مقدمه:

هر ساله مقدار زیادی ضایعات الکترونیک در دنیا تولید می شود که این باعث شده است افراد بسیار زیادی به امر بازیافت ضایعات الکترونیک مشغول شوند.

این ضایعات مجموعه ای از:

کامپیوترهای مستعمل،

قطعات الکترونیکی،

دستگاه های چاپ نظیر پرینتر و فتوکپی،

گوشی های موبایل،

تلفن ها،

دوربین های عکسبرداری و فیلم برداری،

تلویزیون ها و مانیتورها،

بردهای لوازم خانگی مثل یخچال و مشاین لباسشویی،

تجهیزات و بردهای مخابراتی و بسیاری از لوازم الکترونیکی می باشد و حجم بسیار گسترده ای دارد.

عمر کم لوازم الکترونیکی از یک طرف و مصرف گرایی از طرف دیگر باعث شده است که ضایعات الکترونیک به یک معضل جدی در دنیا تبدیل شود.

معضلی که کشورهای توسعه یافته برای آن راه حلی یافته اند و با تصویب قوانین خاص تا حدودی این معضل را حل کرده اند.

البته این کشورها بیشتر، صادر کردن ضایعات الکترونیک به کشورهای دیگر را به عنوان راهکار برگزیده اند.

در کشورهای توسعه یافته هزینه دستمزد و انرژی بسیار زیاد است و مقرارت محیط زیستی زیادی وجود دارد و این باعث می شود بازیافت ضایعات الکترونیک در این کشورها، توجیه اقتصادی نداشته باشد.

خطرات ضایعات الکترونیکی:

بازیافت ضایعات الکترونیک به روش غیر اصولی می تواند آلودگی های زیست محیطی زیادی تولید کند.

در یک باطری موبایل، کادمیوم – که یک فلز سمی و سرطان زا است – به کار می رود و میزان آن به قدری است که می تواند ۶۰۰ متر مکعب آب را آلوده سازد.

در بعضی از قطعات الکترونیک مثل بعضی از خازن ها و مقاومت ها، فزلات سنگین و سمی به کار می رود.

در بعضی از قطعات الکترونیکی مخصوصا قطعات قدیمی، جیوه به کار رفته است که آزاد سازی آن می تواند خطرات جدی را متوجه انسان و محیط زیست کند.

در لحیم های موجود در بردهای الکترونیک، سرب به کار می رود.

بسیاری از قطعات کامپیوتری، الکترومگنتیک هستند و اگر به صورت اصولی دفع نشوند، با تشعشعاتی که از خود ساطع می کنند،

که باعث می شوند به سلامتی انسان آسیب وارد شود.

مثل کاری که دستگاههای مایکروویو انجام می دهند و با تولید تشعشعاتی که برای سلامتی انسان خطرناک هستند، غذا را گرم می کنند.

مزایای بازیافت ضایعات الکترونیکی:

بازیافت ضایعات الکترونیک بهترین و موثرترین راه برای حل معضل زباله های الکترونیک محسوب می شود.

متاسفانه بعضی از کشورها اقدام به دفن یا سوزاندن این ضایعات می کنند که علاوه بر این که حجم زیادی از آلودگی و فلزات سنگین به هوا، آب و خاک نفوذ می کند، باعث می شود فلزات و مواد ارزشمندی نیز از بین بروند.

برای مثال بخشی زیادی از یک کامپیوتر، از پلاستیک ها و فلزاتی نظیر آهن، مس و آلومینیوم ساخته شده است که تقریبا همه این ها می توانند بازیافت شوند،

از پلاستیک قطعات جانبی و بدنه کامپیوتر گرفته تا مس موجود در بردها و سیم ها، از طلا و نقره موجود در قطعات و چیپ های کامیپوتری گرفته تا حتی لحیم های به کار رفته در بردها.

در اکثر بوردهای الکترونیکی به خصوص بردهای موبایل و بردهای مخابراتی و کامپیوتری، از طلا و نقره استفاده شده است که به همین دلیل منبع مناسبی برای بازیافت طلا و نقره به حساب می آیند.

همچنین به دلیل به کار رفتن حجم قابل توجهی فلزات رنگی نظیر مس در زباله های الکترونیکی، گزینه ایده آلی برای بازیافت فلزات رنگی نیز به حساب می آیند.

برای مثال از یک تن ضایعات گوشی های موبایل، ۱۵۰ تا ۳۰۰ گرم طلا، حدود ۱۰۰ کیلوگرم مس و سه کیلوگرم نقره به دست می آید و این در حالی است که در هر تن سنگ معدن طلا، بین ۲۰ تا ۳۰ گرم طلا یافت می شود.