مقدمه:

تریستور یک semiconductor چهار لایه است که از چهار لایه متناوب P و N تشکیل شده است .

تریستور معمولا دارای سه الکترود می باشد :

آند ،

کاتد،

و یک ورودی ( الکترود کنترل گر).

تریستورها دارای انواع مختلفی می باشند اما یک ویژگی مشترک دارند و آن وجود سویچی است که به عنوان یک مدار باز عمل می کند .

رایج ترین نوع تریستور نوع سیلیکونی آن می باشد (SCR) ) silicon-controlled rectifier .

هنگامی که کاتد نسبت به آند دارای بار منفی میباشد تازمانی که یک پالس به سمت ورودی نرود جریان برقرار نمیشود.

در این زمان است که تریستور شروع به کار می کند و تازمانیکه ولتاژ میان آند و کاتد تا سطح معینی کاهش پیدا کند به کار خود ادامه می دهد .

تریستور ها در کنترل گر های سرعت موتور ، light dimmers ،سیستم های کنترل کننده سطح فشارو تنظیم کننده های سطح مایعات به کار برده می شود.

طرز کار تریستور:

تریستور مشابه رله عمل می‌کند.

همانگونه که در رله‌ با اعمال ولتاژ به سیم‌پیچ، کنتاکتِ بازِ رله بسته می‌شود،

در تریستور نیز با اعمال ولتاژ به پایه‌های کاتد و گِیت، جریان بین پایه‌های آند و کاتد برقرار می‌شود.

از تفاوت‌های تریستور و رله این است که رله یک کلید الکترومکانیکی است اما تریستور یک کلید الکترونیکی که صدا و جرقه تولید نمی‌کند.

از طرف دیگر تریستور یک کلید یک‌جهته است و جریان در آن همیشه از آند به کاتد برقرار می‌شود.

اگر بخواهیم جریان دوطرفه داشته باشیم باید دو تریستور را، یکی برعکس دیگری، با هم موازی کنیم.

تفاوت دیگر تریستور و رله در این است که بر خلاف رله‌ها که با قطع ولتاژ سیم‌پیچ، رله خاموش می‌شود، تریستور با قطع ولتاژ گیت خاموش نخواهد شد و باید آن را خاموش کرد.

انواع تریستور:

۱- تریستور کنترل شونده MOS

۲- تریستورها هدایت معکوس(RCT)

۳- تریستور خاموش شونده با گیت (Gate-turn-off tryristor)

۴- تریستورهای دوجهته یا تریاک(TRIAC)

۵- تریستورهای کلید زنی سریع(SCR)

۶- تریستورهای کنترل فاز(SCR)

۷- تریستورهای القا استاتیک

۸- تریستورهای کنترل شونده FET

۹- یکسو کننده های کنترل شده سیلیکونی فعال شونده با نور