مقدمه:

چاه ارت چاله ای است که بصورت عمقی در زمین حفر کرده تا جایی که به رطوبت نسبی خاک رسیده و در داخل آن از صفحه مسی که توسط سیم مسی به صفحه جوش خورده استفاده کرده و صفحه را بصورت عمودی ( به جهت بیشترین سطح تماس با خاک ) در چاه ارت قرار داده و اطراف صفحه از مواد بنتونیت پوشانده و سیم مسی را به بیرون چاه ارت کشیده و به تابلوی تست باکس برده و از آن جا به کلیه دستگاههای الکتریکی متصل می نمائیم.

در ابتدا ما باید یک مدار الکتریکی تولید کنیم که دارای پتانسیل صفر باشد. یا به عبارت دیگر مدار الکتریکی که مقاومت بسیار پایین و کوچکی داشته باشد.

یکی از روشهای تولید چنین مدار الکتریکی استفاده از چاه ارت می باشد.

قبل از توضیح واژه چاه ارت باید به کلمه ارت پرداخت .

کلمه ارت (Earth)در علم مهندسی یعنی اتصال بدنه دستگاه الکتریکی به زمین می باشد.

به عبارت دیگر به منظور حفاظت افراد و دستگاهها، در برابر اضافه ولتاژهای تولید شده در بدنه تجهیزات الکتریکی که باعث صدمه دیدن دستگاهها و افراد می شود، همچنین ولتاژهای بسیار زیاد و خطرناک ناشی از برخورد صاعقه با ساختمانها، باید به وسیله تجهیزاتی مستقیما در زمین خنثی شوند.

به همین منظور استفاده از چاه ارت و سیستم ارت (Earth) لازم و ضروری است.

ایجاد ارت (سیستم ارت ) جهت حفاظت افراد و وسایل و تجهیزات الکترونیکی و ابزار و لوازم حساس صنعتی ضروری می‌ باشد.

تجهیزات چاه ارت شامل موارد زیر می باشد:

۱- صفحه مسی :

ورقه هایی از جنس فلز مس که به صورت عمودی داخل چاه ارت قرار داده می شوند.

و سیم مسی باید به این صفحه جوش داده شود.

تا انتقال بار و ولتاژ اضافی از وسایل الکتریکی به زمین به راحتی صورت گیرد.

البته باید توجه کنید اتصال سیم به صفحه مسی بسیار مهم است.

و در هیچ شرایطی نباید این اتصال تنها با بست برقرار گردد و حتما باید جوش داده شود.

۲– سیم مسی:

سیم مسی از اجزای اصلی مورد نیاز در سیستم حفر چاه های ارت می باشد .

زیرا فلز مس رسانای قوی جریان برق است.

و می تواند ولتاژ اضافی را گرفته و به زمین منتقل نماید .

سیم مسی اندازه های مختلفی دارد.

و به صورت سیم یا تسمه تولید می شود.

و وظیفه دارد به صفحه مسی متصل گردد .

و بار برق اضافه را از وسایل الکتریکی گرفته و نهایتا به خاک منتقل کند.

تا ایمنی افراد و تجهیزات برقی حفظ شود.

۳- میله مسی :

میله مسی یا الکترود در واقع نوعی میله گالوانیزه محکم است.

که از تجهیزات چاه ارت است و در محل هایی که امکان کندن زمین نیست به عنوان صفحه مسی مورد استفاده قرار می گیرد.

و سیم به آن متصل می شود همچنین این میله به دلیل ساختار محکمی که دارد به راحتی می توان آن را داخل زمین کوبید.

۴- بنتونیت:

بنتونیت در واقع مخلوطی از ذغال و نمک است که به عنوان یک خاک چسبنده در اجرای چاه های ارت مورد استفاده قرار می گیرد .

و پر کننده عمق چاه است در واقع این ماده حفره های اطراف میله زمین را پر می کند.

۵- جوش:

قطعه ای که برای اتصال دادن سیم مسی به صفحه مسی مورد استفاده قرار می گیرد.

و انواع مختلفی دارد همانند جوش آرگون ، جوش کدولد یا ترمیک

۶- شینه ارت:

شینه ارت یکی از تجهیزاتی است که در چاه ارت مورد استفاده قرار می گیرد.

و در دسته اتصالات سیستم ارتینگ قرار دارد.

این قطعه جهت هدایت جریان الکتریکی به قطعات مختلف تابلو را به عهده دارد.

۷- کلمپ:

از انواع اتصالات چاه ارت که دارای نمره های مختلفی است.

۸- کابلشو:

یکی از تجهیزات مورد استفاده در سیستم چاه ارت کابلشو است که وسیله ای جهت اتصال کابل به بخش های دیگر است.

۹- مواد یا ژل کاهنده مقاومت زمین:

ماده ای که در چاه ارت ریخته می شود و با داشتن ضریب هدایت الکتریکی بالا ، مقاومت الکتریکی زمین را کاهش داده و کارایی سیستم ارتینگ را بالا می برد.

۱۰- صاعقه گیر:

که در دو نوع پسیو و اکتیو در بازار موجود است.

صاعقه گیر وظیفه دارد از برخورد مستقیم صاعقه به ساختمان محاقظت نماید.

یکی از انواع صاعقه گیر اکتیو ساخت ایران  صاعقه گیر آذرخش است