Print this نوشته
انواع سیستم ارت
مقدمه:
سیستم ارتینگ در صنعت مخصوصاً صنعت برق به معنی اتصال به زمـین الکتـریکی (Electrical Ground Resistance) می باشـد.
اتـصال زمین بـرای تــجهیزات الکتـریکـی، الکترونیکی، مخابراتی، دکل ها و… از ارکان اصلی بوده و نمی توان آن را نادیده گرفت.
روشهای ارتینگ یا زمین کردن عبارتند از:
زمین کردن از طریق راکتانس،
زمین کردن از طریق ترانسفورماتور
و زمین کردن ایزوله می باشد.
انواع زمین کردن حفاظتی عبارتند از :
گراند تجهیزات،
گراند صاعقه گیر،
گراندبارهای ساکن،
گراند ایزوله،
گراند منفرد یا مستقل
و گراند شبکه ای سیگنال مرجع می باشد.
برای اجرای ارت دو روش وجود دارد:
۱- روش عمقی
۲- روش سطحی
در روش عمقی از چاه برای اجرای ارت استفاده می شود و در روش سطحی،سیستم ارت در سطح زمین اجرا می گردد.
در صورتی می توان از روش سطحی استفاده نمود که فضای لازم به منظور حفاری وجود داشته باشد، ارتفاع از سطح دریا پایین باشد و پستی و بلندی های محوطه کم باشد.
برای تست نمودن سیستم های ارتینگ روش هایی نظیر:
روش افت ولتاژ ،
روش ۶۲درصد،
روش تنزل پتانسیل
و روش خط عرضی وجود دارد.
بهترین روش اندازه گیری همان روش افت ولتاژ می باشدو عمومی ترین روش اندازه گیری روش خط اصلی است.
الکترودهای اتصال به زمین به دو دسته تقسیم می گردندکه شامل الکترودهای مصنوعی و الکترودهای موجود یا طبیعی می باشند.
الکترودهای صفحه ای شامل ، الکترودهای قائم و الکترودهای افقی می باشند…
بطور کلی هدف از اجرای سیستم اتصال زمین(ارت) عبارت است از:
۱- تامین حفاظت جانی انسان ها
۲- عملکرد مناسب دستگاهها
۳- کنترل نویز،
از سیستمهای زمین که به اصطلاح ارتینگ یا گراندینگ نامیده می شوند، استفاده می کنیم که طبق تعریف عبارتند از:
اتصال الکتریکی تجهیزاتی که -با برق کار می کنند و بدنه فلزی دارند و یا -با برق کار نمی کنند و بدنه فلزی دارند و حتی در مواردی خاص -با برق کار نمی کنند و بدنه فلزی هم ندارند یعنی عایق هستند به شبکه زمین.
نام گذاری سیستم های ارت:
جهت مشخص کردن نحوه زمین کردن سیستم ها از حروف اختصاری به شرح زیر استفاده می شود:
حرف اول از سمت چپ مشخص کننده نوع رابطه سیستم نیرو در سمت تغذیه با زمین است.
بدین صورت که اگر حرف T باشد بدین معنی است که نقطه خنثی سیستم در سمت تغذیه بطور مستقیم زمین شده است.
اگر حرف I باشد به این معنی است که یک نقطه از سیستم در سمت تغذیه از طریق امپدانسی به زمین وصل است.
حرف دوم از سمت چپ مشخص کننده نوع رابطه بدنه های هادی تاسیسات، در سمت مصرف، با زمین است.
بدین صورت که اگر حرف T باشد بدین معنی است که بدنه هادی از نظر الکتریکی بطور مستقیم و مستقل از اتصالات زمین، به زمین وصل شده است.
اگر حرف N باشد به این معنی است که بدنه های هادی در سمت مصرف به نقطه زمین شده سیستم نیرو (یعنی هادی حفاظتی) وصل شده اند.
سیستم های زمین به سه گروه IT , TT , TN تقسیم شده اند:
معمول ترین و پر کاربرد ترین آنها سیستم TN است که خود بر مبنای نحوه استفاده از هادی های حفاظتی و حنثی به سه طریق می تواند اجرا شود.
اگر در سرتاسر سیستم، بدنه های هادی از طریق یک هادی حفاظتی به نام PE به نقطه خنثی N در مبدا سیستم وصل باشند به این سیستم TN-S گفته می شود که حرف S از کلمه Separate به معنی مجزا، گرفته شده است.
اگر در سرتاسر سیستم، بدنه های هادی به هادی مشترک حفاظتی/خنثی به نام PEN وصل باشند به این سیستم TN-C گفته می شود که حرف C از کلمه Common به معنی مشترک، گرفته شده است.
در مواردی که قسمتی از سیستم از مبدا تا نقطه تفکیک ( معمولا جاییکه برق توسط شرکت توزیع به مصرف کننده تحویل داده می شود) هادی مشترک حفاظتی/ خنثی PEN دارند اما از آن به بعد دو هادی حفاظتی (PE) و خنثی (N) از هم جدا می شوند، از هر دو حرف C و S استفاده خواهد شد به نحوی که چنین سیستمی به نام TN-C-S معروف است.
۱)سیستم( TN )
در این سیستم منبع نیرو در پست یا نیروگاه به صورت مستقیم به زمین وصل شده است و بدنه فلزی تجهیزات توسط هادی به زمین متصل می باشد PEN یا PE
این سیستم به سه زیر سیستم تقسیم می شود:
۱-TNC (۱ در این حالت هادی حفاظتی (PE) و نول(N) یکی میباشند یا بهمدیگر متصلند و به این شکل نمایش میدهند(PEN)
TNS (1-2 در این حالت هادی حفاظتی (PE) و نول(N) بصورت جدا از یکدیگر میباشند(N,PE)
TNC-S (۱-۳ در این حالت هادی حفاظتی (PE) و نول(N) ابتدا مشترک و سپس جدا می شوند
۲)سیستم (IT)
در این سیستم منبع انرژی یا نیرو یا به طور کلی ارت نمی گردد یا توسط یک امپدانس بزرگ ارت می شود وقسمت های فلزی تجهیزات در دسترس نیز به طور جداگانه ارت می شود.
استفاده از این سیستم برای شبکه های عمومی برق ممنوع است .
موارد استفاده از این سیستم در اتاق های عمل و نظایر آن در بیمارستان ها ودر صنعت نیز در مواردی که نیاز است اولین اتصالی منجر به قطع خط تولید نگردد استفاده می شود.
این سیستم ریسک برق گرفتگی را پایین می آورد ولی تجهیزات حفاظتی گرانی دارد
۳) سیستم TT:
در این حالت سیستم نیرو یا منبع انرژی در یک نقطه ارت می گردد.
وهر یک از قسمت های فلزی از تجهیزات در دسترس به طور محلی ارت می گردند.
این سیستم جز در موارد خواص توصیه نمی شود ونیاز به تجهیزات قوی دارد.
در بیمارستان ها برای وسایل های خاص از این سیستم استفاده می شود.
درباره‌ی نویسنده
مديريت وبسايت بهروز عليخانی
بهروزعلیخانی مدیر عامل شرکت پیشرو الکتریک غرب-متولد سال1344 - فارغ التحصیل سال 1373 از دانشگاه صنعتی امیرکبیر(پلی تکنیک تهران) در رشته مهندسی برق-پایه یک طراحی و نظارت سازمان نظام مهندسی
Permanent link to this article: http://peg-co.com/home/%d8%a7%d9%86%d9%88%d8%a7%d8%b9-%d8%b3%db%8c%d8%b3%d8%aa%d9%85-%d8%a7%d8%b1%d8%aa/
