکتریکی حجمی و سطحی بالا

۲- مقاومت در برابر سوراخ شدن توسط شوک حرارتی در اثر عبور جریان الکتریکی فشار قوی.

۳- مقاومت زیاد در مسیر.

۴-عدم تشکیل خود القایی.

ب) وظیفه دیگر مقره ها، تحمل نیروهای مکانیکی حاصل از وزن هادی ها، و نیروهای اعمالی ناشی از باد و یخ می باشد که در هر شرایطی، فاصله هادی از بدنه و بازوی پایه، نباید از مقادیر مجاز کمتر باشد.

این ویژگی ها به عنوان (خواص مکانیکی مقره) نامیده میشوند.

انواع مقره ها: انواع مختلف مقره ها در خطوط انتقال و یا دیگر تأسیسات باز یا سرپوشیده مورد استفاده قرار می گیرند اما در اینجا مقره های مناسب برای استفاده در خطوط توزیع (۱۱،۲۰،۳۳ کیلوولت) و همچنین فشارضعیف مورد بررسی واقع شده و مشخصات فنی آنها ارائه می گردد.

مقره های مورد نظر عبارتنداز: مقره های سوزنی یا میخی، بشقابی، ثابت، چرخشی، مهار.

۱- مقره های سوزنی (میخی): مقره های سوزنی جزء قدیمیترین طرحهای مقره می باشند و طی سالها کاربرد از نقطه نظر الکتریکی و مکانیکی تحولات و پیشرفتهایی در طراحی آنها صورت پذیرفته است.

از این مقره ها در پایه های میانی خطوط هوایی استفاده می شود.

مقره های سوزنی مورد استفاده تا میزان ۱۱ کیلوولت معمولاً از یک قسمت یا قطعه تشکیل یافته اند، اما در سطح ولتاژ بالاتر این مقره ها از دو یا سه قطعه تشکیل می گردند که توسط سیمان مخصوص به همدیگر چسبیده می شوند.

در مجموع مقره های سوزنی امروزی قابل اطمینان بوده و به ندرت در طول عمر مفیدشان ترکهای شدید در آنها مشاهده می شود.

۲- مقره های بشقابی: این نوع مقره ها در خطوط انتقال فشار قوی و فوق توزیع و ولتاژ متوسط به کار می روند.

در خطوط ولتاژ متوسط در مواردی که به هر علتی نیروی استقامت مکانیکی مقره باید از حدود نرمال و متعارف باشد (در پایه های کششی یا انتهایی، زاویه ای، اسپنهای بزرگ و یا استفاده از سیمهای سنگین) این نوع مقره ها مورد استفاده واقع می شوند.

از مزایای این نوع مقره ها این است که چنانچه مقره دچار شکست الکتریکی شود، اجزاء چینی هادی را رها نمی کنند و سیم هادی به زمین نمی افتد.

بنابراین در اسپنهای عبوری از جاده ها و نقاط حساس توصیه می شود که که از این نوع مقره استفاده گردد. (شکل فوق)

۳- مقره های اتکایی: این مقره ها به صورت عمودی یا افقی نصب می شوند و نیاز به کراس آرم و بریس ندارند.

آنها به شکل استوانه ای چینی توپر یا توخالی ساخته می شوند.

این مقره ها معمولاً در محلهایی که به فاصله خزشی زیاد نیاز می باشد، استفاده می گردد.

کاربرد این مقره ها هم اکنون در شبکه توزیع بسیار محدود است.

شکل صفحه قبل سه نوع مقره اتکایی را نشان می دهد.

۴-مقره های چرخی یا قرقره ای: این مقره ها در خطوط توزیع فشارضعیف هوایی کاربرد دارد و جهت عبور سیم مورد استفاده قرار می گیرد. دو نوع مقره چرخی تک شیاره و دو شیاره فشار ضعیف در شکل زیر آمده است.

۵-مقره مهار: این مقره ها در مسیر سیمهای مهار پایه ها خطوط مورد استفاده قرار می گیرند و قسمت پایین سیم مهار را از قسمت بالایی آن عایق می کنند تا ایمنی جان افراد در پای مهار به خطر نیفتد.

همچنین با عایق نمودن قسمت بالایی سیم مهار از زمین ایمنی جان سیمبان را در هنگام کار روی تیر تأمین می نماید.

سیستم زمین:

الکترود زمین: هادی ای است که به طور عمد به زمین وصل شده است و ممکن است به صورت مستقیم یا از طریق وسیله ای که محدودکننده جریان بوده ولی قابل قطع نیست، اجرا شده باشد.

مقاومت زمین: مقاومت الکتریکی موجود بین ترمینال الکترود زمین و جرم کلی زمین است.

هادی زمین- هادی اتصال زمین: هادی ای است که برای وصل تجهیزات یا سیم کشی به هادی زمین شده یا الکترود زمین از آن استفاده می شود.

در انواع مختلف سیستمهای الکتریکی، وصل قسمتهایی از سیستم و بدنه های لوازم الکتریکی به جرم کلی زمین از دو دیدگاه مورد توجه می باشد:

۱- حفظ عایقبندی و تامین صحت کار لوازم و دستگاههای الکتریکی و محدود کردن اضافه ولتاژها و کمک به کار صحیح لوازم مدارها به قطع مدارهای معیوب.

به این اتصال زمین،اتصال عملیاتی یا اتصال زمین سیستم گویند.

۲- ایجاد ایمنی برای افرادی که بنابر وظیفه شغلی در تماس با تجهیزات سیستمهای الکتریکی می باشند از یک طرف و افراد جامعه که مصرف کننده نهایی انرژی برق می باشند و محدود کردن خطر آتش سوزی از راه قطع سریع مدار معیوب ازطرف دیگر به کمک وصل بدنه های هادی به هادی خنثی یا زمین.

به این اتصال زمین، اتصال زمین ایمنی یا حفاظتی گویند.

در فشار ضعیف سه نوع سیستم نیرو معمول می باشد:

۱- سیستم TN که ممکن است در سه گونه مختلف باشد: الف: TN-C-S ب: TN-S ج: TN-C 2-

۲-سیستم TT

۳- سیستم IT

حرف اول سمت چپ مشخص کننده رابطه سیستم با زمین است:

T- یک نقطه از سیستم مستقیما” به زمین وصل است (معمولا” نقطه خنثی)

I- قسمتهای برقدار سیستم نسبت به زمین عایقند یا یک نقطه از سیستم از طریق یک امپدانس به زمین وصل است.

حرف دوم از سمت چپ مشخص کننده رابطه بدنه های هادی تأسیسات با زمین است:

N- بدنه های هادی از نظر الکتریکی مستقیماً به نقطه زمین شده نیرو وصل می شوند.

T- بدنه های هادی از نظر الکتریکی مستقیماً و مستقل از اتصال زمین سیستم نیرو به زمین وصل می شوند.

به عنوان مثال سیستم TN-S را در شکل صفحه قبل می بینیم:

سیستم منتخب: همه سیستمهای فشارضعیف و شبکه های عمومی فشارضعیف در ایران باید با اتصال مستقیم به زمین و اتصال بدنه های هادی تجهیزات الکتریکی به (TN) نقطه خنثی اجرا شوند.

تا نقطه تحویل نیرو به مشترک (سرویس مشترک) در این سیستم، از (PEN) نقطه خنثی و زمین، استفاده می شود.

قسمتهای اصلی اداره برق :

۱) توسعه احداث و نوسازی

۲) نگهداری و تعمیرات شبکه

۳) اتفاقات شبکه

۴) روشنایی معابر

۱- توسعه احداث و نوسازی :

گزارش کار از نحوه ی برقرسانی : شهرک ، روستا ، چاه کشاورزی ، مصارف صنعتی و تولیدی … که کار اداره جهت برقرسانی مراحلی را طی می نماید.

که هر کدام به تفسیر و نحوه ی انجام کارهای اجرایی توضیح داده می شود.

۱- در خواست برق از طرف مشتری : (عمومی ، کشاورزی ، تجاری ، تولیدی ، خانگی) سه فاز یا تک فاز – آمپر (۳۲ – ۲۵ – ۱۶)

۲- بازدید از محل توسط اداره طراحی : بعد از بازدید از محل مورد نظر توسط اداره برق و تکمیل دستور کار و کروکی یعنی : هزینه طول خط ، وسایل مورد نیاز و اعلام به حسابداری و بعد از تصویب توسط مرکز و اعلام به اداره ی نوسازی جهت انجام عملیات اجرایی.

۳- نشانه کردن چاله تیرها (۲۰ kv) : که کندن چاله ها و عمق آنها بستگی به نوع و اندازه (ارتفاع) تیرها بستگی دارد.

۱/. ارتفاع تیر به اضافه ۶۰ سانتی متر (۱/.*۰۱۲۰) + ۶۰ = ۱۸۰ یعنی باید چاله تیر ۱۲ متری حداقل ۱۸۰ سانتی متر عمق داشته باشد.

۴- نصب تیرها (۲۰ kv) : نصب تیرهای بتونی توسط جرثقیل و تریلی به محل حمل شده و توسط جرثقیل نصب می شوند.

البته تیرهای چوبی در منماطق صعب العبور را باید به وسیله ی نیروهای انسانی نصب شوند.

۵- پر کردن چاله ها : پر کردن چاله ها از سنگ ها و کوبیدن آنها تا حدی که تمامی سنگ ها تا آخرین درجه ممکن محکم شوند و در نهایت چاله های تیرهای بتونی را شفته ریزی می نمایند.

۶- نصب یراق آلات (۲۰ kv) : بعد از خشک و محکم شدن فونداسیون تیرها ، یراق آلات بر روی تیرها نصب می شوند.

با مهار تیر اول خط و نصب کات اوت در انشعاب اول خط سیم کشی شروع می شود.

سیم روی قرقره را بوسیله ی جرثقیل بند کرده و سیم را زیر خط یا تیرها می کشیم و با کلاپ طپانچه ای شکل به سیم آنرا به مقره و سطی آویزان نموده و سیم را روی مقره های سوزنی تیرهای دیگر قرار داده و در تیر کششی بعدی.

سیمبانها به وسیله دستگاهی بنام تیفور سیمها را به صورت استاندارد یعنی تنظیم شکم (فلش) محکم کرده و به وسیله ی کلاپ طپانچه ای شکل به مقره تیر کششی وصل می نمایند.

تیرها بعدی تا پایان خط به همین صورت ادامه دارد.

سیمهای روی ترانس را به سه برقگیر وصل می کنند و از روی برقگیرها به ورودی کات اوت ها و از خروجی کات اوت ها به بوشینگ های فشارقوی ترانس و از آنجا به وسیله کابلشوهای می بندد

۲- نگهداری و تعمیرات شبکه : این گروه متشکل از یک اکیپ سه نفره یک نفر سمیبان راننده (سرپرست) و دو نفر سیمبان تشکیل شده است.

این گروه طبق برنامه زمانبندی عمل می کنند.

بعد از بازدید از تجهیزات شبکه هوایی و زمین و چک لیست های مربوط پر شده و به مسئول تعمیرات رسیده و گروه تعمیرات معایب شبکه را برطرف کرده و تعمیرات پیشگیرانه در شبکه را انجام می دهند.

از کارهای این گروه تعویض مقره های شکسته ، راست نمودن تیرهای کج ، ریگلاج نمودن سیم ها و … . این گروه طبق برنامه ی از پیش تعیین شده یعنی برنامه ی زمانبندی فیوزهای ۲۰ kv پیش می روند.

در فشار ضعیف جابجایی تیرها ، ریگلاج نمودن سیم ها و کلیه تجهیزات فشار ضعیف هوایی و زمینی که نیاز به تعمیر داشته باشند انجام می دهند.

۳- اتفاقات شبکه : این گروه از سه شیفت عملیاتی تشکیل شده است.

هر شیفت از یک نفر تافنچی و یک نفر راننده و یک نفر سیمبان و یک نفر سیمبان دیگر که به صورت رزرو در اتفاقات اماده رفع خاموشی کلیه پست ها و خطوط ۲۰ kv هوایی و زمینی و همچنین کلیه پست های فشار ضعیف ۴۰۰ v خطوط زمینی و هوایی می باشند.

یک نفر تکنسین در هر شیفت به عنوان عملیات انجام وظیفه می نماید.

نحوه ی انجام وظیفه شیفت عملیات : مشترک بدون برق شده بعد از تماس با اتفاقات بعد از اطلاعات پست مورد نظر به تلفنچی و ضبط و درج اطلاعات مربوط به خاموشی در سیستم رایانه ای و اطلاع به تکنسین و سپس اکیپ عملیات به محل مورد نظر اعزام شده و برای برقرار کردن هر چه سریعتر مشترک تلاش می کنند.

(قسمت اجرایی اداره ی برق را می توان جزو زحمتکش ترین افراد این ادراه و حتی سایر ادارات دانست)

۴- روشنایی معابر : بعد از طراحی مسیر روشنایی و همچنین اندازه گیری نور مورد نیاز ارتفاع پایه ها مشخص شده و مقدار لومن (واحد روشنایی) مورد نیاز مشخص می شود و بعد از آماده کردن دستور کار تأمین اعتبار گردیده و کارهای اجرایی تحویل نوسازی داده می شود.

شروع عملیات اجرایی : کندن چاله هایی به عمق ۱۲۰ سانتی متری برای پایه های فلزی و کندن کانالها تا حدود ۸۰ سانتی متر و بعد از کامل کردن فوانداسیون ها که معمولاً از چهار میله آجدار به قطر ۳۲ – ۲۴ میلی متری تشکیل شده است و بعد از شفته ریزی و خشک کردن فونداسیون پایه ها توسط جرثقیل و محکم کردن مهره ها در میله های آجدار.

بعد از بستن مهرها نوبت به بستن بازوهای چراغ می رسد و بعد از آن کاسه چراغها را نصب می کنند.

کابل های چراغ را تا پایین پایه کابل کشی می کنند. معمولاً از لامپ های بخار، جیوه یا سدیمی استفاده می شود.

توان مصرفی لامپ ها معمولاً ۲۵۰w – ۱۲۵w – ۷۰w استفاده می شود.

کابل کشی کانالهای روشنایی معمولاً با کابل های با سطح مقطع ۱۶ ۱۴ mm و کابل های داخلی پایه های فلزی را با کابلهای ۵/۲ یا ۴/۵ میلی متری (سطح مقطع) کابل کشی می نمایند.

منبع:electrotecnic-asp.blogfa.com