۱- قبل از راه اندازی کارگاه ساختمانی ، حریم خطوط هوایی برق اطراف کارگاه را بررسی کنید و در صورت لزوم از شرکت برق استعلام بگیرید.حریم برق برای شبکه های فشار ضعیف یک متر و نیم و برای شبکه های فشار متوسط یا ۲۰ کیلو ولت سه متر می باشد که در این محدوده طبق قانون هر گونه عملیات ساختمانی و ایجاد تاسیسات مسکونی تا هر ارتفاع ممنوع می باشد.
۲- از آنجاییکه در عملیات ساخت و ساز از خودروهای سنگین بالابری ، حمل مصالح و نخاله استفاده می گردد ، کارفرمایان موظف هستند رانندگان این خودروها را متوجه خطوط هوایی برق اطراف کارگاه بنمایند.
۳- نظر به اینکه در انجام امور ساختمانی بعضاً نصب و استفاده از داربست ضروری است ، لذا همانطور که قبلا اشاره شد ، مهندسین ناظر و کارفرمایان ضروری است حریم خطوط برق را مد نظر قرار بدهند.
با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از آمار برق گرفتگی کشور را داربستکاران تشکیل می دهند ، به همین منظور ضروری است اولا از افراد آگاه و با تجربه برای این منظور استفاده گردد ، ثانیا علاوه بر رعایت حریم خطوط برق هنگام نصب داربست ، به منظور جلوگیری از هرگونه حادثه ناخواسته برقگرفتگی ، بخش های هم ارتفاع داربست با شبکه برق را با توری مناسب بسته تا اشیاء فلزی با طول زیاد ناخواسته وارد حوزه شبکه های برق وارد نگردند.
۴- در صورت استفاده از بالابرهای ساختمانی ، حتما حریم خطوط هوایی برق را در نظر داشته باشید و با توجه به ارتفاع بالابر فواصل مانوری کابل بالابر را نسبت به شبکه برق در نظر بگیرید.
۵- در صورتی که در کارگاه قرار باشد از جرثقیل های تاور کران استفاده گردد ، ضروری است شعاع و حوزه عملکردی جرثقیل را نسبت به خطوط هوایی برق مد نظر قرار دهند.
۶- عدم استفاده از برق شهر به منظور انجام امور جوشکاری.
با توجه به اینکه در جوشکاری های ساختمانی و حتی برشکاری، جوشکار مجبور است از آمپراژ بالا استفاده نماید و در صورت استفاده از برق شهر ، فیوز انشعاب برق جوابگو نبوده و در چنین مواردی جوشکاران اقدام به دستکاری غیرمجاز فیوز و کنتور می نمایند.
لذا مهندسین ناظر و کارفرمایان باید متوجه عواقب اینکار باشند ، چرا که اولا این موضوع یک اقدام غیرقانونی بوده و حکم دستکاری داشته و جرم محسوب می گردد، ثانیاً با توجه به اینکه فیوز حفاظتی از مدار خارج شده ، احتمال وقوع حوادث ناگوار و غیرقابل جبران زیاد می باشد، که باید متوجه تبعات و پیامدهای ناگوار آن باشند که بدیهی است مهندسین ناظر و کارفرمایان باید پاسخگوی مراجع قضای نیز باشند.
موضوع مهم دیگر ، شوک های وارده از جریان های هجومی جوشکاری بر روی شبکه برق شهر است که می تواند روی لوازم برقی مشترکین همجوار کارگاه آثار منفی داشته و حتی منجر به آسیب رسیدن و سوختگی این لوازم برقی گردد که بدیهی است متخاسرین برابر قانون باید پاسخگوی این خسارت باشند.
لذا کارفرمایان و مهندسین ناظر حتما جوشکاران را ملزم به استفاده از دینام نموده و آنان را از استفاده از برق شهر، منع نمایند.
۷- اگر قرار باشد در محل کارگاه و حتی معابر مقابل کارگاه حفاری گردد ، حتما از عدم وجود کابل های زمینی برق، اطمینان حاصل نمایید.
۸- با توجه به ساخت و ساز ساختمان های بلندمرتبه در جوار خطوط هوایی برق ، ضروری است اسکلت تازه نصب شده به شکل صحیح مهار گردند و یا اشیاء مازاد و بلااستفاده ، بالای بام ساختمان ها نیز جمع آوری گردند ، بارها مشاهده گردیده در هنگام وقوع باد شدید و طوفان ، این آهن آلات و حتی اشیاء مستقر در ارتفاع به سمت خطوط برق سقوط کرده و خسارات غیرقابل جبرانی را بوجود آورده اند.
۹-جهت کاهش خطربرق گرفتگی در کارگاه لازم است در ابتدا کارگاه را مجهز به سیستم ارتینگ نموده ، سپس بدنه تجهیزات الکتریکی نظیر بالابر ساختمان و … به صورت استاندارد به زمین وصل نمایندو پریزهای برق مورد استفاده از نوع استاندارد و ارت دار باشند.
۱۰-چنانچه در کارگاه از ژنراتور استفاده می گردد ، بایستی برای راه اندازی آن یک نفر مسئول مشخص گردیده به نحوی که افراد دیگر حق راه اندازی و استفاده از آن را نداشته باشند.
این فرد باید آموزش دیده باشد.
نکته مهم : هنگام راه اندازی و استفاده از ژنراتور ، بایستی سیستم برق کارگاه از برق شهر بطور مطمئن جدا گردد ( استفاده از کلید دو طرفه ضروری است ) چرا که ممکن است ، همزمان پرسنل شرکت برق مشغول انجام تعمیرات روی تاسیسات و خطوط برق باشند و بی دقتی و برقدار کردن شبکه از طرف ساختمان ، می تواند موجب برقگرفتگی کارکنان شرکت برق گردد.
۱۱- جهت سیمکشی برق ساختمانها استفاده از نظر متخصصین در طراحی استاندارد آن الزامی است.یکی از مهمترین مواردی که در ساخت و سازها می بایستی مورد توجه قرار گیرد، استفاده از نظر متخصصین در طراحی استاندارد سیم کشی ساختمان می باشد چرا که در صورت عدم طراحی استاندارد امکان برق گرفتگی و یا آتش سوزی بسیار زیاد خواهد بود؛ در طراحی و تهیه نقشه های استاندارد برق و تاسیسات، موقعیت فیوز ها با رنج مناسب در مسیر تغذیه ، سایز سیم های مورد استفاده،جانمایی مناسب و استاندارد کلیدها و پریزها و تاسیسات برقی مد نظر قرار می گیرد.
۱۲- در هنگام استفاده از چند وسیله پر مصرف به طور همزمان به هیچ عنوان از یک پریز استفاده نگردد. یکی از مواردی که در استفاده از تاسیسات برقی داخل کارگاه اهمیت دارد استفاده بهینه از پریزها می باشد، با توجه به محدودیت جریانی این سیم ها ، در صورتیکه جریانی بیش از حد مجاز آنها گرفته شود و یا بعبارت دیگر در صورتیکه از یک پریز چند وسیله پر مصرف استفاده گردد بعلت بار زیاد سیم ها گرم شده و احتمال سوختن سیم ها و آتش سوزی وجود خواهد داشت.
۱۳- نصب کلیدهای جریان تفاضلی RCD ( یا به اصطلاح حفاظت جان ) برای حفاظت در برابر برق گرفتگی موثر می باشد
منبع: electricalsafety.blogfa.com
