مقدمه:
طبق استاندارد یک سیستم حفاظتی شامل سه بخش کلی:
صاعقه گیر (Air Termination) ،
هادی میانی (Down Conductor)
و سیستم زمین (Earth Termination) می شود.
در سیستم حفاظتی اکتیو (فعال) میله صاعقه گیر دارای یک جزء فعال کننده (Active System) است که در برابر صاعقه واکنش نشان می دهد.
میله های صاعقه گیر اکتیو با عنوان Early Streamer Emission یا به اختصار ESE نامیده می شوند.
استاندارد NFC 17-102 به عنوان مرجع اصلی سیستمهای حفاظت اکتیو اصول اساسی بکارگیری، طراحی ،نصب و نگهداری این سیستم را شرح می دهد.
مهمترین پارامتر در سیستم فعال کننده زمان فعال سازی یا Triggering Advance می باشد.
که طبق الزامات استاندارد زمان فعال سازی نمی تواند بیشتر از ۶۰µs باشد.
شعاع حفاظتی یک میله ESE با توجه به استاندارد NFC 17-102 از روی:
زمان فعال سازی،
سطح حفاظتی مورد نیاز
و ارتفاع نصب به دست می آید.
صاعقه گیر اکتیو با داشتن زمان فعال سازی (Δt) اندکی سریعتر نسبت به صاعقه واکنش نشان می دهد.
به موجب این،زمان فعال سازی شعاع پوششی صاعقه گیر افزایش یافته و نقطه اصابت با توجه به مقدار (Δt) در فضای بالای صاعقه گیر خواهد بود.
در صاعقه گیر اکتیو یا ESE هدایتگر رو به بالا به صورت مصنوعی توسط سیستم فعال کننده تقویت می شود تا دارای طول بیشتری نسبت به حالت ساده باشد.
طول بیشتر موجب عملکرد سریعتر و افزایش حجم و شعاع حفاظتی می شود.
سیستم فعال کننده یا انتشار بار (Streamer Emission) در یک صاعقه گیر اکتیو الکترونیک-خازنی شامل یک مدار تریگر الکترونیکی (یا ایمپالس ژنراتور) و یک خازن می شود.
در این نوع از صاعقه گیر بار الکتریکی لحظاتی قبل از شکل گیری صاعقه و تماس دو هدایتگر در خازن شارژ می شود.
منبع این بار فرایند یونیزاسیونی است که قبل از اصابت بین زمین(صاعقه گیر) و ابر وجود دارد.
از آنجایی که طبق نظریه الکترواستاتیک ، پتانسیل الکتریکی از دسته میدانهای ابقایی و پایستار است، افزایش نرخ شارژ خازن موجب افزایش پتانسیل و میدان الکتریکی نوک صاعقه گیر نسبت به ابر می شود.
مزایای صاعقه گیر اکتیو:
۱-شعاع حقاظتی بیشتر
۲-نصب آسان
۳- اکثرا بی نیاز از منبع تغذیه و یا به عبارتی خودکفا
۴-دارای عمر طولانی
۵-مقاوم در برابر عوامل جوی مانند رطوبت = طوفان – و تششع مستقیم آفتاب