مقدمه:

سیستم صاعقه گیر عبارتست از سیستمی که وظیفه آن محافظت از ساختمان در برابر صاعقه میباشد.

صاعقه گیر در واقع وظیفه هدایت جریان عظیم صاعقه به زمین را دارد.

سیستم صاعقه گیر وقتی استاندارد است که این هدایت را بدون اینکه هیچگونه صدمه ای به ساختمان وارد آید انجام دهد.

پس در یک سیستم صاعقه گیر استاندارد علاوه بر خود صاعقه گیر سایر متعلقات آن نیز بایستی منطبق بر استاندارد باشند.

انواع سیستم صاعقه گیر به شرح زیر میباشند:

۱-میله های ساده فرانکلینی : 

اولین واحد جذب که توسط فرانکلین بیشنهاد گردید، میله های ساده بودند(عکس بالا) که ضربه مستقیم صاعقه به اندازه طول میله ها، دور از ساختمان اتفاق می افتاد.

و شعاع حفاظتی این صاعقه گیرهای ساده در کلاسهای حفاظتی براساس تئوری زاویه محاسبه می گردید.

۲-قفس فارادی : 

با گسترش ابعاد ساختمانها و با توجه به محدودیت های میله ساده ، قفس فارادی (Faraday Cage)(عکس بالا) جایگزین میله های ساده فرانکلینی شد.

امروزه نیز اکثر استانداردهای جهانی استفاده از قفس فارادی را بهترین روش میدانند.

در این روش سعی می شود ساختمان را در قفسی از هادیهای مسی یا فولادی محصور نمود.

۳-صاعقه گیرهای یونیزه کننده هوا : 

طراحی و نصب این صاعقه گیر های براساس استاندارد NFC 17-102 انجام می گیرد.

به این نوع از صاعقه گیر(عکس بالا) که با یونیزاسیون اطراف خود زمان عملکردشان در مقابل هدایت صاعقه کمتر است(زمانی در حد چند میکرو ثانیه) صاعقه گیر اکتیو نیز میگویند.

ریشه این استاندارد نیز همان تئوری گوی غلطان است که در تمامی استاندارد ها از آن استفاده شده است.

NFC 17-102 با وارد کردن پارامتر ΔL‌ در فرمول محاسبات، شعاع پوشش افزایش یافته صاعقه گیر را محاسبه می کند.

صاعقه گیر پس از نصب روی ساختمان، می بایست بوسیله هادیهای میانی Down Conductor از طریق سیم مسی بدون روکش به سیستم زمین متصل گردد.

مقاومت الکترود زمین صاعقه گیر می بایست زیر ۱۰ اهم باشد و پس از اجرا به شبکه هم بتانسیل کل سایت متصل شود.

در اجرای الکترود زمین هر صاعقه گیر می بایست از اقلامی چون صفحه های مسی، مواد کاهنده مقاومت (LOM) ، اتصالات جوش انفجاری استفاده نمود.

استانداردهای سیستم صاعقه گیر:

High voltage Institute Certification- CEB (فرانسه)

British Standard Institute-BSI (انگلستان)

Wuhan High Voltage Research Institute (چین)

High Voltage Institute I.R.E.Q (کانادا)

Korean Electrotechnology Research Institute-KERI (کره)

Central Laboratory for Electrical Industries-LCIE(فرانسه)

قطعات مورد نیاز در سیستم صاعقه گیر :

– صاعقه گیر اکتیو یا پسیو ، جنس بدنه استیل ضد زنگ

– پایه نصب صاعقه گیر با پوشش ضد زنگ

– کلمپ اتصال تسمه به صاعقه گیر

– کلمپ اتصال صاعقه گیر به پایه

– کلمپ مخصوص اتصال سیم مسی به پایه صاعقه گیر

– کلمپ مخصوص اتصال تسمه مسی به پایه صاعقه گیر

– بست مخصوص سیم مسی به بدنه سازه

– بست مخصوص تسمه مسی به بدنه سازه

– تسمه مسی(هادی نزولی)

– سیم مسی(هادی نزولی)

– جعبه تست مقاومت زمین به انضمام سکسیونر قطع زمین

– شمارنده صاعقه(کانتر صاعقه گیر)

– دریچه بازدید چاه ارت چدنی

– مواد شیمیایی کاهنده مقاومت زمین

– صفحه مسی(الکترود ارت)

– راد مسی(الکترود ارت)