مقدمه:
صاعقه یک جریان الکتریکی ناگهانی طبیعی است که از جو تخلیه می‌شود .
و در مسیر خود، مقادیر زیادی از حرارت، نورو صدا را منتقل می‌کند.
به عبارت دیگروقتی بار الکتریکی انباشته شده در ابرها تخلیه شده و به صورت یک قوس الکتریکی به زمین برخورد کند ؛ صاعقه اتفاق می افتد.
صاعقه، تماس خود با زمین را از طریق نزدیک‌ترین ساختارهای بلند محوطه مانند:
ساختمان های بلند،
دکل های برق و مخابرات ،
درختان ،
ارتفاعات کوهستانی و …
و احتمالاً هر شخصی که نزدیک آن ساختار ایستاده باشد، برقرار می‌کند.
اصابت صاعقه می‌تواند به آتش گرفتن لباس‌ها، زمین خوردن مصدوم و حتی مرگ آنی منجر شود.
که می بایست هرچه سریع‌تر تمام افراد را از محل اصابت صاعقه دور شوند.
هر ساله در فصل بهار متأسفانه یکی از عواملی که باعث مرگ و میر هموطنانمان می شود برخورد صاعقه به افراد است.
طبق تحقیقات انجام شده، علت ۹۰ درصد مرگ و میر ناشی از برخورد صاعقه به علت عدم رعایت اصول اولیه هنگام صاعقه می باشد.
در این گزارش به بررسی روش ها حفاظت جان خود در برابر این پدیده می پردازیم.
فروش ویژه صاعقه گیر آذرخش
صاعقه چگونه به وجود می آید:
زمانی که دو ابر که دارای بار غیر همنام به هم برخورد می کنند، واکنشهای الکتریکی شدیدی به صورت نور و صدای شدید بنام صاعقه یا رعد و برق که دارای جریان الکتریسته بسیار بالا هست تولید میگردد.
این جریان الکتریسیته در اثر برخورد ذرات آب یک جبهه هوای گرم به ذرات یخ یک جبهه هوای سرد بوجود می آید که نسبت به زمین دارای بارالکتریکی منفی بوده و اگر فاصله منبع جریان الکتریکی به سطح زمین نزدیک باشد ، صاعقه به وجود می آید .
قدرت یک صاعقه می تواند در مدت یک میلی ثانیه گرمایی حدود ۳۰۰۰۰ الی ۵۰۰۰۰ هزار درجه ثانتی گراد تولید کند که با برخورد به انسان می‌تواند قلب انسان را از کار بیاندازد، ششها را پاره کند و یا سبب سوختگی‌های جدی در بدن شود.
همچنین بر اساس تحقیقات دانشمندان، در هر لحظه در سراسر دنیا بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ بار رعد و برق زده می شود.
که به عبارت دیگر حدود ۶۰۰۰ جرقه الکتریکی در هر دقیقه در دنیا زده می‌شود.
و شدت جریان الکتریکی که هر صاعقه تولید می کند بین ۱۰۰۰۰ تا ۴۰۰۰۰ آمپر باشد.
این موضوع در حالی است که بدن انسان بیشتر از چند صد آمپر جریان را نمی تواند تحمل کند.
صدمات برخورد صاعقه به انسان:
برخورد صاعقه به بدن انسان باعث ایجاد جراحت های وخیم و در بسیاری از موارد حتی مرگ می شود.
زمانی که جریان برق به دلیل برخورد صاعقه از نقطه ای وارد بدن می شود از محل دیگر که در آن بدن با زمین تماس دارد خارج می شود .
نقاط ورود و خروج جریان برق از بدن به شدت آسیب می بیند و آسیب این نقاط به صورت حفره ای شبیه به محل ورود گلوله به چشم می خورد .
علاوه بر آن بافت هایی که در مسیر این دو نقطه نیز قرار دارند تحت تأثیر جریان صاعقه تخریب می شوند.
از جمله صدمات ناشی از برخورد مستقیم و غیرمستقیم صاعقه با افراد، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
ایست قلبی،
سوختگی‌های سطحی و عمقی،
سوختگی‌های نقطه‌ای،
مویرگی،
پر مانند،
خوشه‌ای و گل صاعقه که به خالکوبی دائم زیگزاگ شبیه هستند،
ایجاد نوع خاصی از پختگی و التهاب در پوست (با سوختگی اشتباه نشود)،
صدمات خفیف یا شدید مغزی،
پارگی پرده گوش‌ها،
کاهش شنوایی و ناشنوایی،
فلج شده موقتی یا دائمی در اندام،
از کار افتادن کلیه‌ها،
خونریزی داخلی،
شوک،
آسیب خفیف یا شدید دستگاه عصبی،
بی‌حسی یا فلج شدن اندام انتهایی مثل پاها (به ویژه در ولتاژ گام)،
شکستگی استخوان‌ها (پرت شدن در اثر انفجار و موج صاعقه)،
مشکلات ریوی و اختلال تنفسی،
کما و نهایت مرگ.
روش های در امان ماندن از برخورد صاعقه در فضای باز:
طبق بررسی های خبرگزاری علم و فناوری، هر ۵ نفری که در استان همدان جان خود را در اثر برخورد صاعقه از دست داده اند در فضای بیرونی و در حال انجام کار کشاورزی بوده اند.
که این نشان از عدم آگاهی از روش های حفاظتی در مقابل صاعقه می باشد.
در این رابطه اصول اولیه در امان ماندن از این بلای طبیعی در فضای آزاد عبارت اند از:
-
در مکانهای مرتفع قرار نگیرید .
-
از درختان ، تپه ها ، دیرکها ، طناب رختشویی ، سیم برق هوایی ، لوله های فلزی و آب دور شوید .
-
باگر در فضای باز گرفتار رعد و برق شدید ، زانو و پاهای خود را نزدیک یکدیگر قرار داده و سر خود را خم کنید .
-
اگر در حال شناکردن هستید یا روی قایق سوارید فوراً از آب بیرون بیائید .
-
اگر در بیرون از خانه هستید ، زیر درخت یا نقاط مرتفع پناه نگیرید بلکه در محلی باز به حالت خمیده باقی بمانید .
-
داخل اتوبوس و ترن مکانهای امنی هستند ، بنابراین می توانید هنگام صاعقه به داخل ساختمان یا ایستگاه ترن زیرزمینی یا درون اتومبیل بروید .
-
در صورتی که در اتومبیل هستید ،در محل مطمئن توقف کنید و موتور را خاموش کنید و آنتن ماشین را پائین بکشید .
-
در هنگام رعدوبرق از تجمع به دور هم خودداری نمایید.
-
از لبه صخره ها و بلندی قله ها فاصله بگیرید و به ارتفاعات پایین دست فرود آیید.
-
به غار های عمیق پناه ببرید. غار های کم عمق می تواند خطرناک باشد.
-
به اشیاء فلزی از قبیل کلنگ، باتوم کوهنوردی ، لوازم فنی سنگ نوردی، عینک با فریم فلزی و هر وسیله فلزی دیگر دست نزنید.
-
اگر لباسهای شما خیس است سعی کنید آنها را هر چه زودتر خارج کرده و از خود دور کنید.
-
دستگاههای الکتریکی خود را خاموش کنید و تنها در موارد اورژانس از تلفن همراه استفاده کنید.
-
اگر هنگام رعد و برق، احساس کردید که موهای سر یا دستهای شما سیخ شده و یا از سنگها و تورهای فلزی اطراف خود صدای وزوز شنیدند و یا بوی اوزون به مشام رسید، فورا آن محل را ترک کنید.
