صاعقه گیر اکتیو آذرخش

همانگونه که می دانید از خطوط انتقال نیرو به منظور انتقال سیکنالهای مختلف نظی:

سیگنال اندازه گیری و کنترل از راه دور ،

مکالمات تلفنی

و سیگنالهای حفاظت جهت ارسال و دریافت فرمان از پستهای دیگر نیز استفاده می شود .

جهت جلوگیری از تداخل این سیگنالها که معمولاً دارای فرکانس بالا می باشند و همچنین به منظور جلوگیری از انتقال سیگنال به قسمتهای دیگر و امکان ایجاد عملکرد صحیح از موجگیر و یا تله موج استفاده می شود .

موج گیر بطور سری در انتهای خطوط انتقال نیرو و بین نقطه اتصال خازن کوپلاژ و نقطه ورودی کابل به پست قرار می گیرد.

این قسمت اساساً یک مدار رزونانس است که باید فرکانس فشار قوی (HZ 50) را با حداقل تضعیف عبور دهد و در مقابل فرکانس Plc (500 – ۳۰ کیلو هرتز ) تضعیف زیاد داشته باشد .

انتقال سیگنالها با استفاده از ترانسفورماتورهای ولتاژ که بر روی ثانویه آن وسایل کوپلاژ تعبیه شده صورت می گیرد.

بنابراین لاین تراپ در مقابل فرکانس کاریر دارای امپدانس ثابت بنام امپدانس مینیمم موجگیر می باشد.

که در امپدانس فوق موجگیر بصورت یک مدار باز در مقابل فرکانس کاریر بوده و هیچگونه سیگنال مخابراتی وارد دستگاههای فشار قوی داخل پست نخواهد شد .

سیگنالهای مخابراتی از طریق خازن کوپلاژ و دستگاه تطبیق امپدانس به دستگاههای مخابراتی موجود در اتاق مخابرات هدایت می شوند .

برای هر فیدر خروجی معمولاً یک باند مسدود کننده مشخص را که پهنای آن چندان زیاد نباشد (حداکثر ۱۰۰ کیلو هرتز ) تعیین می نمایند.

و موجگیر برای هر فیدرو با توجه به پهنای باند مسدود کننده (Blocking  Band  WIDTH) طراحی و ساخته می شود .

ساختمان موجگیرها معمولاً از یک سلف که دارای هسته هوا می باشد (Air  Core  Coil) و یک مجموعه خازن و مقاومت که مجموعاً بصورت پارالل به یکدیگر متصل شده اند ، تشکیل شده است .

از سلف ( سیم پیچ اصلی ) جریان خط بطور مستقیم عبور نموده و لذا سطح مقطع سیم پیچ که معمولاً از جنس آلومینیوم بوده و متناسب با جریان نامی ( بطور دائم ) و جریان اتصال کوتاه ( بطور کوتاه مدت ) انتخاب می شود .

شکل ظاهری موج گیر استوانه می باشد .

مجموعه خازن و مقاومت معمولاً در داخل سیم پیچ و یا بر روی آن نصب شده و در یک موجگیر برای تغییر فرکانس و پهنای باند مسدود کننده مشخصات سلف را ثابت نگهداشته و فقط با تعویض خازن و تغییر ظرفیت آن این عمل صورت می گیرد ، بدین لحاظ این خازن را واحد تنظیم کننده Tuning  unit نیز می نامند .

به منظور حفاظت موجگیر در مقابل اضافه ولتاژهای ناگهانی که ممکن است در دو سر موجگیر پدید آید از برقگیر استفاده می شود .

برقگیر طوری طراحی می شود که در ولتاژهای بالاتر از افت ولتاژ ناشی از عبور جریان نامی و جریان اتصال کوتاه عمل نماید .

مقدار افت ولتاژ در دو سر موجگیر در حالت عبور جریان اتصال کوتاه از فرمول زیر بدست می آید :

که در فرمول فوق  به ترتیب عبارتند از:

جریان اتصال کوتاه ،

اندوکتانس موجگیر ،

فرکانس نامی شبکه،

و افت ولتاژ در دو سر موجگیر می باشد .

موجگیرها در پست معمولاً به ۳ صورت نصب می شوند :

۱ـ نصب بر روی ترانس ولتاژ خازنی :

در این صورت:

اولاً:

فوندانسیون و استرالکچر ترانس ولتاژ باید متناسب با وزن ترانس ولتاژ و موجگیر مربوطه در نظر گرفته شود.

ثانیاً:

روی ترانس ولتاژ پایه مناسب جهت نصب موجگیر سفارش داده شود .

۲ ـ نصب موجگیر بصورت آویزان :

در این صورت موجگیر بوسیله یکسری مقره به قسمت افقی برج گنتری آویزان می شود.

این طریقه نصب معمولاً برای موجگیرهای بزرگ و در ولتاژهای بالا صورت گرفته و مزیت آن این است که جایی را در پست اشغال نمی کند .

در این حالت گنتری باید تحمل وزن موجگیر را داشته باشد .

۳ ـ نصب موجگیر بر روی مقره اتکایی :

در صورتیکه موجگیر از نظر وزن سنگین باشد روی فونداسیون جداگانه که برای نصب آنها در نظر گرفته شده است ، روی مقره اتکایی نصب می شود که در این صورت مقداری از جا را در پست اشغال می کند .

داخل موجگیر محل مناسبی جهت لانه پرندگان می باشد.

لذا دو طرف موجگیر را معمولاً با استفاده از توری مسدود می نمایند .

جریان نامی دائمی و تحمل جریان اتصال کوتاه یکی از مشخصه های الکتریکی موج گیر بوده که این مقادیر را می توان با توجه به مشخصات پست و مقادیر استاندارد تعیین نمود .

پهنای باند مسدود کننده موج گیر بستگی به سه پارامتر:

اندوکتانس سلف ،

کاپاسیتانس،

و رزیستانس واحد تنظیم کننده دارد .

مقادیر اندوکتانس برای هر طرح معمولاً ثابت نگهداشته می شود و می تواند مقادیر اندوکتانس یکی از اعداد: Mh 2- 1- 5/0 – ۴/۰ – ۲۵/۰ – ۲/۰ – در نظر گرفته شود .

مقادیر پیشنهادی :

طبق استاندارد IEC57 مقادیر پیشنهادی برای لاین تراپ بشرح زیر می باشد

۱ ـ مقادیر اندوکتانس نامی بویین اصلی :

۲ ـ مقادیر جریان دائمی نامی :

۳ ـ مقادیر جریان کوتاه مدت :

مقادیر که زیر آ«ها خط کشیده شده است ترجیح داده می شود .

پلاک مشخصات :

سیم پیچ اصلی و دستگاه تنظیم فرکانس و برقگیر اضافه ولتاژ باید مجهز به پلاک مشخصات باشند که شامل اطلاعات زیر است :

پلاک مشخصات سیم پیچ اصلی :

نام سازنده ،

شماره سری سازنده ،

اندوکتانس نامی بر حسب میلی هانری ،

جریان دائم نامی بر حسل آمپر ،

فرکانس شبکه بر حسب هرتز ،

جریان اتصال کوتاه لحظه ای بر حسب کیلو آمپر و طول مدت آن بر حسب ثانیه ،

وزن لاین تراپ به کیلو گرم .

محل استقرار موج گیرها در پستهای فشار قوی در انتهای خطوط و بعد از ترانسفورماتور ولتاژ می باشد .

موجگیرها فقط در دو انتهای خطوطی که سیستم P.L.C بین دو پست منتهی به خط وجود داشته باشد نصب می شود .

موج گیرها بر روی دو فاز ( برای خطوط تک مداره ) و یک فاز ( برای خطوط دو مداره ) و گاهی اوقات بر روی هر سه فاز خط نصب می گردد .

به هر حال تعداد موج گیرها و مشخصات آن بستگی به سیستم کنترل و حفاظت و اندازه گیری از راه دور و بطور کلی طرح پی . ال . سی دارد .