سیستم های تغذیه و آرایش اتصال به زمین در شبکه های فشار ضعیف به پنج گونه تقسیم می شوند:

۱-سیستم TN-C

۲-سیستم TN-S

۳-سیستم TN-C-S

۴-سیستم TT

۵-سیستم IT

حروف اول و دوم به آرایش منبع و حروف دیگر به آرایش نول تجهیز الکتریکی و هادی حفاظتی اشاره دارند.

در این علائم اختصاری حرف T مخفف Terra به معنای زمین در زبان فرانسه است.

این علامت نشان می دهد یک نقطه از سیستم مستقیما زمین وصل است .

در زمین الکتریکی معمولا نقطه ستاره سیم پیچ ثانویه ترانسفورماتور و در زمین حفاظتی ، الکترود اختصاصی مشترک در نظر گرفته می شود .

صاعقه گیر آذرخش

سیستم PEN به سه قسمت زیر تقسیم می شود:

۱-هادی حفاظتی TNC

۲-هادی حفاظتی TNS . N,PE جدا باشد.

۳-هادی حفاظتی TNC-S . N,PE ابتدا مشترک ، سپس جدا می شوند.

نکته: سیستم شبکه برق ایران TN می باشد.

صاعقه گیر آذرخش

سیستم TN-C

یک سیستم TN-C شامل یک منبع سه فاز و یک تجهیز الکتریکی سه فاز با سه خط هادی و یک هادی ترکیبی نول و حفاظتی است.

نقطه ستاره(یا در حالت تکفاز یک نول) منبع از طریق یک الکترود زمین امپدانس کم، به جرمی کلی زمین، ارت شده است.

این نکته دارای اهمیت است که در یک سیستم TN-C، نول و هادی زمین حفاظتی در محل منبع ولتاژ و در محل تأسیسات الکتریکی، با هم یکی شده اند.

به عبارت دیگر، PEN، CNE در کل سیستم در هم ادغام شده اند و قطعات سر راه هادی تأسیسات به وسیله همین هادی دارای یک مسیر برگشت به سمت منبع هستند.

این هادی یک مسیر برگشت را برای جریان هادی نول در شرایط معمولی و همچنین جریان عیب زمین را در طول مدت زمان پیدا شدن عیب در مدار خط ولتاژ به زمین فراهم می کند.

صاعقه گیر آذرخش

سیستم TN-S

یک سیستم TN-S شامل یک منبع تکی سه فاز و یک تأسیسات الکتریکی سه فاز چهار سیمه و یک هادی حفاظتی است.

نقطه ستاره منبع از طریق الکترود زمین با امپدانس کم به جرم کلی زمین، ارت می شود.

در یک منبع تک فاز نیز سیم نول منبع به طور مشابهی ارت می شود.

این نکته مهم است که در یک سیستم TN-S، عملیات مربوط به هادی نول و هادی حفاظتی زمین هم در قسمت منبع و هم در قسمت تأسیسات جدا از هم هستند.

صاعقه گیر آذرخش

سیستم TN-C-S

یک سیستم TN-C-S شامل یک منبع سه فاز و یک تأسیسات الکتریکی سه فاز با سه خط سیم(هادی های سه فاز) و یک هادی حفاظتی و نول ترکیب شده در قسمت تغذیه نشان داده شده است.

نقطه ستاره منبع از طریق یک الکترود زمین کم امپدانس به جرم زمین، ارت شده است. در یک منبع تک فاز، نول منبع نیز به طریق مشابهی ارت می شود.

این نکته دارای اهمیت است که در یک سیستم TN-C-S، کارهای مربوط به نول و هادی حفاظتی در تغذیه توسط یک سیم و در قسمت تأسیسات توسط دو سیم جداگانه انجام می شود.

صاعقه گیر آذرخش

سیستم TT

در این علائم اختصاری حرف T مخفف Terra به معنای زمین در زبان فرانسه است و نشان می دهد یک نقطه از سیستم مستقیما زمین وصل است.

در زمین الکتریکی معمولا نقطه ستاره سیم پیچ ثانویه ترانسفورماتور و در زمین حفاظتی الکترود اختصاصی مشترک.

بنابراین سیستم TT به معنای وجود دو چاه ارت مجزا برای زمین الکتریکی و زمین حفاظتی است که ارتباطی هم با یکدیگر ندارند.

چنانکه ملاحظه می شود در سیستم TT شبکه و تاسیسات دارای دو زمین مجزا از یکدیگر هستند.

به طوری که نقطه صفر ستاره ترانس مستقیما به زمین وصل میشود (زمین الکتریکی).

یک سیم از آن برای استفاده نقطه خنثی (سیم نول) به خارج هدایت می گردد.

بدنه دستگاه ها و وسایل الکتریکی به میله زمین دیگری (زمین حفاظتی ارت) وصل میشوند.

بنابراین سیستم TT به معنای وجود دو چاه ارت مجزا برای زمین الکتریکی و زمین حفاظتی است که ارتباطی هم با یکدیگر ندارند.

چنانکه ملاحظه می شود در سیستم TT شبکه و تاسیسات دارای دو زمین مجزا از یکدیگر هستند.

به طوری که نقطه صفر ستاره ترانس مستقیما به زمین وصل میشود (زمین الکتریکی) .

یک سیم از آن برای استفاده نقطه خنثی (سیم نول) به خارج هدایت می گردد.

بدنه دستگاه ها و وسایل الکتریکی به میله زمین دیگری (زمین حفاظتی ارت) وصل میشوند.

یک سیستم TT شامل یک منبع سه فاز تکین و یک تآسیسات برقی سه فاز با سه هادی خط ولتاژ(هادی های سه فاز) و یک هادی نول است.

نقطه ستاره منبع از طریق یک الکترود زمین با امپدانس کم، به جرم کلی زمین، ارت شده است.

در یک منبع تک فاز، نول منبع به طریق مشابهی ارت می شود.

صاعقه گیر آذرخش

در این سیستم نیرو یا منبع انرژی در یک نقطه ارت می گردد و هر یک از قسمت های فلزی از تجهیزات در دسترس به طور محلی ارت می گردد.

استفاده از این سیستم جز در موارد خاص استفاده نمی شود و نیاز به تجهیزات قوی دارد.در بیمارستان ها از این سیستم استفاده می شود.

صاعقه گیر آذرخش

سیستم IT

این سیستم شامل یک منبع سه فاز و یک سیستم سه فاز سه سیم(هادی های سه فاز) و یک هادی نول می باشد.

نقطه ستاره منبع از طریق یک الکترود زمین با امپدانس کم، به جرم کلی زمین از طریق امپدانس زمین ، ارت شده است.

در یک منبع تک فاز، نول منبع به طریق مشابهی ارت می شود.

چون در یک سیستم IT، منبع به طور مستقیم زمین نمی شود،

چنین سیستم ولتاژ پایینی را نمی توان در شبکه های توزیع عمومی مورد استفاده قرار داد.

معایب IT

بهره برداری پیچیده و حفاظت گران

برای خطای دوم ایمن نیست

تجهیزات در این سیستم گران

مزایای IT

جریان اتصال کوتاه پایین به دلیل باز گذاشتن نقطه خنثی IS_C محدود شده است.

ریسک آتش سوزی و برق گرفتگی برای خطای اول پایین می باشد.

بروز خطا باعث بی برق شدن نمی شود.